sky [skaɪ] n.
1. не́ба;
under the open sky пад адкры́тым не́бам;
out of a clear sky ні з таго́, ні з сяго́; зусі́м нечака́на; як гром з я́снага не́ба
2. pl. skies клі́мат, надво́р’е;
live under bluer skies жыць у цяпле́йшым клі́маце;
the sunny skies of Italy цудо́ўны клі́мат Iта́ліi
♦
praise smb. to the skies узно́сіць каго́-н. да нябёс;
the sky’s the limit infml ≅ канца́ -бе́рагу не віда́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Нябе́скі ’нябесны; блакітны, падобны колерам да светла-блакітнага неба’ (Нас.), нябескі, нябесны ’уласцівы небу’ (Яруш.), нябескі, небескі ’блакітны’ (Грыг., Сл. ПЗБ, Сл. ЦРБ), ст.-бел. небеский (1518 г.) ’нябесны; блакітны’ укр. небеський ’нябесны’, польск. niebieski ’нябесны; блакітны’, чэш. nebesky ’нябесны’, в.-луж. njebjeski ’тс’, н.-луж. njebjaski ’тс’, славен. nebeški, nebeski ’нябесны, цудоўны’, серб.-харв. не̏бески ’нябесны’, балг. дыял. небески ’тс’. Відаць, самастойнае ўтварэнне ад нябёсы, гл. неба; значэнне ’блакітны’ — арэальная інавацыя з цэнтрам на польскай моўнай тэрыторыі (параўн. яшчэ ст.-чэш. nebesky ’блакітны’), паводле Брукнера (359), з XV ст., якая распаўсюдзілася і на Беларусі. У сувязі з гэтым наўрад ці мае падставы сцвярджэнне аб запазычанні ст.-бел. небеский са ст.-польск. niebieski (Булыка, Лекс. запазыч., 185), параўн. іншыя формы: небескы птах, нбскы црь (XVI ст., Карскі 2-3, 229).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ба́рва, ‑ы, ж.
1. Фарба, афарбоўка, колер. Цешыцца было чым: летам агародчык буяў усімі барвамі красы. Мележ. [Галя:] — Звярніце ўвагу: якія барвы! Сотня адценняў — пачынаючы ад цёмна-зялёнага да цёмна-пурпуровага. Дубоўка.
2. Чырвань, густа-чырвоны колер. І ўрэшце — неба. Неба, якое ўсё мацней адлівае пякельнай, смяротнай і трывожнай барвай. Караткевіч. Барвай набрынялі пеністыя лёгкія хмаркі, чырвань заліла ўсё: і лес, і вёску, і паплавы. Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́нна, ‑ы, ж.
1. Ежа, якая, паводле біблейскага падання, сыпалася з неба яўрэям у час іх вандравання па пустыні.
2. Спец. Застыўшы сок некаторых раслін, прыгодны для ежы і для лякарства.
3. Разм. Тое, што і манныя крупы (гл. манны).
•••
Манна з неба не сыплецца — дарам нічога не прыходзіцца.
Манна нябесная — што‑н. нечаканае, дарэмнае.
Спадзявацца на манну нябесную гл. спадзявацца.
Чакаць манны нябеснай гл. чакаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
serene
[səˈri:n]
adj.
1) спако́йны, ці́хі, ціхамі́рны
a serene smile — спако́йная ўсьме́шка
2) сьве́тлы; я́сны, бясхма́рны
a serene sky — я́снае, бясхма́рнае не́ба
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
зама́нлівы, ‑ая, ‑ае.
Прывабны, спакуслівы. Там, у заманлівай глыбіні веснавога неба, і сапраўды міргаў жоўтым вокам Марс. Лупсякоў. Вельмі заманлівай была перспектыва заваяваць першынство ў дружыне. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блакі́тны, ‑ая, ‑ае.
Светла-сіні; колеру яснага чыстага неба. Паўночную частку Беларусі нездарма называюць краем блакітных азёр. В. Вольскі. Цікавыя былі .. [Гарасімавы] вочы, блакітныя, як у дзіцяці. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ірдзе́цца і рдзе́цца, (і)рдзіцца; незак.
Тое, што і ірдзець. Ірдзяцца на дужых суках Крамяныя яблыкі жніўня. Гаўрусёў. Світала, на ўсходзе ярка рдзелася неба, было росна. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцямне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які стаў цёмным, пацямнеў. Лоб высокі, нейкі сцямнелы, пукаты; шчокі праваліліся. Скрыган. Белыя краны строма вырысоўваліся на фоне яшчэ не зусім сцямнелага неба. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
умяшча́льня, ‑і, ж.
Месца, ёмішча, прызначанае для чаго‑н. Плошча... Ці не, не плошча — хутчэй гэта вялізная празрыстая ўмяшчальня паветра і сонца, накрытая ясным блакітам неба. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)