Сту́лянка ‘пілотка’ (Сл. Брэс.). Параўн. брэсц. сту́люваты ‘набліжаць адно да другога’. Да стуліць < туліць (гл.) па форме галаўнога ўбору.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гаро́шына ж

1. (адно гарохавае зярнятка) Érbse f -, -n;

2. (крапінка) Punkt m -(e)s, -e, Tüpfchen -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

сагна́ць

1. (прагнаць з месца) verjágen vt, vertréiben* vi; verschéuchen vt (спужаць);

2. (у адно месца) zusámmentreiben* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

schnúppe

das ist mir (álles) ~! — мне ўсё адно́!, мне на (усё) наплява́ць!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

эве́кцыя

(лац. evectio = адхіленне)

адно з перыядычных адхіленняў у руху Месяца пад уздзеяннем сілы прыцяжэння Сонца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

wyzywać się

незак.

1. выклікаць адно аднаго;

2. абзывацца; лаяцца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Раздубальтава́ць ’растлумачыць’, дубальтава́ць ’паўтараць адно і тое ж’ (Сцяшк. Сл.). Вобразнае ўтварэнне ад польск. dubelt ’падвойна, два разы’, dubeltowy ’падвойны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ту́шнае ‘нясмачнае, нішчымнае, незапраўленае’: адно тушнае ядзім (Бяльк.). Відаць, да ту́шчы ‘парожні, пусты’ (гл.) > *тушчнае ‘пустое’ са спрашчэннем спалучэння зычных.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

уніта́рны

(фр. unitaire, ад лац. unitas = адзінства)

аб’яднаны, адзіны, які ўтварае адно цэлае (напр. у-ая дзяржава).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

уве́сь, усяго́, м., уся́, усёй, ж., усё, усяго́, н., мн. усе́, усіх; займ. азнач.

1. Поўны, без выключэння, цалкам.

Праседзець у. вечар за кнігай.

У. мокры.

Спаліць усе дровы. Ва ўсёй красе.

З усёй сілы.

2. у знач. наз. усё, усяго́, н. Тое, што ёсць, цалкам, без выключэння.

Усё для справы.

Заўсёды ўсім задаволены.

Усяго пакрыху.

Усё разам узятае (усе абставіны, усё, пра што гаварылася).

3. у знач. наз. усе́, усі́х. У поўным складзе, без выключэння (пра людзей).

Адзін за ўсіх і ўсе за аднаго.

Усе да аднаго (без выключэння). Лепшы за ўсіх.

4. (толькі ў Н). Скончыцца, зрасходвацца цалкам.

Соль уся.

5. толькі н. Скончана, канец (разм.).

Больш не ўбачымся.

Усё.

Не хачу ехаць — і ўсё!

◊

Па ўсім відаць (разм.) — па ўсіх прыметах.

Па ўсім відаць, што ён не згодзіцца на абмен.

Увесь у каго (у бацьку, у маці і пад.) хто — пра падабенства каго-н. да каго-н.

Усё адно або усё роўна — аднолькава, няма розніцы, абавязкова нягледзячы ні на што.

Усё адно я не пайду туды.

Мне ўсё роўна.

Усё адно як або усё роўна як — як быццам бы.

Ты ўсё адно як глухі.

Усё як ёсць (разм.) — літаральна ўсё, поўнасцю.

Прадаць усё як ёсць.

Усяго добрага (або найлепшага) — пажаданне пры развітанні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)