кіёўка, ‑і, ДМ кіёўцы; Р мн. кіёвак; ж.
Абл. Рагоз. Махаюць, нагінаючыся сваімі чорнымі галовамі, кіёўкі, і пахне старым, зляжалым і ўпрэлым кіслым балотам — аж зрывае нос, як кажа Акцызнік. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ты́ркацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Упірацца ў што‑н., даставаць да чаго‑н. Толькі калі нос лодкі тыркаецца ў бераг, каза выскоквае на зямлю і спрытна ўзбіраецца па абрыве ўверх. Каршукоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЎСТРАЛО́ІДНАЯ РА́СА,
група антрапалагічных тыпаў карэннага насельніцтва Аўстраліі, Паўд. Азіі і Акіяніі, якія маюць агульнае паходжанне і пэўнае марфалагічнае падабенства. У прадстаўнікоў расы буры колер скуры, цёмныя хвалістыя валасы, развітое трацічнае валасяное покрыва, цёмныя вочы, шырокі нос, тоўстыя губы, чэрап прадаўгаваты, вузкі, памеры твару сярэднія з добра развітымі надброўнымі дугамі, рост высокі. Блізка да іх стаяць веды Цэйлона і негроіды Паўд.-Усх. Азіі.
Літ.:
Алексеев В.П. География человеческихирас. М., 1974.
А.І.Мікуліч.
т. 2, с. 97
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЯСНУ́ШКІ,
змены спадчыннага характару ў скуры чалавека, якія праяўляюцца гіперпігментнымі плямкамі. Праяўленне вяснушак часта бывае сямейным. Ва ўзросце 3—5 гадоў на адкрытых участках скуры (твар, нос, лоб, шыя, кісці рук і інш.) з’яўляюцца дробныя, акруглыя светла-карычневага колеру плямкі, якія паступова пігментуюць і павялічваюцца ад 2—3 да 5—8 мм у дыяметры. Паверхня іх гладкая. Найчасцей бывае ў бландзінаў і рыжавалосых людзей. Лячэнне: кераталітычныя і адбельвальныя сродкі.
т. 4, с. 402
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дзю́ба ж.
1. (у птицы) клюв м.;
2. остриё ср., о́стрый вы́ступ;
◊ з камары́ную ~бу — с гу́лькин нос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
nos
м. нос;
chustka do ~a — насоўка, насатка;
mówić przez nos — гаварыць у нос;
mruczeć pod ~em — мармытаць сабе пад нос;
wodzić kogo za nos — вадзіць (каго) за нос;
spuścić nos na kwintę — звесіць нос;
zadzierać ~a — задзіраць нос;
zabrać co komu sprzed ~a — выхапіць што, у каго з-пад носа;
kręcić na co ~em — круціць на што носам;
mieć ~a — мець нюх;
dostać ~a — атрымаць наганяй;
mam tego po dziurki w ~ie — я сыты гэтым па горла;
mam to w ~ie — мяне гэта зусім не цікавіць; мне на гэта напляваць;
wścibiać nos — утыкаць нос (у што)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
неўсталява́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не зусім сфарміраваўся, склаўся. Ужо трэцюю калыску Насцечка гушкае, мармычучы сабе пад нос яшчэ неўсталяваным, дзіцячым, голасам: «Спі, мой каток, чырвоны раток». Сабаленка.
2. Неўладкаваны, неналаджаны. Неўсталяванае жыццё.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накуры́ць, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак.
Курачы, напоўніць памяшканне табачным дымам. У калгаснай канцылярыі ўжо паспелі накурыць. Пянкрат. — А браточкі мае! Вось накурылі, і бацькі роднага не распазнаў бы, — забурчаў пад нос Гарбуз. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бра́згацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Тое, што і бразгаць; стукацца. Бразгацца ў дзверы. □ [Лях:] — Садзіцеся на той канец, у нос. Тут я сам буду, — і ён пачаў бразгацца каля палка з ланцугом. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аграма́дзіна, ‑ы, ж.
Прадмет вельмі вялікіх памераў. Цагляная аграмадзіна ў чатыры паверхі высілася насупраць гарадскога парка. Бядуля. Скалануўшыся ўсёй сваёй аграмадзінай, параход з палёгкай выныраў, задзіраючы мокры нос аж пад самыя хмары. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)