Verbum

Ба́хта ’гаўптвахта’ (Нас.), рус. дыял. ба́хта ’турма’, укр. дыял. ба́хта ’вежа’. Рудніцкі (89) лічыць, што гэта слова паходзіць ад ба́шта (гл.). Але хутчэй ба́хта < аба́хта. Параўн. укр. (вядомае з XVII ст.) аба́хта ’гаўптвахта’, оба́хта (< ням. Hauptwacht).

Бувальні́ца ’палатно з прымессю або поўнасцю з куплёных ці баваўняных нітак’ (Касп.), бува́льніца ’баваўняныя ніткі ў матках’ (Жд.). Праз «стадыю» *бовальніца метатэзай з *бавольніца, а гэта да ба́волна, ба́ваўна, баво́ўна (гл.). Краўчук, БЛ, 1975, 7, 66.

Біто́н. Рус. бидо́н, укр. бідо́н. Запазычанне з франц. bidon ’тс’ (а гэта з сканд. bida ’ваза’ або грэч. *bithôn ’бочка’; Шанскі, 1, Б, 116; БЕР, 1, 46, прыводзіць і візант. πίθον як магчымую крыніцу франц. слова).

Ве́ба ’бавоўна’ (Сцяшк. МГ). Бясспрэчна, запазычанне з польск. weba ’вельмі тонкае ільняное палатно; галандскае палатно’ (а гэта з ням. Webe ’тканіна, кусок палатна’, да weben ’ткаць’). Параўн. і чэш. véba ’гатунак тонкага палатна’ (< ням.; Махэк₂, 680).

Весяле́ць ’станавіцца вясёлым’ (КТС, БРС), укр. веселі́ти, рус. веселе́ть, польск. weseleć, уст. wiesielić ’станавіцца вясёлым’; (паэт.) ’праслаўляць’, славен. veselẹ́ti > veselíti ’радаваць’. У значэнні ’станавіцца вясёлым’ — гэта ўсходне-славянскі адпрыметнікавы дзеяслоў з суф. ‑ěti ад вясёлы (гл.).

Ганбузава́ць ’ганьбаваць’ (Шатал.). Відавочна, гібрыднае слова, кантамінацыя слоў тыпу га́ніць, га́ньбіць + бузава́ць. Але параўн. форму без г‑ (анбузава́ць ’перабіраць, капрызіць’, Шатал.). З прыкладаў, якія прыводзіць Шаталава, відаць, што гэта па значэнню адно і тое ж слова.

Гартэ́нзія ’гартэнзія’ (БРС). Рус. горте́нзия, укр. горте́нзія. У бел. і ўкр. мовах запазычанне з рус. У рус. мове гэта новае (XIX ст.) запазычанне з вучонай латыні (утварэнне ад жаночага імя Hortense). Гл. Шанскі, 1, Г, 143.

Геало́гія ’геалогія’ (БРС). Рус. геоло́гия, укр. геоло́гія. Паводле Фасмера (1, 402), запазычанне з польск. geologia або лац. geologia (< грэч.). Шанскі (1, Г, 54) мяркуе, што рус. геоло́гия < ням. Geologie (а гэта — утварэнне на базе грэч. элементаў).

Длонь ’далонь’ (Нас.). Запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. dłoń ’тс’ (а гэта да прасл. *dolnь: рус. дыял. доло́нь, бел. дало́нь, укр. доло́нь, доло́ня, чэш. dlaň, ст.-слав. длань і г. д.). Гл. Кюнэ, Poln., 51.

Драпірава́ць ’драпіраваць’ (БРС). Рус. драпирова́ть, укр. драпірува́ти. Бел. і ўкр. словы ўзяты з рус. мовы. У рус. мове гэта запазычанне з ням. drapieren (< франц.) або непасрэдна з франц. draper. Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 186.