salvage​1 [ˈsælvɪdʒ] n.

1. выратава́нне карабля́, маёмасці (ад пажару);

a salvage agreement пагадне́нне аб выратава́льнай дзе́йнасці на мо́ры;

a salvage corps выратава́льная пажа́рная кама́нда;

make salvage of a ship вы́ратаваць карабе́ль

2. выратава́нне ад гі́белі су́дна;

salvage money узнагаро́да за вы́ратаваную маёмасць

3. лом, лама́чча, адкі́ды вытво́рчасці, скрап;

collect old newspapers for salvage збіра́ць стары́я газе́ты на макулату́ру

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

gotować

незак.

1. кіпяціць; гатаваць, варыць;

gotować wodę — гатаваць (кіпяціць) ваду;

gotować mleko — парыць малако;

2. рыхтаваць, падрыхтоўваць;

czas gotować kufry do drogi — час збіраць чамаданы ў дарогу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Перасы́паць, пірасы́паць ’перабудаваць старую драўляную будыніну, у якой гнілое бярвенне замяняецца новым’ (Некр.; Варл.; бялын., Янк. Мат.; Мат. Гом.), ’рамантаваць агароджу’ (навагр., Жыв. сл.), драг. пырысэ́патэ (хату, хлыва́) ’паднавіць будынак’ (Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), перасыпа́нка ’рамантаваная хата з падноўленымі вянкамі’ (навагр., Сцяшк. Сл.). Укр. бойк. переси́пати (піч, хату) ’перабудаваць, пераставіць’, зах.-валын. пирисе́пате ’збіраць нанова рассыпаныя клёпкі ці ўстаўляць новае дно’; рус. кастр., арл., наўг. пересыпа́ть ’разбіраць і зноў складваць, перабудоўваць (аб будынках)’, польск. przesypać ’тс’, славац. presýpať perie ’памяняць пер’е ў падушках’. Да пера- і cы́паць (гл.). Утварылася ў выніку семантычнага пераносу: першапачаткова слова ўжывалася толькі ў адносінах да сыпучых цел, пазней — у адносінах да драўлянага посуду і начыння: перабіраліся клёпкі, старыя замяняліся новымі, зноў набіваліся абручы, і, параніце, назва дзеяння, звязанага з гэтым рамонтам, перайшла на рамонт будынкаў, агароджы і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

pile​2 [paɪl] v.

1. збіра́ць, валі́ць (у кучу); запа́сіць, нагрува́шчваць;

The table was piled with books. Стол быў завалены кнігамі.

2. ува́львацца, то́ўпіцца;

We all piled into his car. Мы ўсе набіліся ў яго машыну.

pile on [ˌpaɪlˈɒn] phr. v. перабо́льшваць;

Don’t pile it on. Кіньце хлусіць.

pile up [ˌpaɪlˈʌp] phr. v. нагрува́шчваць; нагрува́шчвацца;

My work is piling up. У мяне прыбаўляецца работы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

erhében

*

I

1.

vt

1) падыма́ць

die Hand ~ — падня́ць руку́ (пры галасаванні); узвыша́ць

j-n in den Hímmel ~ — узне́сці каго́-н. да нябёс

2) браць (падаткі)

3) заяўля́ць (пратэст)

2.

(sich)

1) падыма́цца, устава́ць

sich über ándere ~ — ста́віць сябе́ вышэ́й за другі́х; фанабэ́рыцца; задава́цца

2) паўстава́ць

3) усхадзі́цца (пра вецер, навальніцу)

II

vt

1) збіра́ць (падаткі)

Geld ~ — браць гро́шы (з банка і г.д.)

2) збіра́ць (матэрыялы)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

raise​2 [reɪz] v.

1. падыма́ць, падніма́ць;

raise anchor зня́цца з я́кара;

raise one’s eyes узня́ць во́чы (на каго-н.)

2. : raise one’s voice павыша́ць го́лас

3. павыша́ць; павялі́чваць;

raise prices павы́сіць цэ́ны;

raise wages павы́сіць зарпла́ту

4. выкліка́ць, параджа́ць;

raise suspicion узбуджа́ць падазрэ́нне

5. выро́шчваць; разво́дзіць;

raise cattle разво́дзіць буйну́ю рага́тую жывёлу;

raise corn/vegetab les/flowers выро́шчваць кукуру́зу/агаро́дніну/кве́ткі

6. гадава́ць, выхо́ўваць (дзяцей)

7. : raise a question паста́віць пыта́нне

8. збіра́ць, здабыва́ць (грошы);

raise money for charity збіра́ць гро́шы на дабрачы́ннасць

♦

raise one’s glass (to smb.) падня́ць бака́л (за каго́-н.); сказа́ць тост;

raise one’s hand against smb. узня́ць руку́ на каго́-н., уда́рыць каго́-н.;

raise smb.’s spirits узня́ць каму́-н. настро́й, падбадзёрыць каго́-н.;

He didn’t raise a finger to help us. Ён і пальцам не паварушыў, каб дапамагчы нам.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

збіра́цца несов., в разн. знач. собира́ться; (в одном месте — ещё) сосредото́чиваться; скопля́ться; (организовываться — ещё) скола́чиваться; (в дорогу — ещё) снаряжа́ться; (вознамериваться — ещё) намерева́ться, предполага́ть; см. сабра́цца;

2. страд. собира́ться; сосредото́чиваться; скола́чиваться; взы́скиваться, взима́ться, снаряжа́ться; подбира́ться; копи́ться, ска́пливаться; сберега́ться, прика́пливаться, нака́пливаться; убира́ться; снима́ться; см. збіра́ць;

◊ з. з ду́мкамі — собира́ться с мы́слями;

го́лы збіра́йся, го́лы гато́ў — погов. го́лый собира́йся, го́лый гото́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

éinziehen

*

1.

vt

1) уця́гваць, заця́гваць

2) здыма́ць (парус)

3) апуска́ць (сцяг)

4) збіра́ць (падаткі і г.д.)

2.

vi (s)

1) засяля́цца (у кватэру)

2) уступа́ць (у горад)

Erkúndigungen ~ — даве́двацца, наво́дзіць даве́дкі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Kartóffel

f -, -n бу́льба (без pl культура); бу́льбіна

néue [júnge] ~n — малада́я бу́льба

~n in der Schále — нялу́пленая бу́льба [з лупі́намі]

~n áusmachen [gráben, róden] — капа́ць бу́льбу

~n lésen* — збіра́ць бу́льбу (на полі)

~n légen [áuslegen, sétzen] — садзі́ць бу́льбу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Рапярці́ць ’вучыць, як рабіць; настаўляць, павучаць’, сюды ж зваротныя з істотным зрухам семантыкі рапярці́цца, нарапярці́цца ’збірацца пайсці, паехаць куды-небудзь’ (віл., Жыв. сл.), рапярці́ць (ріпярці́ць) ’рыхтавацца, збіраць’, рапярці́цца ’рыхтавацца, збірацца’ (Юрч.). Параўн. рус. дыял. (урал.) реперти́ться ’харахорыцца, задзірацца’, у якім Куркіна (Этим. иссл., 6, 29) хоча бачыць словаскладанне прыслоўя *jarě (гл. я́ры) і дзеяслова *pertiti, вытворнага ад *perti (гл. перці 1), што можа патлумачыць значэнне ’павучаць, настаўляць’. Што датычыць значэння ’збірацца, рыхтавацца’, то тут магчыма супастаўленне з рус. дыял. (уран.) подрепети́ть ’падрыхтаваць’, подрепети́ться ’навесці парадак, прыбраць’, якія Куркіна (там жа) збліжае з балг. дыял. ерепе́тим се ’харахорыцца, важнічаць, надувацца’, рус. дыял. ерепеси́ть ’дасягаць, дабівацца чаго-небудзь неадчэпнымі просьбамі, прыстасаваннямі’, ере́пестить ’з лаянкай, пануканнямі прымушаць працаваць’, для якіх узнаўляецца прасл. дыял. *jarěpętiti sę, што з прыслоўя *jarě ’р’яна, з запалам’ і дзеяслова *pętiti (гл. пяць 2, пну), гл. Трубачоў, Этимология–1970, 371; ЭСCЯ, 8, 172. Для апошніх нельга выключыць сувязь з рэпетава́ць ’злавацца; крычаць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)