Старажытнае скандынаўскае і ірландскае народнае гераічнае сказанне. // Легенда, паэтычнае сказанне. Дзе вы, паэты Старога і новага свету? Дзе вашы сагі, Што клічуць за волю ў бой?Танк.На гранях сілы і адвагі Тачыла смерць касу не раз. Ёй вуснамі народнай сагі Адходную прапеў наш час.Хадыка.
[Стараж.-ісланд. — saga.]
са́га2, нескл., н.
Крупы з крухмалу сагавай пальмы, а таксама штучныя крупы з кукурузнага або бульбянога крухмалу.
[Малайск.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́вязны1, ‑ая, ‑ае.
Які звязвае, аб’ядноўвае што‑н. Сувязнае звяно.
сувязны́2, ‑ая, ‑ое.
Які наладжвае, падтрымлівае сувязь з суседнімі воінскімі часцямі. Сувязны самалёт. Сувязны афіцэр.//узнач.наз.сувязны́, ‑о́га, м.; сувязна́я, ‑о́й, ж.Там [на ўскраіне горада] выявілася, што няма групы Карпілава. А каля могілак яшчэ не сціхаў бой. Камандзір паслаў сувязнога.Грахоўскі.Шкада .. [Машы] стала ног, нібы яны — самае галоўнае, што спатрэбіцца ёй у рабоце разведчыцы. Ногі патрэбны мне, сувязной.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Tréffen
n -s, -
1) папада́нне
2) сустрэ́ча, спатка́нне, злёт
3) спарт. сустрэ́ча
ein ~ áustragen* — праве́сці сустрэ́чу
4) суты́чка, бой
wenn's zum ~ kommt — у кра́йнім вы́падку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
bicie
н. біццё;
bicie serca — біццё сэрца; сэрцабіцце;
bicie zegara — бой гадзінніка;
bicie z dział — кананада;
bicie monety — чаканка манет;
bicie piany — пустая балбатня; марнаслоўе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wógen
vi хвалява́цца, клеката́ць, бушава́ць
der Kampf wógte hin und her — бой ішо́ў з пераме́нным по́спехам
der Platz wogt von Ménschen — на пло́шчы мо́ра людскі́х гало́ў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Lánze
f -, -n пі́ка, дзі́да, кап’ё
◊ für j-n éine ~ bréchen* — заступі́цца за каго́-н.
mit j-m éine ~ bréchen* — уступі́ць у бой з кім-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адзінабо́рства, ‑а, н.
Барацьба адзін на адзін паміж двума праціўнікамі; паядынак. Даўней гэта выглядала так. Сустракаліся два варожыя станы. Асілкі скрыжоўвалі зброю, а ворагі тым часам, гледзячы з двух бакоў на адзінаборства, набіраліся злосці, каб рынуцца пасля ў крывавы бой.Брыль.// Барацьба аднаго з некалькімі праціўнікамі адначасова або са стыхіяй. Сама легенда была нескладанай: паводле яе, адзін толькі Страцім-лебедзь адмовіўся ад Ноевага каўчэга, сам уступіўшы ў адзінаборства са стыхіяй патопу.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абло́га, ‑і, ДМ, ‑лозе, ж.
1. Даўно не воранае поле, звычайна пакрытае дзірваном, травой. Узараць аблогу. □ За бульбай — аблога, зарослая піжмай, паўзучымі рамонкамі і яшчэ нейкай дзікай травой.Рылько.— Ляглі кругом нечапаныя аблогі, — уставіў Кукарэка. — Адзін сівец...Шчарбатаў.
2. Акружэнне войскамі умацаванага пункта (горада; крэпасці, раёна і пад.) з мэтай яго захопу. Шарэла... Аблогай ачэплен быў гай, Бой глухнуў у вольхах старых...Лойка.// Абкружэнне ўчастка лесу з мэтай правядзення аблавы.
•••
Ляжаць аблогайгл. ляжаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. тлух, ‑ла; незак.
1. Траціць здольнасць чуць, станавіцца глухім. Глухнуць ад выбухаў.
2. Заціхаць, станавіцца нячутным (пра гукі). Гулкі стрэл коціцца па Прыпяці і глухне ў прыбярэжных травах і чаротах.Колас.// Пераставаць дзейнічаць, працаваць (пра механізмы). Матор глухне.
3. Зарастаць, дзічэць. Пасевы глухнуць ад пустазелля.
4.перан. Паступова слабець або знікаць. З цягам часу пачуцці глухнуць.// Прыціхаць, канчацца. Бой глухне. □ За тыдзень добрае пагоды Праходзіць, глухне касавіца.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабо́ішча, ‑а, н.
1. Вялікая бітва; бой (у 1 знач.). Ты паўвайны прайшоў сумленныя салдатам, вынес на сваіх плячах не адно пабоішча.Ракітны.Не дай разгарэцца пабоішчам новым, Ты міру, адзінству свайму паслужы.Бачыла.// Месца, дзе адбывалася бітва.
2.Разм. Жорсткая бойка. Удзельнічаць у вулічным пабоішчы.
•••
Лядовае пабоішча — разгром наўгародцамі нямецкіх рыцараў-захопнікаў у 1242 г. у бітве на лёдзе Чудскога возера.
Мамаева пабоішча — а) пра вялікую сварку, бойку; б) пра поўны беспарадак. [Ад імя татарскага хана Мамая, які ў 14 ст. зрабіў спусташальнае нашэсце на Русь]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)