plate
[pleɪt]
1.
n.
1) тале́рка f.
2) стра́ва f.
3) пазало́чаны або́ пасярэ́браны по́суд
4) то́нкая пляска́тая плі́тка або́ ліст (мэта́лу)
2.
v.
1) залаці́ць, серабры́ць або́ пакрыва́ць і́ншым мэта́лам
2) ако́ўваць, пакрыва́ць бро́няю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ По́сых ’ежа з кавалкаў лечанага цеста’ (Мік.). Відаць, да сухі, сушыць (гл.), параўн. таксама славац. posuch ’ляпёшка з хлебнага цеста’. Цікавым з’яўляецца супрацьпастаўленне з патапцы ’страва з хлеба і малака’ (мазыр., З нар. сл.), што ад тапіць ’мачыць у вадкасці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папуры́
(фр. pot-pourri = мяшаная страва, усякая ўсячына)
1) музычная п’еса галоўным чынам для эстраднага або духавога аркестра, складзеная з папулярных матываў;
2) перан. мешаніна, сумесь розных рэчаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бацві́нне, ‑я, н., зб.
1. Лісце і сцёблы буракоў. Падышоўшы бліжэй,.. [Варанецкі] пазнаў Веру Добку і жанчын з яе звяна, якія пры святле «лятучых мышэй» ачышчалі буракі ад бацвіння. Дуброўскі.
2. Страва, звараная з бурачных сцяблоў і лісця. Мар’яна з Янінаю прыносяць вячэру і ставяць на стол глыбокую гліняную поўную бацвіння міску. Мурашка. [Жанчыны:] — Пятру свайму бацвіння наварыць, а бурачок — на рынак. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
strawa
straw|a
ж. ежа; харч; корм; страва;
za łyżkę ~y — за кавалак хлеба;
~a duchowa — духоўны пажытак
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
firmowy
firmow|y
фірмавы; фірменны;
~y sklep — фірмавы (фірменны) магазін;
znak ~y — фірмавы знак;
danie ~e — фірменная страва
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Пахлёбка ’рэдкая страва, поліўка’ (Сцяшк.; лях., Сл. ПЗБ). Утворана ад гукапераймальнага дзеяслова хлёбаць, хлябтаць (гл.) < прасл. xlebati/xlepati, параўн. польск., chłapać ’быць скнарай’, чэш. chlapali ’тс’, славен. hlápati ’праглынуць’, серб.-харв. хла̏пити, хла̏пнути ’схапіць’ (Міклашыч, 87; Патабня, 4, 204; Бернекер, 1, 387).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пітомы 1 ’тоўсты, празмерны, насычаны’ (Булг.). Дзеепрыметнік залежнага стану цяп. часу ад пітаць (гл.), ст.-бел. nu- томь < *pitafi ’карміць, гадаваць, выхоўваць’. Да нітавацца (гл.).
◎ Пітомы 2, у словазлучэнні пітома горла ’стрававод’ (Сл. ПЗБ) — ’горла, праз якое падаецца страва, корм’. Гл. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
sweet1 [swi:t] n.
1. BrE цуке́рка
2. сало́дкая стра́ва, дэсе́рт;
What’s for the sweet? Што на дэсерт?
3. pl. sweets асало́да;
the sweets of success ра́дасці по́спеху
4. infml, dated дарага́я, лю́бая;
my sweet мая́ дарага́я; ма́я лю́бая (зваротак)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ва́рыва ’варэнне (працэс)’ (Юрч., Янк. I, БРС); ’агародныя расліны, што ўжываюцца да стравы’ (КЭС); ’гародніна’ (Шат., Касп., Янк. БП, Др.-Падб., Янк. I, 47); ’сцяблы і лісце буракоў’ (ДБА, 868, Бяльк., Касп., Гарэц., Юрч.); ’буракі’ (Касп.), у дыял. ва́ріво, ва́рэво, ва́рво, ва́рыво (гл. Вештарт, Лекс. Палесся, 129). Укр. ва́рево, ва́риво ’вараная страва; квашаная гародніна’, рус. ва́рево ’вараная страва’; ’гародніна, зелень; гародніна, прыгатоўленая на зіму’, польск. warzywa ’гародніна, зелень’ і г. д. Слав. *varivo (да вары́ць); агляд слав. форм і значэнняў Вештарт (Лекс. Палесся, 130–131; там жа і меркаванні пра магчымы шлях семантычнага развіцця). Да адлюстравання *varivo ў ст.-бел. мове гл. Казачонак, Весці АН БССР, 1975, № З, 117–118.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)