аднаві́ць, -наўлю́, -но́віш, -но́віць; -но́ўлены; зак.
1. што. Вярнуць да ранейшага нармальнага стану.
А. краіну.
А. здароўе.
2. перан., каго-што. Нанава ўзнавіць, прыпомніць.
А. у памяці.
3. каго. Вярнуць каму-н. ранейшае прававое ці службовае становішча.
А. у правах каго-н.
4. што. Пачаць зноў перарванае дзеянне, адносіны.
А. дружбу.
|| незак. аднаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. аднаўле́нне, -я, н.
|| прым. аднаўле́нчы, -ая, -ае (да 1 знач.).
А. перыяд.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сімпаты́чны², -ая, -ае (спец.).
1. Які мае адносіны да аддзела вегетатыўнай нервовай сістэмы.
С. нерв.
2. Які ўзнікае на іншых, блізкіх або сіметрычна размешчаных участках.
Сімпатычныя болі ў зубах.
3. Які аслабляе боль у хворага (пра нейтральныя лекавыя сродкі).
Сімпатычныя прэпараты.
○
Сімпатычнае чарніла — бясколерная або слаба афарбаваная вадкасць, якая выкарыстоўваецца ў тайнай перапісцы.
Сімпатычная нервовая сістэма (спец.) — аддзел нервовай сістэмы, які ўдзельнічае ў рэгуляванні кровазвароту, абмену рэчываў і іншых функцыях арганізма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
супярэ́чнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Узаемадзеянне супрацьпастаўленых і ўзаемазвязаных сутнасцей як крыніц самаруху і развіцця (спец.).
Дыялектычныя супярэчнасці.
2. Палажэнне, пры якім адно (выказванне, думка, учынак) выключае іншае, не сумяшчальнае з ім.
С. у поглядах.
3. Выказванне або ўчынак, накіраваны супраць каго-, чаго-н.; пярэчанне, супярэчанне; процілегласць.
Супярэчнасці па цане на газ і нафту абвастраюць міжнародныя адносіны.
◊
Дух супярэчнасці — імкненне зрабіць не так, а зусім інакш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэхні́чны, -ая, -ае.
1. гл. тэхніка.
2. Які мае адносіны да работы машын і механізмаў, звязаны з абслугоўваннем тэхнікі якой-н. вытворчасці.
Тэхнічная дапамога.
Т. аддзел.
3. Які падлягае выкарыстанню або апрацоўцы ў прамысловасці.
Тэхнічная вада.
4. Які выконвае розныя дапаможныя работы ў якой-н. справе, не адказны.
Т. сакратар.
5. Які вызначаецца высокай тэхнікай, майстэрствам (у спорце, мастацтве).
Т. футбаліст.
|| наз. тэхні́чнасць, -і, ж. (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
астранамі́чны
(ад астраномія)
які мае адносіны да астраноміі;
а-ая абсерваторыя — навукова-даследчая ўстанова, дзе вывучаюцца нябесныя свяцілы і з’явы, а таксама распрацоўваюцца тэарэтычныя пытанні астраноміі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
варыяцы́йны
(ад варыяцыя)
які мае адносіны да варыяцыі;
в-ае злічэнне — раздзел матэматыкі, які вывучае экстрэмумы, што залежаць ад выбару адной або некалькіх функцый, метадам варыяцый.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
камандзі́тны
(фр. commandite = таварыства на веры)
які мае адносіны да гандлёвага таварыства, члены якога адказваюць па абавязацельствах усёй сваёй маёмасцю, а астатнія ўдзельнікі толькі сваімі ўкладамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карпускуля́рны
(ад карпускула)
які мае адносіны да карпускулы або складаецца з карпускул;
к-ая тэорыя святла — тэорыя, паводле якой святло ўяўляе сабой струмень дробных часцінак рэчыва.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
намінаты́ўны
(лац. nominativus = звязаны з называннем)
1) лінгв. які служыць для называння, абазначэння прадметаў, з’яў, якасцей, дзеянняў (напр. н. сказ);
2) які мае адносіны да намінатыву.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
іскравы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да іскры (у 1 знач.). Іскравы ўлоўнік.
2. Які мае адносіны да электрычнай іскры, які прыводзіцца ў дзеянне электрычнай іскрай. Іскравы разрад. Іскравы генератар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)