чарна... (гл. чорна...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «чорна...», калі націск у другой частцы падае на першы склад; напрыклад: чарнабровы, чарнакрылы, чарнаморац.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чырвана... (гл. чырвона...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «чырвона...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: чырванабокі, чырванаскуры, чырванафлоцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаўка... (гл. шоўка...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «шоўка...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: шаўкавод, шаўкапрад, шаўкаткацкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шкла... (гл. шкло...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «шкло...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: шклавар, шклаграфія, шкларэзны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ *Натомасць, натбмосьць ’узамен’ (драг., З нар. сл.), укр. натомість, натомісць, натомісь ’замест таго, затое’, рус. нато‑ мест ’вместо того, чтобы’, натместо ’замест’, польск. natomiast ’замест таго’, стар. natemieście, natemieść ’тс’. Са спалучэння *на то место ў выніку фанетычных змен, некаторыя з іх цяжка вытлумачыць унутраным развіццём: -мосьць замест *mesto, відаць, пад уплывам укр. натомісць з заменай і (< Ъ) на о ў закрытым складзе; або з ‑масць, дзе ‑ма‑ па тыпу машон ’мяшок’, змененае пад уплывам окання.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Áufbettung

f -, -en (імправізава́ная) пасце́ль; тое, што выкарысто́ўваецца заме́ст пасце́лі (лаўка, тапчан і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

éinen

a ад ein; (ужываецца ў A замест – man)

das freut ~ — гэта прые́мна (це́шыць)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ня..., прыстаўка (гл. не...).

Ужываецца замест «не...» ў тых выпадках, калі націск падае на першы пасля прыстаўкі склад, напрыклад: нядобры, няшчасце, нялёгкі, нядужы, няўдзячны, нясвежы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кардыя... (гл. кардыё...).

Першая састаў. ная частка складаных слоў; ужываецца замест «кардыё...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: кардыяграма, кардыяграфія, кардыялогія.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ксілі́т, ‑у, М ‑ліце, м.

Рэчыва ў выглядзе бясколерных крышталяў салодкага смаку, якое выкарыстоўваецца ў харчовай прамысловасці замест цукру для хворых дыябетам. Цукеркі на ксіліце.

[Ад грэч. xylon — дрэва.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)