ма́рыць, ма́ру, ма́рыш, ма́рыць; незак., пра каго-што, аб кім-чым і з інф.
Аддавацца марам, думаць пра ажыццяўленне чаго-н. вельмі жаданага.
М. аб спатканні.
М. пра цікавае падарожжа.
|| зак. пама́рыць, -ру, -рыш, -рыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прасква́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.
1. Скварачы, давесці да гатоўнасці.
П. сала.
2. Правесці які-н. час, скварачы што-н.
За дзесяць мінут праскварыла сала.
|| незак. прасква́рваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шны́парыць, -ру, -рыш, -рыць; незак. (разм.).
1. Заглядваць у розныя месцы, шукаючы, высочваючы каго-, што-н.
Ш. па кладоўках.
2. Хадзіць, рухацца сюды-туды, у розных напрамках.
Па вуліцы шныпарыць дзетвара.
|| наз. шны́паранне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Райло́, ро́йла ’непарадак’ (Бяльк.). Створана пры дапамозе суф. ‑л(о) з экспрэсіяй зніжанасці па мадэлі: пухнуць — пухло ’дрыгва, патапеча’, раўці — раўло ’крыкун’ (Сцяцко, Афікс. наз., 49). Падобным чынам утворана піць — пойла. Імаверна, роднаснае да рыць, адсюль магчыма, рыць — ройла, што вынікае з развіцця фарманта *rou‑/roi‑/rū‑ з рэгулярнымі чаргаваннямі ў славянскіх мовах. Адпаведна райло/ройла ’тое, што перарыта, перакопана, кінута ў непарадку’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́бзаць ’пэцкаць’ (Жыв. сл.). Параўн. укр. кобзати ’рыць, варушыць’, якое ЕСУМ, 2, 476 звязвае з рус. кобзать ’грэбаваць’. Унутраная форма няясная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
банда́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Займацца бондарствам. Сашка ўмеў рабіць усё: шкліць вокны і бандарыць, шыць абутак і сталярнічаць. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́зарыць, ‑рыць; зак.
Стаць ясным, зорным (пра неба). [Нічыпар:] — Бачыце, як неба вызарыла. У такую ноч і пешкі прайсціся хораша... Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераправе́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.
Разм. Праверыць нанава, яшчэ раз. Пераправерыць падлік. // Праверыць усё, многае або ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сасква́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
Падскварыць для яды (сала, мяса і пад.). // Зрасходаваць скварачы (пра сала, мяса і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагарэ́ць¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; зак.
1. Даць нагар.
Кнот нагарэў за вечар.
2. безас., чаго. Расходавацца ў нейкай колькасці (пра паліва, электрычную энергію; разм.).
Нагарэла многа электрычнасці.
|| незак. нагара́ць, -а́е і нага́рваць, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)