грыгарыя́нскі, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з новай сістэмай летазлічэння, якую ўвёў у 1582 г. папа Грыгорый XIII замест юліянскай сістэмы, або т. зв. старога стылю. Грыгарыянскі каляндар.

[Лац. Gregorianus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ва прыназ. з РВМ.

Ужываецца замест прыназоўніка «у» перад словамі, якія пачынаюцца з «у» і ў спалучэнні «ва мне», напрыклад: ва ўсіх, ва ўзросце, ва універсітэт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́церты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад выцерці.

2. у знач. прым. Паношаны, зношаны. Замест латанага, зашмуленага і выцертага кажушка носіць.. [дзед Талаш] мундзір ваеннага пакрою. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саба́чына, ‑ы, ж.

Мяса сабакі. Мог Іліко расказаць пра скупога папа, які праваліўся пад зямлю за тое, што пачаставаў сваю радню замест бараніны смажанай сабачынай. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіня... (гл. сіне...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «сіне...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: сіняблузнік, сінявокі, сінякрылы і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стэк, ‑а, м.

Хлыст, які выкарыстоўваецца пры верхавой яздзе. [Гжэцкі] ездзіў на падгалістай гнядой кабыліцы, замест арапніка павесіўшы на руку стэк, абвіты палоскамі чырвонай лакірованай скуры. Скрыган.

[Англ. stick.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віцэ-

(ад лац. vice = узамен, замест)

першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае паняцці «намеснік», «памочнік».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пата́ль, ‑і, ж.

Спец. Метал у выглядзе тонкіх палос, які выкарыстоўваецца для аддзелкі чаго‑н. замест пазалоты; фальшывае золата са сплаву медзі з цынкам і інш. металамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

anstélle, an Stélle

prp (G) заме́ст (каго-н., чаго-н.), за (каго-н., што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

◎ По́дбічка ’абручык з ільнянай кудзелі, частка галаўнога убору’ (Сл. ПЗБ). Гл. падвічка ’тс’. Гук  6 замест в — вынік асіміляцыі, або па аналогіі з подбіўка ’падкладка’ (Янк. Мат., Сл. ПЗБ). Параўн. яшчэ рус. побогтик замест повойник ’намітка’ (Даль).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)