1. Майстэрскае перайманне каго‑, чаго‑н., дакладнае ўзнаўленне, падробна чаго‑н. Імітацыя чужога голасу. □ Капітану стала ясна — забітага неслі ад дарогі, бой — звычайная імітацыя, інсцэніроўка...Ваданосаў.
2. Падробна чаго‑н. пад што‑н.; рэч, выкананая з матэрыялу-заменніка. Імітацыя пад арэх. Імітацыя мармуру.
3. Паўтарэнне музычнага матыву (мелодыі) у другім голасе (хору, аркестра, інструмента) на які‑н. інтэрвал вышэй або ніжэй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ная́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які ёсць у наяўнасці. Маёру прыйшлося ўвесці ў бой усе наяўныя сілы палка.Гурскі.Клопікаў прычапіўся быў да кнігі, не сыходзілася наяўная колькасць хворых з запісамі па кнізе.Лынькоў.//узнач.наз.ная́ўныя, ‑ых. Грошы, якія ёсць у наяўнасці. Усе гарадскія гандляры расчынілі дзверы сваіх устаноў — калі ласка, бяры, як хочаш: наяўнымі, у крэдыт і нават дарма.Быкаў.
•••
Наяўны разлікгл. разлік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стаміцца — пра ўсіх, многіх. — Ой, дзевачкі! — крыкнула Рая. — Патанцуем лезгінку. — А музыка? — паважна сказала Насцечка. — А мы самі выспеўваць будзем. — Так вы патоміцеся, гэта цяжка так, — сказаў дзед.Чорны.Ужо Мікола быў тры разы па Сымоне і тры разы пад Сымонам, а бой усё ідзе. Патаміліся яны, як пеўні.Колас.Канцэрт пачаўся чамусьці пазней, чым намячалася, дзеці ад чакання патаміліся.Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паве́траны Luft-;
паве́траная ата́ка Lúftangriff m -(e)s, -e;
паве́траны бой Lúftkampf m -(e)s, -kämpfe;
паве́траная прасто́ра Lúftraum m -(e)s, -räume;
паве́траная трыво́га Lúftalarm m -(e)s, -e, Flíegeralarm m;
паве́траным шля́хам auf dem Lúftwege
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
combat
[ˈkɑ:mbæt]1.
n.
бой -ю m., бі́тва f.
a single combat — двубо́й -ю m.
2.
adj.
баявы́, пахо́дны, страявы́
combat company —
а) ро́та ў баявы́м пара́дку
б) сапёрная ро́та
combat boots — пахо́дныя бо́ты
3.[kəmˈbæt]
v.
бі́цца; ваява́ць; змага́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
сячы́ся
1. (рабіццапасечаным) bréchen* vi (s); sich zerfásern (пра шоўк);
2. (ламацца, расшчапляцца) sich spálten, sich bréchen*;
валасы́ сяку́цца das Haar ist [wird] brüchig;
3.разм (біцца, весці бой) sich schlágen*, kämpfen vi;
сячы́ся ша́блямі die Säbel schwíngen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
1. Змацаваць, злучыць канцы чаго-н. вузлом, бантам і пад.
З. вузел.
З. гальштук.
З. хустку.
2. Абматаўшы, змацаваць канцы бінту, вяроўкі і пад.
З. вочы.
З. мех.
З. парэзаны палец.
3. Распачаць, даць узнікнуць (таму, што названа назоўнікам).
З. бой.
З. перастрэлку.
З. гаворку.
З. знаёмства.
◊
Свет завязацькаму (разм.) — зрабіць перашкодай, пазбавіць свабоды дзеянняў.
Як завязаць (разм.) —
1) поўна, вельмі многа, колькі ўлезла.
Насыпаць мех як з.;
2) колькі можна, уволю.
Наеўся як з.
|| незак.завя́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз.завя́званне, -я, н.ізавя́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уступі́ць¹, -уплю́, -у́піш, -у́піць; зак.
1.у што. Увайсці, уехаць куды-н.
Войскі ўступілі ў горад.
2.у што. Стаць членам, дзеячам, удзельнікам чаго-н.
У. у прафсаюз.
У. у калгас.
3.у што. Пачаць рабіць што-н. або прыйсці ў які-н. стан (у адпаведнасці са знач. наступнага назоўніка).
У. у бой.
У. у спрэчку.
У. у шлюб.
У. у законную сілу.
Новы завод уступіў у строй.
4.у што. Стаць нагой у што-н.
У. у лужыну.
5.на што. Ступіць на каго-, што-н.
У. на нагу.
|| незак.уступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—4 знач.).
|| наз.уступле́нне, -я, н. (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бокс1, ‑а, м.
Від спорту, кулачны бой па асобых правілах. [Сяргей:] [Сцяпан] у нас быў чэмпіёнам па боксу ў часці.Мележ.[Карнейчык:] Лодар Касабуцкі ходзіць у часе працы па цэху і практыкуецца ў боксе.Крапіва.
[Ад англ. box — баксіраваць.]
бокс2, ‑а, м.
Мужчынская стрыжка, пры якой валасы на скронях і патыліцы коратка выстрыгаюцца або выгольваюцца. Стрыгчыся пад бокс.
бокс3, ‑а, м.
Адгароджаная частка памяшкання ў лячэбных установах для ізаляванага ўтрымання хворага. Хворага палажылі ў бокс.
[Ад англ. box — скрынка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каардына́ты, ‑нат; адз. каардыната, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.
1.Спец. Велічыні, якія вызначаюць месцазнаходжанне пункта на плоскасці або ў прасторы. Сістэма каардынат. Геаграфічныя каардынаты. □ Паведамлялася, што эсмінец вядзе цяжкі бой з варожымі самалётамі.. Шыфрам вызначаліся каардынаты.Кулакоўскі.
2.перан.Разм. Адрас, месцапражыванне ці месцазнаходжанне каго‑н. Засталося толькі выйсці на край лесу, вызначыць свае каардынаты ці можа нават так пазнаць мясцовасць і потым смела ісці ў родную вёску.Шамякін.
[Ад лац. co — разам і ordinatus — упарадкаваны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)