ВЯЛІ́КАЯ МЯДЗВЕ́ДЗІЦА
(лац. Ursa Major),
незаходнае сузор’е Паўн. паўшар’я неба. 7 галоўных, найб. яркіх, зорак размяшчэннем нагадваюць коўш з ручкай. Усе яны 2-й зорнай велічыні, акрамя левай верхняй зоркі «каўша» (3-й велічыні). Каля сярэдняй зоркі «ручкі каўша» (Міцара) простым вокам відаць зорка Алькор. 125 зорак ярчэй за 6-ю зорную велічыню. У сузор’і ёсць яркія галактыкі. На тэр. Беларусі Вялікую Мядзведзіцу відаць круглы год. Гл. Зорнае неба.
Па «каўшы» Вялікай Мядзведзіцы знаходзяць Палярную зорку, праз 2 крайнія зоркі (ад β да α) мысленна праводзяць лінію і прадаўжаюць яе прыблізна на пяцікратную адлегласць паміж гэтымі зоркамі.
т. 4, с. 381
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
снег снег, род. сне́гу м.;
◊
как снег на́ голову бы́ццам з не́ба спаў; як з хма́ры спаў;
прошлого́дний снег ле́ташні снег.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запалымне́ць сов.
1. запламене́ть, заполыха́ть;
агні́ ~не́лі — костры́ запламене́ли (заполыха́ли);
2. запламене́ть;
~не́ла не́ба на ўсхо́дзе — запламене́ло не́бо на восто́ке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аблажы́цца сов.
1. обложи́ться;
а. кні́гамі — обложи́ться кни́гами;
2. (покрыться, затянуться) заволо́чься, обволо́чься;
не́ба ~жы́лася хма́рамі — не́бо заволокло́сь (обволокло́сь) ту́чами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прасвятле́ць сов., прям., перен. просветле́ть;
не́ба ~ле́ла — не́бо просветле́ло;
у галаве́ ~ле́ла — безл. в голове́ просветле́ло;
твар ~ле́ў — лицо́ просветле́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
святле́ць несов., прям., перен. светле́ть;
не́ба ~ле́е — не́бо светле́ет;
на дварэ́ ~ле́е — безл. на у́лице светле́ет;
по́зірк ~ле́е — взгляд светле́ет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зме́ркнуць, ‑не; пр. змерк, ‑ла; зак.
1. безас. Тое, што і змеркнуцца. Так скора змеркла, мабыць, таму, што неба зусім нахмурылася і, здаецца, стала ніжэйшае. Чарнышэвіч. Быў вечар, змеркла нядаўна. Чорны.
2. Пакрыцца змрокам; пацямнець. Неба наперадзе, куды ішла дарога, зусім змеркла, ягоная вышыня над намі замутнелася няпэўным колерам. Быкаў. // перан. Страціць сілу, значэнне; загаснуць. Слава змеркла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
белава́ты, ‑ая, ‑ае.
Трохі белы, не зусім белы. Неба было яснае, спакойнае. Там-сям стаялі камячкі белаватых хмурынак, як адзнакі добрае пагоды. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́зарыцца, ‑рыцца; зак.
Тое, што і вызарыць. Нанач неба вызарылася і наступіла такая цішыня, якое, здаецца, даўно ўжо не было на свеце. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зямлі́ца, ‑ы, ж.
Разм. і нар.-паэт. Ласк. да зямля 1 (у 3, 5 знач.); зямелька. Хмаркі, неба, лес, Зямліца — Усё сціхла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)