хаце́нне, ‑я, н.

Жаданне. [Шэмет:] Смешны ты, Мацвей. Па-рознаму можна хацець. Калі я хачу, то я, не адкладваючы надоўга, пачынаю гэта рабіць. А тваё хаценне і астанецца хаценнем, бо ты не робіш тое, што ты хочаш. Лобан. // Страсная пачуццёвая цяга. У яго нутры забурліла хаценне, але хмурная міна Зосі атручвала яго сэрца, і ён моцна злаваў. Гартны. На ўсякае хаценне ёсць цярпенне. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абудзі́цца сов.

1. разг. пробуди́ться, просну́ться;

а. ад сну — пробуди́ться от сна (просну́ться);

2. перен. пробуди́ться, просну́ться;

~дзі́лася жада́нне наве́даць радзі́мы край — пробуди́лось (просну́лось) жела́ние посети́ть родны́е места́;

~дзі́ўся лес вясно́й — пробуди́лся (просну́лся) лес весно́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

zrazić się

зак. do kogo/czego расчаравацца ў кім/чым; страціць ахвоту (жаданне) да чаго;

nie zrazić się trudnościami — не спалохацца цяжкасцей

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Tráchten

n -s імкне́нне, мо́цнае жада́нне

sein (gánzes) Sínnen [Dénken] und ~ — (усе́) яго́ ду́мкі [наме́ры] і жада́нні

das Díchten und ~ — ду́мкі [наме́ры] і жада́нні; ма́ры

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Аско́ма, аско́м (Сцяц.). Рус. оско́ма, оскомина, укр. оскома ’тс’, польск. oskoma ’тс’ і ’апетыт на нешта’, чэш. стар. oskomina ’тс’, балг. (о)скомина, мак. оскомина, серб.-харв. ско̀мина ’тс’, славен. oskomina ’тс’ і ’апетыт’. Бяссуфікснае ўтварэнне ад дзеяслова *oskomiti (параўн. маг. аско́міцца ’надакучаць’, Бяльк.), у якім корань *‑skom‑ паралельны да шчаміць < *skem‑iti, шчымець. Індаеўрапейскі корань няпэўны. Параўнанне з літ. skónis ’смак’ і санскр. kā́maḥ ’жаданне’ няпэўнае, таксама як з *sken‑ ’расколваць’. Гл. шчаміць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наці́нка ’прымус да яды і работы’ (Нік., Оч.), ’зацён, нораў (у каня)’ (Бяльк.), сюды ж націна́ць ’настойваць’ (Сл. ПЗБ). Да цяць, тну, параўн. аця́цца ’згубіць жаданне есці’ (гл.), заці́н ’прымус’, заці́нлівы ’наравісты’ (Гарэц., Сцяц.), затну́цца ’занатурыцца’ (Сцяц.), заця́ты ’ўпарты’ і інш.; развіццё семантыкі ад ’рэзаць, біць’ да ’стаць упартым’ або ’пераадолець упартасць’ звязана, відаць, з архаічным спосабам уздзеяння на аб’екты, што характарызуюцца незвычайнымі паводзінамі, параўн. палес. зацінаць ’заткнуўшы нож у дрэва, чараваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

узні́кнуць сов. возни́кнуть; появи́ться; яви́ться; произойти́; случи́ться;

~кла жада́нне — возни́кло жела́ние;

узні́к но́вы го́рад — возни́к (появи́лся) но́вый го́род;

~кла до́брая ду́мка — возни́кла (появи́лась, яви́лась) хоро́шая мысль;

ад неасцяро́жнасці ўзнік пажа́р — от неосторо́жности возни́к (произошёл, случи́лся) пожа́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

volunteer​2 [ˌvɒlənˈtɪə] v.

1. (for) прапано́ўваць (дапамогу); падахво́ціцца, бра́цца добраахво́тна (зрабіць што-н.);

He volunteered for the compaign. Ён выказаў жаданне ўдзельнічаць у кампаніі.

2. зрабі́ць што-н. па сваёй ініцыяты́ве;

volunteer an opinion вы́казаць ду́мку

3. пайсці́ добраахво́тнікам на вае́нную слу́жбу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

dysponowany

схільны да чаго; падрыхтаваны; які мае жаданне (настрой, ахвоту) да чаго; у добрым фізічным стане;

dobrze dysponowany — добра падрыхтаваны; у добрай форме

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

кантро́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кантролю, ажыццяўляе кантроль. Кантрольны пункт. Кантрольны мост. Кантрольная камісія. // Прызначаны для кантролю. Кантрольная работа. Кантрольная апаратура.

2. у знач. наз. кантро́льная, ‑ай, ж. Праверачная работа ў школе, вну. Было ў Сяргея і сваё, асабістае жаданне. Пра яго ён не толькі не пісаў ніколі ў кантрольнай, але нават не гаварыў і сваім лепшым сябрам. Шахавец.

•••

Кантрольныя лічбы гл. лічба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)