Verbum

анлайнавы слоўнік

заняпа́сці сов.

1. (о хозяйстве) прийти́ в упа́док; расстро́иться; (стать скудным) оскуде́ть;

маёнтак зусі́м ~па́ў — поме́стье совсе́м пришло́ в упа́док;

гаспада́рка ~па́ла — хозя́йство пришло́ в упа́док (расстро́илось);

2. (потерять общественное значение) прийти́ в упа́док, захире́ть; захуда́ть;

іх род паступо́ва ~па́ў — их род постепе́нно пришёл в упа́док (захире́л);

3. (потерять здоровье) захире́ть;

хло́пчык ~па́ў — ма́льчик захире́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

цямне́ць несов.

1. темне́ть;

валасы́ ~не́юць — во́лосы темне́ют;

2. безл. темне́ть;

~не́е ў ле́се — темне́ет в лесу́;

3. перен. (становиться мрачным) темне́ть, мрачне́ть;

твар яго́ паступо́ва ~не́е — лицо́ его́ постепе́нно мрачне́ет;

4. ме́ркнуть;

зо́ркі ~не́юць — звёзды ме́ркнут;

5. тускне́ть;

срэ́бра ~не́е — серебро́ тускне́ет;

6. (выделяться тёмным цветом) темне́ться;

удалечыні́ ~не́е лес — вдали́ темне́ется лес

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Прыдзе́лаць ’прырабіць, прыбудаваць’ (Бяльк.), прыдзе́лаць, прыдзя́лаць ’прымацаваць, прымацоўваць’ (рагач., Сл. ПЗБ). Усходнебеларускі арэал фіксацыі гэтых дзеясловаў, а таксама шырокая распаўсюджанасць карэляту прырабі́ць (гл.) сведчаць, хутчэй, на карысць запазычання з рус. приде́лать. Падаецца, аднак, што гэта другасная, больш позняя з’ява, таму што наяўнасць добра вядомых у жывой народнай мове аддзеяслоўных субстантываў з коранем ‑дзел‑ немагчыма трактаваць інакш, як на карысць спрадвечнасці ўласнай дзеяслоўнай пары дзе́лаць/прыдзе́лаць (< прасл. *dělati, гл. ЭССЯ, 4, 231–232), якая была паступова выціснута семантычна ідэнтычнай рабі́ць/прырабі́ць, параўн. прыдзе́л ’прыбудова да хаты’ (Бяльк., Мат. Маг.), прыдзе́лак ’тс’ (Мат. Маг.) ’унутраная перагародка ў хаце, канявая сцяна’, ’сенцы (частка хаты, якая не абаграваецца)’ (калінк., чавус., ЛА, 4), прыдзе́лок ’жылое памяшканне, прыбудаванае да хаты’ (Шушк.), ’прыбудова (да хаты, хлява)’ (Ян.), прыдзе́лак ’скрынка ў куфры’ (баран., Сл. ПЗБ). Параўн. ст.-рус. придѣлъ ’частка праваслаўнага храма з самастойным прастолам’, рус. дыял. приде́л ’асобнае памяшканне ў доме’, ’пярэдні пакой у хаце, святліца’, приде́лок ’жылая прыбудова да хаты’, ’прыбудова да двара, хлява’, укр. палес. придєл, придє́лок ’прыбудова да асноўнай будовы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bit¹ [bɪt] n.

1. a bit крыху́, чуць-чуць, невялі́кая ко́лькасць;

Your advice will help a bit. Твая парада крыху дапаможа;

Wait a bit. Пачакайце хвілінку/крыху.

2. кава́лачак;

every bit усё, ца́лкам; зусі́м

3. AmE, infml 12¹/2 цэ́нта

♦

bit by bit паступо́ва, пакрысе́;

do one’s bit зрабі́ць унёсак, уне́сці свой укла́д;

not a bit ані́, ніко́лькі;

go/fall to bits разбі́цца на дро́бныя ча́сткі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

назбіра́цца, ‑аецца; зак.

Разм.

1. Сысціся, з’ехацца, сабрацца ў адным месцы. Ніхто і не спадзяваўся, што .. будзе так урачыста і што столькі назбіраецца гасцей. Чорны.

2. Сабрацца, сканцэнтравацца ў нейкай колькасці (аб прадметах). За два тыдні .. у шэрай папцы назбіралася багата паперак. Асіпенка. // Паступова назапасіцца, накапіцца (пра веды, вопыт і пад., а таксама пра пачуцці, узаемаадносіны і пад.). Андрэй упершыню падумаў, што нядрэнна было б паступіць у вячэрні аўтатэхнікум, каб прывесці ў парадак свае веды, якіх, як спадзяваўся Андрэй, назбіралася ў яго ўжо нямала. Шахавец. За вячэраю ўзгарэлася тое, што назбіралася за цэлы дзень. Трэслася Верамейчыкава хата ад лаянкі. Крапіва.