Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Sal patriae pluris faciendus, quam hospitis mensa
Родную соль варта цаніць больш, чым чужы абед.
Родную соль следует ценить больше, чем чужой обед.
бел. Хоць еш крапіву ды салому, але пры дому. Дома і салома ядома, а на чужыне і гарачы тук стыне. Усюды добра, а дома лепей.
рус. В гостях хорошо, а дома лучше. И дым отечества нам сладок и приятен (А. Грибоедов). Хорошо на Лону, а не так как на дому. Своя печаль чужой радости дороже.
фр. On n’est nulle part aussi bien que chez soi (Нигде не бывает так хорошо, как у себя дома).
англ. East, West, home is best (Восток, запад, а дом лучше).
нем. Ost, West, zu Hause best (Восток, запад ‒ лучше всею дома).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
stifle
[ˈstaɪfəl]1.
v., -fled, -fling v.t.
1) душы́ць, не дазваля́ць ды́хаць (пра дым)
2) стры́мваць (сьлёзы, усьме́шку, пазяха́ньне)
3) душы́ць; спыня́ць (дзе́йнасьць)
to stifle a rebellion — здушы́ць бунт
2.
v.i.
душы́цца
I am stifling in this hot room — Я задыха́юся ў гэ́тым ду́шным пако́і
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
куро́дымікурады́м, ‑у, м.
Густы едкі дым пры тленні, гарэнні без полымя. Дол на грудку штогод засеян шышкамі. Іх хапае будачніку, каб па вясне капціць кумпякі, а ў чэрвеньскія вечары бараніцца ад камароў, заедзі куродымам.Навуменка.Ён мог сказаць, якім агнём гарыць дрэва: сіняватым — алешына, спачатку чырвоным з курадымам, а потым медным — бяроза, светлым і лёгкім — елка.Карпаў.// Асадак ад дыму; копаць, сажа. Агонь наш ужо нават не дыміўся. Пасярэдзіне вуголля стаяла чорная ад куродыму каструля.Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пупы́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Рмн. ‑шак; ж.
1. Зародак ліста, парастка або кветкі. Млеюць у .. [сонечных] праменях дрэвы, пупышкі на іх патрэскаліся, вось-вось загарацца зялёным агнём.Ермаловіч.[Марылька] трымала ў адной руцэ сумку з кніжкамі, а ў другой вярбовыя галінкі з маленькімі пупышкамі.Чарнышэвіч.
2.Разм. Мякаць на канцы пальца. Калола ў пальцы, у пупышкі, як іголкамі.Пташнікаў.Збываючы квецені лішкі, Сукі ахінуліся ў дым, І завязь, як пальцаў пупышкі, Ужо выступала пад ім.Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уры́вак, урыўка, м.
Тое, што з’яўляецца часткай чаго‑н. цэлага. Добра памятае.. [Васілёк] толькі дым, агонь, крыкі, плач, страляніну, грукат і ўрыўкі некаторых падзей.Маўр.Непрыкметна для самога сябе Аляксей пачаў у думках то спрачацца, то згаджацца з кім-небудзь з калгаснікаў. Паплылі разрозненыя ўрыўкі сённяшняга сходу.Пальчэўскі.// Невялікая частка якога‑н. тэксту, твора і пад. Зборы ператварылася ў нешта накшталт літаратурных вечароў: чыталі вершы, урыўкі з кніг.Шамякін.У Пятай сімфоніі [Р. Пукста] ўрыўкі з розных тэм аб’яднаны.Дубкова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чужы́нскі, ‑ая, ‑ае.
1.Разм. Тое, што і чужы (у 1 знач.). Парабчанка Кацярына Жне чужынскае дабро.Броўка.
2. Які мае адносіны да чужынца, належыць яму. Над Паставамі хмарай качаецца дым, ад матораў чужынскіх аж стогне абшар.Дубоўка.Толькі той у баях пераможа, Зломіць люты чужынскі рух, Хто пад націскам зграі варожай Захавае свой цвёрды дух.Глебка.// Такі, як у чужынца; халодны, суровы. — А дзе мая шапка? — спытаў [Панця] сурова і ўстрывожана. — Га? — І апёк бацьку бязлітасным, чужынскім позіркам.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Таўпі́ць ’звальваць у адно месца; запіхваць у натоўп’ (Нас.), то́ўпіць ’змяшчаць, месціць’ (Ласт.), таўпі́цца ’змяшчацца; пхацца ў натоўп’ (Нас.), ’ствараць натоўп’, то́ўпіцца ’змяшчацца, збірацца; ісці клубамі (пра дым)’ (Сл. ПЗБ), ’нацягваць (пра хмары)’ (Пятк. 2), тоўпі́цца ’змяшчацца; гуртавацца’ (ТС), товпі́тісе ’збірацца’ (Вруб.). Параўн. укр.дыял.то́впити ’націскаць, натоптваць, напіхваць’, товпи́тися ’ўціскацца, упіхвацца’, рус.толпи́ться ’ствараць натоўп’, польск.дыял.tłopić, tłupić ’тс’, балг.тълпя́ се ’збірацца ў натоўп, глуміцца’. Прасл.*tъlpiti (sę)/*tьlpiti (sę), роднаснае літ.tilpti ’даваць месца, змяшчаць’, лат.tìlpt ’змяшчацца’, ірл.tallaim ’знаходжу месца’. Меркаванне пра запазычанне то́ўпіцца (параўн. і стоўпіцца ’змясціцца’, утоўпіцца ’тс’) з літ.talpìnti(s) ’змяшчацца’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 73) без дадатковых аргументаў цяжка прыняць; параўн. талопіцца, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
appear[əˈpɪə]v.
1. пака́звацца, з’яўля́цца;
Smoke appeared on the horizon. На гарызонце з’явіўся дым.
2. здава́цца; ака́звацца;
it appears (to me) that … (мне) здае́цца, што …;
He appears to have left. Здаецца, ён паехаў/з’ехаў.
3. выступа́ць у судзе́;
He has been asked to appear as a witness for the defence. Яго папрасілі выступіць на судовым працэсе ў якасці сведкі на баку абароны.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)