размяня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
1. Абмяняць каго‑, што‑н. на другое падобнае або на другога падобнага. Размяняць палонных. // У шахматнай гульні — зрабіць размен фігур. Размяняць ферзёў.
2. Абмяняць адны грашовыя купоны або манеты на больш дробныя ў адпаведнай колькасці. [Алесь:] — Толькі паўрубель гэты дзеду ўсё ж аддамо. Размяняем на медзь і аддамо. Караткевіч. Размяняю зарплату на медзякі — І грашыма цябе засыплю! Барадулін. // Пачаць расходаваць, траціць (буйную купюру). [Гарык:] «Дарагая матуля, жыву нішто сабе: учора размяняў апошні чырвонец». Скрыган. / Пра гады. [Трахім:] І так зажыўся на гэтым свеце — хвала богу, восьмы дзесятак размяняў... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго-што.
1. Даваць магчымасць упасці, скаціцца таму, што аддзялілася, адарвалася. Ходзіць [Стася], слёзы раняе цяжкія, як шрот. Куляшоў. Лазняк раняў буйныя кроплі на мокры пясок. Няхай. // Пазбаўляцца чаго‑н., скідаць (лісты, спелыя плады і інш.). На дол хваёвы ігліцы Раняе бор. Пустэча скрозь. Прыходзька. / у перан. ужыв. У дубах крычаць сіваваронкі, І свіст над лугам рэзкі, звонкі Каршун маркотна так раняе І нейкі смутак закідае. Колас.
2. перан. Прыніжаць, траціць. Ды і як .. [Аўгіні], так ганебна .. выгнанай, было варочацца, кланяцца... [Васілю], раняць перад ім свой жаночы гонар? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; незак.
Разм. Напружваць мускулы, рабіць фізічныя намаганні. [Бамбала] траціць апошнія сілы, але ўсё-такі пнецца і тужыцца выцягнуць сеці. Скрыган. / у перан. ужыв. А побач другі малы «гейзер», амаль па паверхні, таксама тужыўся парадзіць ваду, але ў яго не хапала сілы, і ён толькі часам выпускаў з сябе сытыя бурбалкі. Караткевіч. // Сканцэнтроўваць увагу, думкі на чым‑н.; старацца прыпомніць што‑н. — Пачакай, як жа хлопчыка звалі, дай божа добрую памяць, — тужылася ўспомніць Хрысціна. Гурскі. Як ні тужыўся Змітрок уразумець, што хацела сказаць жонка ў час іхняй перапалкі, не зразумеў. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
hay
[heɪ]
n.
се́на n.; канюшы́на на корм
to make hay —
а) касі́ць і сушы́ць се́на
б) Figur. карыста́ць з наго́ды, ня тра́ціць ча́су
make hay while the sun shines — касі́ каса́, паку́ль раса́
•
- hit the hay
- make hay of
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
degenerate
1. [dɪˈdʒenəreɪt]
v.
1) выраджа́цца; занепада́ць (фізы́чна й мара́льна); дэгенэрава́ць
2) Biol. тра́ціць нарма́льныя ўла́сьцівасьці
2. [dɪˈdʒenərət]
adj.
выро́дны
a degenerate member of a fine family — вы́радак до́брае сям’і
3. [dɪˈdʒenərət]
n.
1) вы́радак -ка m.; дэгенэра́т -а m.
2) вы́людак -ка m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
faint
[feɪnt]
1.
adj.
1) няя́сны (ду́мка), бля́клы, невыра́зны (ко́лер)
2) кво́лы, слабы́
a faint voice — кво́лы го́лас
3) неахво́тны, без запа́лу
4) блі́зкі да непрыто́мнасьці, гато́вы самле́ць
5) нясьме́лы, баязьлі́вы
2.
v.i.
мле́ць, тра́ціць прыто́мнасьць
3.
n.
непрыто́мнасьць f., самле́ньне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
manage [ˈmænɪdʒ] v.
1. кірава́ць; кантралява́ць
2. спраўля́цца (з чым-н./кім-н. без дапамогі); дава́ць ра́ды;
She can’t manage the children. Яна не спраўляецца з дзецьмі.
3. здо́лець; удава́цца;
He managed to catch the last train. Ён здолеў паспець на апошні цягнік.
4. ашча́дна тра́ціць (грошы, час);
Managing your time is very important. Умець не марнаваць час вельмі важна.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
роня́ть несов.
1. (выпускать из рук) упуска́ць; (терять) губля́ць;
2. (терять, лишаться) губля́ць;
роня́ть листву́ губля́ць лі́сце;
роня́ть пе́рья губля́ць пе́р’е;
3. (голову на грудь) апуска́ць;
4. (слёзы) раня́ць;
5. перен. (слова) кі́даць, цадзі́ць;
6. перен. (достоинство, авторитет) прыніжа́ць, тра́ціць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
скупо́й
1. прил., прям., перен. скупы́;
он до кра́йности скуп ён да кра́йнасці (страшэ́нна) скупы́;
из окна́ ли́лся скупо́й свет ла́мпы з акна́ ліло́ся скупо́е святло́ ля́мпы;
2. сущ. скупы́, -по́га м.;
◊
скупо́й теря́ет вдвойне́ посл. скупы́ два разы́ тра́ціць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Збаўля́ць ’вызваляць, ратаваць’ (Нас.). Рус. избавлять ’тс’, укр. збавляти ’змяншаць, траціць’, параўн. вибаваляти ’ратаваць’, польск. zbawiać ’вызваляць, ратаваць’, ’адабраць’, чэш. zbaviti, славац. zbaviť, славен. izbáviti, серб.-харв. ѝзбављати, балг. изба̀вям, макед. избави. Ст.-слав. избавлꙗти. Ст.-рус. избавляти. Ст.-бел. избавляти, збавляти (Скарына). Параўн. ст.-бел. выбавити (Скарына). Наяўнасць паралельнай формы з вы‑ дае падставу лічыць рус. избавить стараславянізмам (Шанскі, 2, И, 19). Узвышаная семантыка, чаргаванне збавіць — збавляць у карысць ст.-слав., а не польск. паходжання бел. лексемы. Разам з тым нельга выключыць агульнаслав. і прасл. характар лексемы. Jьz‑bav‑i‑ti прэфіксальнае ўтварэнне; bav‑ — каўзатыў да byti. Гл. бавіцца, быць, Саднік-Айцэтмюлер, Handwört., 219–220; БЕР, 2, 16; Саднік-Айцэтмюлер, 1, 101.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)