scratch1 [skrætʃ] n.
1. дра́піна;
without a scratch; без (а)нія́кай шко́ды; без дра́пінкі;
It’s only/just a scratch. Гэта толькі драпіна.
2. пачу́хванне, дра́панне
3. скрып, чы́рканне;
the scratch of the pen on the paper скрып пяра́ на папе́ры
4. крамзо́ля;
He writes a miserable scratch. У яго вельмі кепскі почырк (не разборлівы).
♦
be/come up to scratch быць на нале́жным узро́ўні;
start from scratch пачына́ць з нуля́, пачына́ць на го́лым ме́сцы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
мятла́, -ы́, мн. мётлы і (з ліч. 2, 3, 4) мятлы́, мёцел і мётлаў, ж.
Прадмет гаспадарчага ўжытку для падмятання ў выглядзе насаджанага на палку пучка звязаных галінак.
◊
Ікаць мятлой (разм.) — груба выдаляць каго-н.
Пад мятлу (вымесці, вычысціць, з’есці) (разм.) — начыста, без астатку.
|| памянш. мяцёлка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
запалі́цца, -алю́ся, -а́лішся, -а́ліцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Успыхнуць, загарэцца.
На дварэ запаліліся ліхтары.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зрабіцца запалёным.
Горла запалілася.
3. перан., чым і без дап. Аказацца ахопленым моцным пачуццём, імкненнем і пад.
З. гневам.
|| незак. запа́львацца, -аюся, -аешся, -аецца і запаля́цца, -я́ецца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
выбача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каму, каму за што, на што і без дап.
1. Не караць за што-н., дараваць.
Выбачай мне за спазненне.
2. выбача́й(це). Ужыв. пры звароце да каго-н. (часам як пабочнае), калі просяць прабачэння за турботы, непрыемнасць і пад.
Выбачайце, тут я пагарачыўся.
|| зак. вы́бачыць, -чу, -чыш, -чыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адмалаці́ць, -лачу́, -ло́ціш, -ло́ціць; -ло́чаны; зак., каго-што.
1. Змалаціць, скончыць малаціць (разм.).
2. Адпрацаваць на малацьбе за доўг.
3. перан. Моцна набіць каго-н., адлупцаваць (разм.).
Адмалацілі так, што больш красці не будзе.
4. перан., што і без дап. У хуткім тэмпе, абы-як прачытаць, сказаць; адбарабаніць (разм.).
Адмалаціў даклад і з трыбуны далоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адпа́свіць, -пасу́, -пасе́ш, -пасе́; -пасём, -пасяце́, -пасу́ць і -па́свіш, -па́свіць; -па́свім, -па́свіце, -па́свяць; -па́свіў, -віла; -пасі́; зак.
1. Правесці пэўны час, пасучы жывёлу.
А. сваю чаргу.
2. каго і без дап. Закончыць пасьбу жывёлы (разм.).
3. каго. Адкарміць на падножным корме.
А. коней.
|| незак. адпа́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адпа́с, -у, м. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
агітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.
1. за каго-што і без дап. Займацца агітацыяй (у 2 знач.).
А. за кандыдата ў дэпутаты.
2. каго (што). Пераконваць у чым-н., схіляць да чаго-н., угаворваць (разм.).
А. сябра ісці па ягады.
|| зак. сагітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 2 знач.).
|| наз. агіта́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
малаці́ць, -лачу́, -ло́ціш, -ло́ціць; -ло́чаны; незак.
1. што і без дап. Выбіваць зерне з каласоў.
М. пшаніцу.
2. Стукаць, біць у што-н. (разм.).
Нехта ў дзверы малоціць.
3. што. Разбіваць, ламаць (разм.).
М. посуд.
4. перан. Хутка гаварыць, лапатаць (разм.).
Як пачне м., нічога не зразумееш.
|| наз. малацьба́, -ы́, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
партфе́ль, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Чатырохвугольная сумка з засцежкай, звычайна скураная, для нашэння кніг, папер.
2. Пра пасаду міністра ў некаторых краінах; таксама кіруючая пасада наогул.
Размеркаванне партфеляў.
Міністр без партфеля (назва асобай міністэрскай пасады).
3. перан. Рукапісы, прынятыя да друку выдавецтвам, рэдакцыяй.
Рэдакцыйны п.
|| прым. партфе́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прасе́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны; зак.
1. што і чаго. Ачысціць, прапускаючы праз сіта, рэшата.
П. муку.
2. што і без дап. Правесці які-н. час, сеючы што-н.
|| незак. прасе́йваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.) і прасява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).
|| наз. прасе́йванне, -я, н. і прасява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)