самалюбава́нне, ‑я, н.
Любаванне самім сабой, сваімі здольнасцямі, поспехамі. [Жураўскі] ў першыя ж хвіліны знаёмства адрэкамендаваў сябе Лемяшэвічу і зрабіў гэта ўмела і проста, без ценю выхвалення ці самалюбавання. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сур’ёзна, прысл.
1. Прысл. да сур’ёзны.
2. Не жартуючы, без смеху. Чорныя гузічкі Мішкавых вачэй глядзяць уважліва, сур’ёзна. Брыль.
3. у знач. пабочн. Разм. Сапраўды. Сход пераносіцца назаўтра, сур’ёзна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уле́гцы, прысл.
Разм. Без паклажы; паражняком. У суботу ідуць [вучні] ўлегцы — за тыдзень вучэння торбы і кошыкі спустошваюцца да апошняе скарыначкі. Васілевіч. Улегцы фурманкі не хадзілі, прывозілі крамныя тавары. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́йдаць 1 ’гаварыць лухту’ (З нар. сл., Жыв. сл.), рэ́йдзіць, рэ́ндаць ’гаварыць абы-што’ (Сцяшк. Сл.), рэ́йдзіць, рэ́йдаць ’тс’ (Сл. ПЗБ, ЛА, 3), рэ́йды ’плёткі’ (Сл. ПЗБ), рэ́йдало ’чалавек, які гаворыць лухту; рот’ (Нар. лекс.). Параўнанне з літ. raizgýti ’плесці’ (Весці АН БССР, 1969, 4, 131) сумніўна. Серб.-харв. рдати ’лаяцца’. Магчыма, з ідыш redn ’балбатаць’ < ням. réden ’размаўляць’. Гл. яшчэ райдоліць, райдун, райдак.
Рэ́йдаць 2, рэ́йдзіць ’хадзіць без справы’ (воран., Сл. ПЗБ). Магчыма, звязана з папярэднім словам; развіццё семантыкі: ’гаварыць лухту’ > ’нічога не рабіць’ > ’хадзіць без справы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Суш ’сухое без дажджоў надвор’е, засушлівы час, засуха’ (ТСБМ, Ласт., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС), ’што-небудзь пазбаўленае вільгаці, сухое (галінкі, паверхня зямлі)’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ’сухая вашчына (пчаліныя рамкі з сотамі без мёду)’ (ТС; івац., жытк., Нар. сл., Скарбы, Сцяшк.), ’вашчына’ (брасл., шуміл., Сл. ПЗБ), сушь ’тс’ (Сл. Брэс., Анох.). Рус. сушь ’сухое надвор’е, засуха’, польск. susz, в.-луж., н.-луж. suš ’суш’, чэш. souš ’суша’, славац. súš ’суш’, славен. sȗš ’суша’. Прасл. *suxь, да сухі (гл.), што мае дакладны адпаведнік у літ. sausis ’сухая пара’ (Аткупшчыкоў, Этимология–1984, 193), параўн. літ. saũsis ’студзень’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
adjective
[ˈædʒɪktɪv]
1.
n. Gram.
прыме́тнік -а m.
2.
adj.
1) прыме́тнікавы, ужы́ты як прыме́тнік
2) зале́жны, несамасто́йны
3) Law працэду́рны, дапамо́жны
4) нетрыва́лы, без замацава́льніка (пра фа́рбу)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
safely
[ˈseɪfli]
adv.
1) to return home safely — вярну́цца дамо́ў цэ́лым і здаро́вым
2) бяз ры́зыкі, без памы́лкі; пэ́ўна, з пэ́ўнасьцю
I can safely say — Магу́ пэ́ўна сказа́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Немала́ду (німала́ду) ’невядома’ (Янк. 1), ’без прычыны, немаведама за што’ (Некр.), немаладу́ ’невядома; вельмі многа’ (саліг., гл. Мат-лы науч.-теор. конф. Мин. пед. ин-та. Мн., 1966, 9). Са спалучэння няма́ ла́ду, гл. лад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абраві́та ’абавязкова, няўхільна’ (Бяльк.), ’прама’ (Раст.). Трубачоў лічыць няясным (Слав. языкозн., V, 176). Да абравітар. Параўн. бел. беластоц. obrewiter не вагаючыся, без цырымоніі’ < лац. breviter ’коратка’ (Зданцэвіч, Тэксты, 38). Гл. Мартынаў, БЛ, 1972, 2, 74.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саўмі́ла, соўмэ́ла ’чалавек, які соўгаецца без мэты’ (драг., Нар. лекс.). Ад *соўмаць з суф. ‑іла, параўн. укр. совману́ти ’толкнуть, піхнуць’, совма́нитися ’рухацца, хадзіць туды і сюды’, якое, магчыма, да *sovati (гл. соваць). Няясным застаецца ‑м‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)