эмпірыякрытыцы́зм, ‑у, м.

Суб’ектыўна-ідэалістычны напрамак у філасофіі 19 — пачатку 20 стст., які адмаўляе незалежнае ад свядомасці існаванне аб’ектыўнага свету і разглядае рэчы як комплексы адчуванняў індывіда.

[Грэч. empeiría — вопыт і kritikē̍ — майстэрства разбіраць, судзіць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эспаньёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Кароткая і вузкая клінападобная бародка. Загаварыў [Р. Р. Шырма] ў віслыя вусы і сівую эспаньёлку рэчы, якія адразу зачаравалі нас. Караткевіч.

[Ад фр. espagnol — іспанскі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВЯРЫ́ГІ

(Дарэўскія, Вярыгі-Дарэўскія, Вярыгі-Дароўскія),

шляхецкі род ВКЛ, Рэчы Паспалітай, Рас. імперыі. Меў 3 лініі: бел.-літ. з гербам «Шранява», украінскую і галіцкую. Упамінаюцца з 14—15 ст. Найб. вядомыя:

Ігнацій (1397—1470), пачынальнік бел.-літ. лініі роду, полацкі намеснік. Францішак (каля 1700, Міншчына — каля 1761), генерал войск Рэчы Паспалітай і Расіі, ад’ютант А.Д.Меншыкава. Ежы (1734—1805), палкоўнік войск Рэчы Паспалітай, удзельнік Барскай канфедэрацыі, ваен. дзеянняў супраць рас. войск у 1792, паўстання 1794. Пасля ў эміграцыі, змагаўся ў легіёнах Я.Г.Дамброўскага, удзельнічаў у напалеонаўскіх войнах. Антон (1774, мяст. Свіслач — 1838), генерал войск Рэчы Паспалітай, удзельнічаў у ваен. дзеяннях супраць рас. войск у 1792, паўстанні 1794, змагаўся ў легіёнах Дамброўскага, удзельнік напалеонаўскіх войнаў. У 1812 ваен. міністр Варшаўскага герцагства. Арцём Ігнатавіч, гл. Вярыга-Дарэўскі А.І. Кацярына Канстанцінаўна, гл. Брэшка-Брашкоўская К.К. Эдмунд Іванавіч, гл. Вярыга Э.І.

А.М.Філатава.

т. 4, с. 399

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

tandeta

ж.

1. танныя рэчы дрэннай якасці; халтура; тандэт;

2. уст. рынак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

jakowyś

jakow|yś

нейкі; якісьці;

~eś pamiątki — нейкія ўпамінкі; памяткі (памятныя рэчы)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

перамяня́ць 1, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да перамяніць.

перамяня́ць 2, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

Памяняць усё, многае або ўсіх, многіх. Перамяняць усіх коней. Перамяняць усе рэчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бана́н, ‑а, м.

1. Шматгадовая пальмападобная трапічная расліна сямейства бананавых.

2. Мучністы салодкі плод гэтай расліны. [Хлопчык] часта бегаў.. [у лес], каб сцягнуць какосавы арэх, банан і іншыя добрыя рэчы. Маўр.

[Ісп. banano, banana.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лапа́тачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

1. Памянш.-ласк. да лапатка (у 1, 3 і 4 знач.).

2. Шырокі плоскі канец якой‑н. невялікай рэчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стары́знік, ‑а, м.

Разм. Асоба, якая скупляе і прадае старыя, зношаныя рэчы. Гандлявалі з латкоў, з крам, з будак, а старызнікі раскладвалі свой тавар проста, на зямлі. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дане́сці¹, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; зак.

1. каго-што. Несучы, даставіць да якога-н. месца.

Д. рэчы да вагона.

2. што. Зрабіць чутным (пра гукі, пах і пад.).

Вецер данёс смалісты пах дыму.

3. перан. Давесці да свядомасці, зрабіць зразумелым.

Д. думку да слухача.

|| незак. дано́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)