рэтрагра́д, ‑а, Мдзе, м.

Праціўнік прагрэсу, рэакцыянер. — У цікавы час мы жывём, — прамовіў Дым. Яму прыемна слухаць разважанні Астахава, што без чалавека авіяцыя не абыдзецца, але ж і рэтраградам нельга быць. Алешка.

[Ад лац. retrogradus — які ідзе назад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́чанька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.

Нар.-паэт. Ласк. да рака, рэчка. І дзе на свеце ёсць такая, як Нёман, рэчанька другая? Колас. Цячэ рэчанька, Цячэ быстрая, Скочупераскочу. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

санба́т, ‑а, М ‑баце, м.

Санітарны батальён — ваенная лячэбная ўстанова перасоўнага тыпу, дзе раненыя праходзяць папярэднюю санітарную апрацоўку і лячэнне. У санбаце ў ціхую бяссонную ноч Андрэй чуў размову за дашчанай перагародкай. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смара́гд, ‑у, Мдзе, м.

1. Назва некаторых мінералаў зялёнага колеру.

2. Тое, што і ізумруд. У жанчыны.. былі жаўтаватыя, мабыць ад еду, пальцы і на адным з іх пабліскваў маленькі смарагд. Савіцкі.

[Грэч. smaragdos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

угамава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., каго-што.

Абл.

1. Уціхамірыць, супакоіць. Дзе ты яго, Пацяроба, угамуеш, як раскрычыцца? Зарэцкі.

2. Утаймаваць. [Тэкля:] Буду ў цябе начаваць і дняваць, пакуль не ўгамуеш майго вар’ята! Губарэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халу́піна, ‑ы, ж.

Тое, што і халупа. Збудаваная за панам халупіна.. засталася цяпер Агею ва ўласнасць. Крапіва. — Чакай, чакай, а дзе ты спыніўся з сям’ёй? — спахапіўся Жыжанок. — Ды там у адной халупіне. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хто-ко́лечы, каго-колечы і пад. (гл. хто), займ. неазначальны.

Абл. Хто-небудзь. [Андрэй:] — А вось разгледжуся трохі, прыслухаюся. З кім-колечы параюся, як яно, дзе і што — можа, што-небудзь і надарыцца. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цюпа́га, ‑і, ДМ ‑пазе, ж.

Горная сякера. Эх, каб ведаў я, хлапчына, Дзе схаваныя ў магнатаў Бочкі поўныя і скрыні Срэбра, золата, дукатаў, — Сваёй востраю цюпагай Я разбіў бы іх, рассыпаў. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэлегра́ф

(ад гр. tele = далёка + grapho = пішу)

1) сістэма сувязі, якая забяспечвае хуткую перадачу паведамленняў на адлегласць пры дапамозе электрычных сігналаў па правадах;

2) установа, дзе прымаюцца і адпраўляюцца такія паведамленні.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

тэрміна́л

(англ. terminal, ад лац. terminalis = заключны, канчатковы)

1) інф. устройства ў ЭВМ, прызначанае для ўводу інфармацыі і вываду яе пасля апрацоўкі;

2) частка порта, дзе апрацоўваюцца кантэйнерныя і пакетаваныя грузы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)