сакратарыя́т, ‑а, М ‑рыяце, м.
1. Арганізацыйна-выканаўчы орган, аддзел пры ўстанове ці арганізацыі для вядзення бягучых спраў. Сакратарыят міністэрства. Сакратарыят Арганізацыі Аб’яднаных Нацый. // Супрацоўнікі гэтага органа, аддзела.
2. Асобы, выбраныя на сходзе, канферэнцыі і пад. для вядзення пратаколаў. Сакратарыят канферэнцыі.
[Фр. secrétariat.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даміцы́лій
(лац. domicilium = прытулак)
месца пастаяннага або пераважнага прабывання юрыдычна значнай асобы або арганізацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
эшэве́ны
(фр. echevins)
службовыя асобы з адміністрацыйнай і судовай функцыямі ў гарадах феадальнай Францыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Мемарыя́л ’гандлёвая кніга для запісаў’, ’скульптурнае збудаванне — помнік на месцы якой-небудзь падзеі’, ’спартыўнае спаборніцтва ў гонар падзеі, асобы’ (ТСБМ). З рус. мемориал ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 82), якое праз новав.-ням. Memorial ці франц. mémoriał (Фасмер, 2, 597) або праз італ. (Ин. сл., 1988) з лац. memoriālis ’памятны’ < memōria ’памяць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пацалу́йка ’той, хто любіць цалавацца’ (Нас.), пацалу́йкі ’дзень на пасхальным тыдні, калі дзяўчаты прыходзяць з падарункамі да сваіх павітух’ (маг., віц., Нас.). З рус. поцелуй, якое паходзіць з формы 2‑й асобы загаднага ладу ад поцеловать. Аб суфіксе ‑ка гл. Сцяцко, Афікс. наз., 46; аб суфіксе ‑кі там жа, 48.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Све́дчыць (сьве́дчыць) ‘пацвярджаць правільнасць, сапраўднасць чаго-небудзь у якасці відавочцы, сведкі, дасведчанай асобы’ (ТСБМ, Ласт., Касп.), параўн. ст.-бел. досвѣдчати ‘тс’. Укр. сві́дчити, польск. świadczyć, в.-луж. swědčić, н.-луж. svědcyś, чэш. svědčit, славац. svedčiť, серб.-харв. svjedòčiti, славен. svedóčiti. Дыял. прасл. *svědčiti, дэрыват ад *svědъkъ ‘сведка’. Параўн. таксама светка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
jaźń
jaź|ń
ж. кніжн. асоба; індывідуальнасць;
w głębi ~ni — у глыбіні душы;
rozdwojenie ~ni — раздваенне асобы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
за́пінка,
гл. за́панка.
запі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж. (звычайна з прыназ. «без»).
Замінка, затрымка ў гаворцы, выкліканая цяжкасцю ў падборы патрэбнага слова, няўпэўненасцю або збянтэжанасцю гаворачай асобы. Алік без запінкі, ні разу нават не збіўшыся, Заказаў абедзве тэарэмы. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
культ, ‑у, М ‑льце, м.
1. Рэлігійнае служэнне бажаству і звязаныя з гэтым рэлігійныя абрады. Культ бога Сонца ў язычнікаў. Служыцелі культу.
2. перан.; каго-чаго. Сляпое пакланенне каму, чаму‑н., абагаўленне каго‑, чаго‑н. Культ асобы. Культ «чыстага мастацтва». Культ прыгажосці.
[Лац. cultus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мі́чманка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Форменная шапка з казырком, якую носяць асобы малодшага і старшага каманднага саставу флота, а таксама цывільная шапка падобнай формы. А тут якраз Сашка заявіўся. Не ў мічманцы, а ў марской бесказырцы. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)