та́мбур¹, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Прыбудова каля ўваходных дзвярэй, якая засцерагае ад пападання ў памяшканне халоднага паветра.
2. Закрытая пляцоўка пасажырскага чыгуначнага вагона.
3. Цыліндрычная або шматгранная верхняя частка будынка, якая падтрымлівае купал (спец.).
|| прым. та́мбурны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ху́каць, -аю, -аеш, -ае; незак., на каго-што, у што і без дап.
Выпускаць ротам струмень паветра, каб сагрэць, прыцішыць боль і пад.
Х. на рукі.
|| аднакр. ху́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| зак. паху́каць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. ху́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
аэраге́нны
(ад аэра- + -генны)
мед. які паходзіць з паветра, перадаецца праз паветра (напр. а-ая іпфекцыя).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кампрэ́сія
(лац. compressio = сцісканне)
сцісканне паветра, газу або гаручай сумесі ў цыліндры рухавіка, паветра ў кампрэсары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
струме́ніцца ríeseln vi, rínnen* vi (s) (пра вадкасць); strömen vi (s) (пра паветра, святло)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Надво́р’е 1 ’месца па-за жылымі пабудовамі; дворышча’ (Нас., Яшк., Федар.), параўн. укр. надвірʼя, рус. надворье, польск. nadworze, чэш. nádvoři — усё да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (месца), гл. двор, надворак.
Надвор’е 2 ’чыстае паветра, пагода’ (Нас.), ’надвор’е’ (Сл. ПЗБ, ТС), надворʼя ’надвор’е, пагода’ (Бяльк.), рус. надворье ’тс’. Да надвор ’вонкі, не ў памяшканні’ (стан паветра і інш.), гл. двор.
Надвор’е 3 ’медыц. стул’ (ТС). Эўфемізм, да папярэдняга слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухабздзей ’хударлявы чалавек’ (віц., Мат.). Складанае слова, дзе суха (гл. сухі) з’яўляецца азначэннем да незафіксаванага *бздзей (ад бздзець ’псаваць паветра’), гл. Карскі 2-3, 100.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
затхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
1. Задыхнуцца ад недахопу паветра. — Не ведаю, як я выглядаў, выпаўзшы.. [са схованкі], але Мальвіна зірнула на мяне і жахнулася: «Ты там затхнуўся, Язэпка!» Чарнышэвіч.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Сапсавацца ад недахопу паветра; стаць затхлым. Мяса затхнулася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паветраду́ўка, ‑і, ДМ ‑дуўцы; Р мн. ‑дувак; ж.
Спец. Машына для падачы паветра, газу пад высокім піскам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэгенераты́ўны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да рэгенерацыі. Рэгенератыўнае награванне паветра. // Які служыць для рэгенерацыі. Рэгенератыўная печ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)