перасу́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Пасунуўшыся, перамясціцца. Перасунуцца на другі канец лаўкі. □ Цень ад Максімавай постаці ўпаў на сцяну, перасунуўся на столь. Мікуліч. // Разм. Перайсці, перамясціцца на другое месца. Бой быў кароткі, і фронт хутка перасунуўся далей на ўсход. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
світа́нак, ‑нку, м.
Разм. Тое, што і світанне. Світанак. На фоне пасвятлелага неба, над садамі і хатамі апускаецца адзін і падымаецца другі канец калодзежнага жураўля. Шамякін. Нездарма ж мы на світанку жыцця любілі глядзець на зямлю праз каляровыя шкельцы. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удзе́льнік, ‑а, м.
Той, хто прымае ўдзел у чым‑н. Удзельнікі нарады, панурыя, незадаволеныя, не спяшаючыся, выходзілі з кабінета. Марціновіч. Быў канец жніўня — час, калі спяшаліся на вучобу студэнты, вярталіся ўдзельнікі шматлікіх экскурсій. Даніленка. Мой брат — камсамолец, Удзельнік вайны. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пле́шка 1, плі́шка ’верхняя, расшыраная частка чаго-небудзь, што мае форму ножкі стрыжня’, ’верхні канец караняплода’, ’кацёлка (галава) сланечнікаў ’галоўка цвіка’, ’шапка грыба’ (ТСБМ, Нас., Мядзв., Касп., Сл. ПЗБ, Ян., ТС, Мат. Маг., Бяльк., Юрч. СНЛ, Жыв. сл.). У выніку семантычнага пераносу ’лысіна’ > ’верхняя частка’ з плеш (гл.). Параўн. укр. плі́шка ’драўляны клін’, рус. плешка ’голая вяршыня гары’, ’галоўка цвіка’, ’шырокі канец далата, па якому б’юць малатком’, польск. pleszka ’галоўка цвіка, шрубы’, ’пляма’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Сугалаўкі́, суголоўкі́ ’канец градак на полі’ (Выг.). Укр. су́голова, су́головок ’папярочныя барозны ў канцы ўчастка’, ’палявая сцяжынка ўздоўж поля, да якой упоперак прылягаюць іншыя ўчасткі’. Бел. (палес.) — укр. ізалекса; гл. Выгонная, Бел.- укр. ізал., 17. Да су- і галава, аформленае рознымі суфіксамі; адносна семантыкі параўн. рус. наўг. головни́к ’палявая дарожка, што ідзе цаліной па мяжы’, у аснове якой, відаць, метафара ’канец (пачатак) чаго-небудзь’, ’галава’, параўн. макед. глава ’вытокі ракі’; інакш гл. ЕСУМ, 5, 466.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
lid [lɪd] n.
1. на́крыўка; ве́ка, ве́чка
2. паве́ка, ве́ка
♦
keep a/the lid on трыма́ць пад кантро́лем, кантралява́ць;
put the lid on smth.
1) кла́сці кане́ц чаму́-н.
2) руйнава́ць пла́ны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
twilight [ˈtwaɪlaɪt] n.
1. пры́цемак, суто́нне; змярка́нне;
at twilight пры́цемкам, на змярка́нні
2. перы́яд заняпа́ду; кане́ц, скон, схіл;
in the twilight of life у канцы́ жыцця́;
the twilight of the Empire заняпа́д імпе́рыі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
heal [hi:l] v.
1. (up) лячы́ць, зале́чваць; заго́йваць; заго́йвацца
2. : heal smb. (of smth.) fml выле́чваць каго́-н. (ад чаго́-н.); супако́йваць, суціша́ць каго́-н.
3. пакла́сці кане́ц чаму́-н.; пале́гчыць што-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Плю́шня ’падпорка ручак у калёсах’ (Пятк. — Карскі, Труды). З лютня (гл.) з другасным п‑.
◎ Плюшня́ ’ступня’ (ганц., Сл. ПЗБ). З плюсна (гл.). Канец слова аформлены паводле ступня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эпіло́г
(гр. epilogos)
1) заключная частка літаратурнага твора, у якой коратка паведамляецца пра далейшы лёс герояў;
2) заключная сцэна ў оперы;
3) перан. канец, развязка чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)