традэска́нцыя

[н.-лац. tradescantia, ад англ. J. Tradescant = прозвішча лонданскага садоўніка (памёр у 1638 г.)]

травяністая расліна сям. камялінавых з чаргаваным лісцем і дробнымі кветкамі рознай афарбоўкі, пашыраная ў тропіках і субтропіках Амерыкі; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўная.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Злакавыя (сям. раслін) 1/61, 118, 590, 591; 2/202, 415; 3/103; 4/293, 448, 452, 566, 603; 5/246, 401; 6/183, 205, 385, 617; 7/158, 346, 347; 8/22, 393, 560, 579, 643, 646; 9/77, 220, 607; 10/273, 311; 11/111, 203, 573; 12/38

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

амазо́нка

(ад гр. amazones, ад a- = без + mazos = грудзі)

1) паводле старажытнагрэчаскай міфалогіі, прадстаўніца жанчын-воінаў, якія жылі ля берагоў Чорнага мора;

2) жанчына-коннік;

3) доўгая жаночая сукенка для язды на конях;

4) расліна сям. шальнікавых, від эхінадоруса.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

буфадыеналі́ды

(ад лац. bufo = жаба + ды- + эналіды)

група стэроідных злучэнняў расліннага і жывёльнага паходжання, якія валодаюць кардыятанічным дзеяннем; у выглядзе гліказідаў змяшчаюцца ў раслінах сям. лілейных і казяльцовых, у свабодным або звязаным выглядзе — у ядзе скурных залоз некаторых жаб.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

імбі́р

(польск. imbir < с.-в.-ням. ingebër, imber, ад лац. zingiber)

1) травяністая расліна сям. імбірных з двухрадным лісцем, адзіночнымі кветкамі ў суквеццях і мясістым коранем, багатым на эфірны алей; пашырана ў тропіках;

2) прыправа з каранёў гэтай расліны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сты́ракс

(н.-лац. styrax, ад гр. styraks)

1) дрэвавая або кустовая расліна сям. стыраксавых, пашыраная ў тропіках і субтропіках, якая змяшчае ў смале пахучыя рэчывы;

2) пахучы бальзам, які атрымліваюць з гэтай расліны і выкарыстоўваюць у парфумерыі і медыцыне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сума́х

(ар. summak)

дрэвавая або кустовая расліна сям. анакардыевых з буйным лісцем і дробнымі кветкамі ў мяцёлках, пашыраная пераважна ў Паўн. Амерыцы, Усх. Азіі, Крыме і на Каўказе; дае дубільныя, фарбавальныя і лекавыя рэчывы; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўная.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хіста́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Калыхацца, ківацца з боку ў бок. [Зыбін] слухаў лагодны, супакойлівы шум зялёных вершалін соснаў, што плаўна хісталіся над ім. Мележ. А .. [збожжа] рознымі колерамі гарыць, да пояса кланяецца — хістаецца ў бакі... Каваль. // Дрыжаць, мігаць (пра агонь, святло і пад.). Белае полымя дрыгацела, хісталася, падымалася і ападала, і вось-вось, здавалася, пагасне. Колас. Туман дыміўся вечаровы, Між дрэў Хістаўся маладзік. Скурко.

2. Ківацца пры хадзьбе з боку ў бок. Як макаўка ад ветру на градзе, Хістаецца дзіцё ва ўсе бакі: Памкнецца крок ступіць — і тут жа ўпадзе, Які ж для ўсіх ты, першы крок, цяжкі! Непачаловіч. Знябыўся, пахудзеў [Пятрусь], рана яго разгнаілася, без сну і яды хістаецца, а не кінуў яе [Ганны] палякам. Нікановіч. // Калыхацца, калывацца ў бакі ў час руху. Воз хістаўся і рыпеў па выбоістай дарозе. Лупсякоў. Вагон гушкаўся, уздрыгваў, хістаўся ў бакі. Васілёнак.

3. Ківацца ў выніку нетрывалага, ненадзейнага прымацавання да чаго‑н., умацавання ў што‑н. або ў выніку трухлявасці і пад. Пад акном ад падлогі чарнелі два вянцы, гнілі; сям-там высыпаў грыбок.. Гніль лезла і вышэй, падтачыла падаконнік, — ён хістаўся пад локцямі ў Аркадзя. Пташнікаў. А зубы ў хлопцаў ад сцюжы ды без вітамінаў хістаюцца, крывавяць і баляць. Грахоўскі. // перан. Траціць ранейшае значэнне, сілу, устойлівасць. Польскі трон хістаўся пад напорам знаці, А яе не турак, дык швед калашмаціў. Бажко.

4. перан. Быць у нерашучасці; вагацца. Нейкі момант.. [Васіль] хістаўся: гаварыць Януку ўсё, як ёсць, ці не гаварыць? Кулакоўскі. Так, пакуль прыедзе бацька, усё будзе ўжо зроблена, і яму не будзе магчымасці ні думаць, ні сумнявацца, ні хістацца. Краўчанка.

5. Быць няўстойлівым, непастаянным; мяняцца. Цэны хістаюцца. Тэмпература паветра хістаецца ад 13 да 18°.

6. Зал. да хістаць (у 1, 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́хія

(н.-лац. kochia, ад ням. W. Koch = прозвішча ням. батаніка)

расліна сям. лебядовых з вузкім лісцем і дробнымі кветкамі ў коласападобных суквеццях, пашыраная ў камяністых стэпах, паўпустынях і на засоленых глебах; на Беларусі трапляецца на пясках, уздоўж дарог, платоў; прутняк.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лаўсо́нія

[н.-лац. lawsonia, ад J. Lawson = прозвішча шв. натураліста (памёр у 1747 г.)]

кустовая расліна сям. чальчаковых з светла-жоўтымі або чырвонымі пахучымі кветкамі ў мяцёлках, пашыраная ў тропіках; вырошчваецца як дэкаратыўная і фарбавальная расліна (з лісця атрымліваюць хну).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)