бел. 3 агню да ў полымя. Ад ваўка ўцякаеш, а на мядзведзя наскочыш.
рус. Из огня да в полымя. От дождя да под капель.
фр. Se jeter dans le feu pour éviter la fumée (Броситься в огонь, чтобы избежать дыма).
англ. From smoke into smother (Из огня да в полымя).
нем. Vom Regen in die Traufe kommen (Из дождя в водосточный канал).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
прасо́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Стаць сухім, прасушыцца, высахнуць. Ўжо прасохла ралля, Ўжо рунее трава, К сабе кліча зямля.Купала.У дарогу прыйшлося рушыць раней, чым прасохла зямля.Колас.У той бок, пад Эйсманты, дзе пачынаўся канал, торф паспеў прасохнуць і парудзеў, а ля экскаватара ён быў глянцавіта-чорны.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГЕО́РГА СВЯТО́ГА ПРАЛІ́Ў
(Saint George’s Channel),
Паўднёвы канал, праліў паміж а-вамі Вялікабрытанія і Ірландыя. На Пд злучае Ірландскае м. з Атлантычным ак.Даўж. 185 км, найменшая шыр. 92 км, найменшая глыб. на фарватэры 55 м.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
moczowy
moczow|y
мачавы;
pęcherz ~y — мачавы пузыр; мачавік; посік;
cewka ~a анат. мочаспускальны канал
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Кана́ва, кына́ва ’доўгі неглыбокі і нешырокі роў для сцёку вады’ (ТСБМ, Сержп. Ск., Сцяшк., Яруш., Бяльк.; ганц., вільн., гарад.Сл. паўн.-зах.); ’пашыранае і выраўненае рэчышча’ (слаўг., Яшк.); міёр.къна́віна ’канава’, дубров. кына́ў, міёр. (Нар. словатв.), кана́ўка (Сцяшк.; ветк., слаўг., Яшк.). Н.-луж.kanała ’тс’. Пераробленае польск.kanał ’канал’ (параўн. бел. дубров.) > канаў, аднак незвычайнасць заканчэння на ‑ў прывяла да рэгулярнага афармлення ў ‑ва (напр., як ва́рава ’мноства’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АДСТО́ЙНІК,
1) збудаванне для адстойвання (ачысткі) вадкіх адходаў і сцёкаў ад узважаных рэчываў пад дзеяннем сілы цяжару. Адрозніваюць адстойнікі: аднакамерныя [паслядоўна ці паралельна злучаныя з каналам] і шматкамерныя; гарызантальныя, вертыкальныя і радыяльныя; з мех. ачысткай ад наносаў, гідраўл. прамываннем і камбінаваныя; бесперапыннага і перыядычнага дзеяння. Будуюць з бетону, жалезабетону, каменю, драўніны. Выкарыстоўваюць для ачысткі вады ў сістэмах гідравузлоў, ірыгацыйных збудаванняў, водазабеспячэння і каналізацыі.
2) Прылады ў машынах і ўстаноўках, дзе адстойваецца масла, бензін і інш.
Адстойнік: а — аднакамерны паслядоўна злучаны; б — паралельна злучаны з каналам; в — пяцікамерны; г — перыядычнага дзеяння; 1 — канал; 2 — камера; 3 — засаўка; 4 — прамыўны канал.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
глыбакаво́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Глыбокі і паўнаводны. Глыбакаводны канал.
2. Які жыве або знаходзіцца глыбока ў вадзе. Глыбакаводныя рыбы. □ У Чорным моры няма глыбакаводнай доннай фауны.«Маладосць».
3. Які мае адносіны да вывучэння фізічных уласцівасцей і арганічнага жыцця на вялікіх глыбінях (у 2 знач.). Глыбакаводныя даследаванні.// Прызначаны для работы на вялікай глыбіні. Глыбакаводныя поршневыя помпы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Kanál
m -s, Kanäle
1) кана́л
2) фарва́тэр, прахо́д
◊ ich hábe den ~ voll — разм. з мяне́ гэ́тага хо́піць, мне гэ́та надаку́чыла
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Свор1 ‘лясны праход паміж балотамі’: лес у болоце, а кругом болото, счытай чыстэ болото кругом того свора; сво́рок ‘тс’ (ТС). Ведаць, да прасл.*sъverti ‘звязваць, сцягваць’, параўн. літ.suvérti ‘тс’, магчыма, першаснае *sǫvorъ, параўн. літ.дыял.sąvara ‘канал, што злучае азёры’, г. зн. ‘тое, што злучае розныя часткі балота’ або ‘тое, што “сціснута” балотамі’.
Свор2 ‘нейкая мера’, ст.-бел.котёл пяти своровъ. Выводзяць з літ.svãras ‘фунт, гіра’ (Яблонскіс, 229).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БО́НА,
меліярацыйны канал у Беларусі, у Маларыцкім і Кобрынскім р-нах Брэсцкай вобл., левы прыток р. Мухавец (бас.Зах. Буга). Даўж. 34 км. Пачынаецца за 2 км на ПдУ ад в. Заор’е, упадае ў Мухавец на зах. ускраіне г. Кобрын.
