1.Стар. Пазямельная мера — 1/300 частка морга (Дэмб. т. 1, 171), пяць сажняў з доляй (Нас. АУ, 394 б).
2. Малады парастак; садовы саджанец (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Распя́ць ’расправіўшы, туга нацягнуць’, ’расцягнуць, расправіць (напрыклад, шацёр)’ (ТСБМ, Растарг., Бяльк.), роспʼя́ць ’тс’ (ТС); сюды ж распя́ць ’прыбіць цвікамі да крыжа рукі і ногі’, распя́цце ’раскрыжаванне’ (ТСБМ), запазычаныя са стараславянскага распѧтиѥ ’тс’ і ’крыж’, гл. Сэндзік, Зб. Русэку, 174. Да пяць2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
налічы́ць, ‑лічу, ‑лічыш, ‑лічыць; зак.
1. Лічачы, устанавіць колькасць, лік каго‑, чаго‑н. Налічыць пяць рублёў. □ Хворы ў лыжачку палічыў дваццаць кропель, валіў вадою, выпіў і паморшчыўся.Бядуля.Як толькі.. [Сяргей Карага] палічыў «дваццаць адзін», пачуўся другі стрэл, больш густы і моцны.Колас.
2. Лічачы, дабавіць лішнюю суму; пералічыць. Налічыць лішніх два рублі.
3. Вызначыць дабаўку да якой‑н. сумы; прылічыць звыш чаго‑н. Налічыць пяць рублёў пені. Налічыць працэнты на пазыку.
4. Залічыць на чый‑н. рахунак які‑н. від аплаты. Налічыць заработную плату.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́сяць де́сять;
◊ за ~ццю́ замка́мі — за десятью́ замка́ми;
ні ў пяць ні ў дз. — ни туда́ ни сюда́; ни так ни э́так
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зава́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.
1.Разм. і спец.Дзеяннепаводледзеясл. завальваць — заваліць (у 1 знач.). Праз пяць хвілін сталявар праводзіў завалку печы шыхтай.Данілевіч.
2. Сумесь матэрыялаў, якой напаўняюць плавільную печ; шыхта.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паінфармава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., каго.
Паведаміць каму‑н. якія‑н. звесткі, давесці да ведама. [У сталоўцы] можна было за пяць капеек з’есці талерку баршчу і адпаведную порцыю кашы. Аб усім гэтым паінфармаваў Лабановіча паслужлівы Стась.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
lug
[lʌg]1.
v.t. (-gg-)
1) цягну́ць, валачы́
2) Figur. прыплята́ць ні ў пяць ні ў дзе́сяць
2.
n.
заціска́чка f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
A, a[eɪ]n. 1-я літара англійскага алфавіта
♦
from A to Z ад а да я;
know smth. from A to Z ≅ ве́даць што-не́будзь як свае́пяць па́льцаў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Печані́на (штаніна) ’апёк’ (Сл. Брэс.). Аддзеяпрыметнікавае ўтварэнне з суф. ‑ін‑а. Да пячы (гл.). Па- замест пе⇉характэрнае зацвярдзенне губных у пераходнай (ад зах.-палес. да паўд.-зах. гаворак), параўн. паць ’пяць’, нотніца ’пятніца’, мата мята’, маса ’мяса’ (ганц., ДАБМ, камент., 459 і 463).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пянту́х ’вялікі палец на руцэ’ (швянч., Крывіч, 1926, 12, 106). Відаць, ад пяць, пя́ты (гл.) з экспрэсіўнай назалізацыяй (магчыма, пад уплывам польск.piąty), калі мець на ўвазе спосаб падліку на пальцах шляхам іх загібання, пачынаючы ад мізінца. Да словаўтварэння і семантыкі параўн. наступнае слова.