blind2 [blaɪnd] adj.
1. сляпы́;
go blind асле́пнуць
2. той, хто не ба́чыць, не звярта́е ўва́гі, не заўважа́е;
be blind to smb.’s faults не заўважа́ць чыі́х-н. хі́баў;
be blind to the future не заду́мвацца аб бу́дучым
3. засле́плены; бязду́мны, безразва́жны;
blind faith сляпа́я ве́ра
4. ледзь ба́чны, схава́ны; непрыкме́тны;
a blind road ледзь прыкме́тная даро́га;
a blind stitch патайно́е шво
♦
as blind as a bat ≅ сляпы́ як крот;
turn a blind eye to smth. не звярта́ць на што-н. ува́гі;
the blind leading the blind сляпы́ вядзе́ сляпо́га
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
credit1 [ˈkredɪt] n.
1. comm. крэды́т;
long/shortterm credit доўгатэрміно́вы/кароткатэрміно́вы крэды́т;
mortgage credit іпатэ́чны крэды́т;
buy/sell on credit купля́ць/прадава́ць у крэды́т
2. ве́ра; даве́р, даве́р’е;
give credit to smth. паве́рыць чаму-н.
3. рэпута́цыя, до́брае імя́;
He is a man of credit. Ён мае добрую рэпутацыю.
4. го́нар, заслу́га; пахвала́;
be a credit to smb./smth. быць го́нарам каго́-н./чаго́-н.
5. AmE залі́к
6. pl. credits спіс людзе́й, які́я дапамага́лі зняць кінафі́льм або́ зрабі́ць тэлеперада́чу
♦
do smb. credit/do credit to smb. рабі́ць го́нар каму́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
virtue [ˈvɜ:tʃu:] n.
1. дабрадзе́йнасць, дабрачы́ннасць;
virtue and vice дабрадзе́йнасць і зага́на;
a man of the highest virtue са́мы дабрадзе́йны чалаве́к
2. до́брая я́касць; перава́га;
virtues and shortcomings ва́ртасці і недахо́пы;
Christian virtues are faith, hope and charity. Хрысціянскія вартасці – вера, надзея і любоў;
There is no virtue in such drugs. Гэтыя лекі неэфектыўныя.
♦
by/in virtue of smth. fml у вы́ніку, з прычы́ны (чаго-н.); праз, дзя́куючы чаму́-н.;
He won by virtue of his efforts. Ён перамог дзякуючы сваім намаганням;
make a virtue of necessity рабі́ць вы́гляд, што дзе́йнічаеш добраахво́тна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
БАПТЫ́СТЫ
(ад грэч. baptizō акунаю, хрышчу вадой),
паслядоўнікі аднаго з кірункаў пратэстантызму — баптызму. Першая абшчына баптыстаў узнікла ў 1609 з англ. эмігрантаў у Амстэрдаме (Галандыя). Найб. распаўсюджаны баптызм у ЗША, адкуль пашырыўся на тэр. Рас. імперыі, у тым ліку на Беларусь. У аснове іх веравучэння агульныя пратэстанцкія догматы: адмаўленне ролі царквы як абавязковага пасрэдніка паміж Богам і чалавекам, прызнанне прынцыпу ўсеагульнага свяшчэнства, вера ў святую Тройцу; прытрымліваюцца догматаў аб выратавальнай місіі Ісуса Хрыста, яго другім прышэсці, спрадвечнай грахоўнасці чалавека. Для баптыстаў абавязковыя місіянерская дзейнасць і дабрачыннасць. Яны прызнаюць 2 асн. абрады — хрышчэнне ў вадзе паўналетніх і абрад хлебапераламлення. Асн. іх святы: Нараджэнне і Хрышчэнне Хрыста, Вялікдзень, Тройца, Праабражэнне, Свята Жніва, Дзень Адзінства. На Беларусі першыя абшчыны баптыстаў з’явіліся ў 1870-я г. Цяпер большасць баптыстаў уваходзіць у Саюз евангельскіх хрысціян-баптыстаў, які ў 1996 налічваў на Беларусі 192 абшчыны.
А.У.Верашчагіна.
т. 2, с. 284
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пабо́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які існуе побач з галоўным, асноўным; менш істотны; другарадны. Першае месца сярод пабочнага тыпажу [у паэзіі М. Танка] па праву належыць вобразам бацькоў. У. Калеснік.
2. Чужы, не свой, старонні. З пабочных людзей толькі .. [Пруцікаў] адзін ведаў сцежку на наш новы астравок і мог хадзіць да нас самастойна. Казлоў. [Таццяна] апранацца стала .. па-сялянску, каб не кідацца ў вочы пабочным людзям. Шамякін.
3. Які не мае непасрэдных адносін да чаго‑н. [Дзяўчаткі] заўсёды прыходзяць сюды рыхтаваць урокі і амаль увесь час трацяць на пабочныя гутаркі. Гарбук.
4. Чый‑н., не свой, не ўласны. Пабочны ўплыў. □ [Таня:] Вера мае добрую прафесію. Гэта робіць яе незалежнай ад пабочнай ласкі. Машара.
5. Народжаны без шлюбу. Пабочны сын.
6. У граматыцы — які не звязаны фармальна-граматычнымі сродкамі са сказам і выражае адносіны да выказанай думкі. Пабочнае слова. Пабочнае словазлучэнне. Пабочны сказ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
steady1 [ˈstedi] adj.
1. цвёрды, усто́йлівы, трыва́лы;
steady nerves мо́цныя не́рвы;
make a chair steady умацава́ць стул;
He is not steady on his legs. Ён не трымаецца на нагах;
Hold the ladder steady. Трымай драбіну, каб не гайдалася.
2. пастая́нны, ро́ўны, стабі́льны, раўнаме́рны;
a steady speed пастая́нная ху́ткасць;
a steady wind ро́ўны ве́цер;
The prices are steady now. Цэны цяпер устойлівыя.
3. не пару́шны, непахі́сны, цвёрды, ве́рны;
ste ady faith цвёрдая ве́ра;
a steady hand ве́рная рука́;
be steady in one’s purpose няўхі́льна ісці́ да сваёй мэ́ты
♦
(as) steady as a rock цвёрды як скала́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ВАЛЫ́НСКІЯ,
муж і жонка, рэвалюцыянеры.
Сяргей Аляксеевіч (19.5.1874, г. Шчыгры Курскай вобл., Расія — ?). У 1894—98 вучыўся ў Маскоўскім ун-це. За рэв. дзейнасць выключаны і жыў у Курску пад наглядам паліцыі. Разам з жонкай арганізаваў гурток, наладзіў выпуск лістовак. З 1903 у Мінску, пам. юрысконсульта на Лібава-Роменскай чыгунцы. Далучыўся да Мінскай групы РСДРП і вёў агітацыю сярод чыгуначнікаў. З 1905 у складзе Мінскага кааліцыйнага савета. У 1905 арыштаваны, вызвалены ў 1906, ад рэв. дзейнасці адышоў. У 1917—20 уваходзіў у Маскоўскую арг-цыю меншавікоў. Да 1933 працаваў юрысконсультам у Маскоўскім саюзе металістаў.
Вера Ільінічна (13.2.1878, в. Гусарка Краснаградскага р-на Харкаўскай вобл., Украіна — ?). Скончыла Харкаўскую гімназію (1897). У рэв. дзейнасць уключылася ў Курску. У Мінскай групе РСДРП выконвала абавязкі сакратара і касіра, падтрымлівала сувязі з друкарняй. Пасля Курлоўскага расстрэлу арганізавала к-т дапамогі параненым. Наладзіла выпуск лістовак і іншых матэрыялаў, якія перадаваў ёй з турмы муж.
Н.В.Назарава.
т. 3, с. 489
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕ́ЛАЎ
(Bellow) Сол (н. 10.6.1915, г. Лашын, Канада),
амерыканскі пісьменнік. З сям’і эмігрантаў-яўрэяў з Расіі. Скончыў ун-т у Манрэалі (1937), пасяліўся ў ЗША. У цэнтры твораў — праблема асобы, якую даследуе праз экзістэнцыялісцкія антыноміі: свабода і выбар (раман «Непрыкаяны чалавек», 1944), ахвяра і кат (аповесць «Ахвяра», 1947), індывід. і грамадская прырода чалавека (аповесць «Лаві момант», 1956; раман «Гендэрсан, кароль дажджу», 1959). Пошукі чалавекам сябе і свайго месца ў свеце, вера ў духоўныя каштоўнасці і культ. традыцыі і адначасова цвярозае ўсведамленне антаганізмаў сучаснай цывілізацыі ў раманах «Прыгоды Огі Марча» (1953), «Герцаг» (1964), «Планета містэра Самлера» (1970; за ўсе Нац. прэміі ЗША 1953, 1964, 1970), «Снежань дэкана» (1982), «Больш паміраюць ад разбітага сэрца» (1987), зб. апавяданняў «Разявака і іншыя апавяданні» (1984) і інш. Скептыцызмам прасякнуты раман пра інтэлектуальную Амерыку «Дар Гумбальта» (1975, Пулітцэраўская прэмія). Проза Белава філасофская, інтэлектуальная, псіхалагічная. Нобелеўская прэмія 1976.
Тв.:
Рус. пер. — Родственники: Повести. М., 1991;
Герцог: Роман. М., 1991.
т. 3, с. 71
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
абудзі́цца, абуджуся, абудзішся, абудзіцца; зак.
1. Перастаць спаць, прачнуцца. Абудзілася Вера ад лёгкага стуку ў акно. Паслядовіч. Узяўся [Міхалка] за ключ. Павярнуў раз і абамлеў: ключ.. так загрымеў, што напэўна ўсе абудзілася. Колас.
2. перан. Перастаць быць спакойным, напоўніцца чым‑н. Барсукова Гара, дзе вызначана было чатырыста пнёў лесу на школу, маўклівая і па-зімоваму сумная, аднае раніцы абудзілася вясёлым гоманам. Крапіва. // Вярнуцца да жыцця, дзейнасці, аднавіць жыццёвыя працэсы. Прырода абудзілася да новага жыцця. Мурашка.
3. перан. Узнікнуць, выявіцца (пра пачуцці, уласцівасці, якасці). — От, паненачка, набраліся б вы з панічом, далібог, — з жарам і зусім іншым тонам прамовіла бабка, і ў ёй адразу абудзілася жанчына-свацця. Колас. [Іван] спазнаў ужо прыхільную лагоднасць.. [Джулінай] душы, да якой міжвольна памкнуўся і сам, і ў ім абудзілася даўно ўжо не адчуваная патрэба ў шчырасці. Быкаў.
4. перан. Ачнуцца. Сход абудзіўся ад маўчанкі і ўспыхнуў смехам. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ехаць, ‑еду, ‑едзеш, ‑едзе; ‑едзем, ‑едзеце, ‑едуць; зак.
1. Паехаць, адправіцца куды‑н., за межы чаго‑н. Выехаць у поле. □ Праз гадзіну абоз выехаў з карчомнай стадолы ў дарогу. Чорны. Фурман зняў клункі, куфэрак, развітаўся і выехаў з двара. Пальчэўскі. // Пакінуць сталае ці часовае месца жыхарства; перасяліцца. [Міхал:] — Тварыцкая тут жыве? — Не, — адказаў чалавек, — яна раней тут жыла, цяпер.. зусім выехала. Чорны. Вера з дзецьмі пабыла ў Карніцкіх дзён тры і выехала ў Свярдлоўск, дзе жыла яе родная сястра. Паслядовіч.
2. Едучы, паявіцца дзе‑н., прыехаць. Конь бег шпарка і мы неўзабаве выехалі на лясную паляну. Мурашка.
3. Разм. Плаўна вываліцца, выпасці. Пакет выехаў з рук. □ Заскрэбла аб камень дошка, што выехала з варотцаў. Пташнікаў.
4. перан. Разм. Выкарыстаць якія‑н. акалічнасці, прыёмы ў асабістых мэтах. — Дык вось і я ў гэтай байцы Таксама выеду на зайцы. Корбан.
•••
Выехаць на чужой шыі (спіне і г. д.) — нядобрасумленным спосабам выйсці з цяжкага становішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)