ты́кацца¹, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стукацца, упірацца ў што-н.

Кот бегаў, тыкаўся мордай у плот.

2. Мітусліва рухацца, стараючыся пранікнуць куды-н.

Т. ва ўсе дзверы.

|| зак. ткну́цца, ткну́ся, ткне́шся, ткне́цца; ткнёмся, ткняце́ся, ткну́цца; ткні́ся.

|| наз. ты́канне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

фо́ртка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Шкляныя дзверцы ў акне для праветрывання.

2. Невялікія дзверы ў варотах, агароджы; веснічкі.

3. Вольны прамежак часу ў раскладзе заняткаў педагога (разм.).

Расклад без фортак.

|| памянш. фо́ртачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. фо́ртачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Каршэ́нь ’каршэнь, карак’, ’удар у патыліцу’ (Нас., Касп., Шат., Бяльк., Гарэц., Янк. БП, Мат. АС), «мужык … выпіхнуў папа ў каршэнь за дзверы» (Шн.), ’шыя, карак’ (Янк. III, Нар. сл., Шатал., Нас.). Утворана, як і каршэль, ад карх (гл.) ’карак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыду́рак экспр. ’прыбудова; каморка’ (брасл., Сл. ПЗБ). Суфіксальна аформленае запазычанне з літ. priedurà ’тс’, у якім корань звязаны з дзве́ры (гл.), на што таксама паказвае лакалізацыя слова. Стылістычная памета адназначна паказвае на другасную семантычную сувязь з разм. прыду́рак ’дурань’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

latch​2 [lætʃ] v. зачыні́ць на за́саўку, кля́мку ( дзверы, акно і да т.п.)

latch on [ˌlætʃˈɒn] phr. v. infml зразуме́ць, ске́міць, сця́міць, змікі́ціць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎ Пе́стун, пестуй ’вершнік, перакладзіна над вушакамі’ (Мік.; ветк., карм., Мат. Гом.; карм., чач., ЛА, 4), пестынь ’верхняя частка асады дзвярэй’ (слаўг., Мат. Маг.). Да пестаў (гл.), прымітыўныя дзверы на бегуне (драўляныя стрыжні з суком) паварочваліся ў гнёздах, выдзяўбаных у калодках (“ступках”).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

знадво́рны, ‑ая, ‑ае.

Вонкавы, знешні. Знадворныя дзверы. □ Хата дзеда Талаша ўсё ж такі зварачае на сябе ўвагу. Не так знадворным выглядам, як адзіноцтвам. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зала́паць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

Разм. Забрудзіць, запэцкаць частым дакрананнем рук. Залапаць фарбаваныя дзверы.

зала́паць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць лапаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

д’я́бальшчына, ‑ы, ж.

Разм. (звычайна ў клічных выразах). Пра незразумелы збег абставін, недарэчнае становішча. — Што за д’ябальшчына: замок адкрыты, а дзверы не адчыняюцца. Прокша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цясно́та, ‑ы, ДМ ‑ноце, ж.

Разм. Тое, што і цесната. Дзверы яе пакоя павінны быць заўсёды адчынены, каб маці не адчувала цясноты. Бажко.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)