casus, ~u
м. [
kazus]
kogoказус; здарэнне;
выпадак з кім;
casus pascudeus іран. справа дрэнь
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
fart, ~u
м. разм. удача; шчаслівы выпадак; фарт;
miał fart — яму пашчасціла; яму падфарціла
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
застрахава́цца, ‑страхуюся, ‑страхуешся, ‑страхуецца; зак.
1. Застрахаваць сябе, сваю маёмасць. Застрахавацца на пяць год.
2. перан. Засцерагчы сябе ад небяспекі, ад чаго‑н. непрыемнага. Думкі [Саўкі] ідуць па двух асноўных лініях: першая — як практычна звязацца з партызанамі і другая — як застрахавацца ад іх на ўсякі выпадак. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адзі́нкавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які сустракаецца не групай, не ў мностве, а ў выглядзе паасобных адзінак. Адзінкавы выпадак.
2. у знач. наз. адзі́нкавае, ‑ага, н. Філасофская катэгорыя; працэс, з’ява або прадмет з яго ўласцівасцямі і асноўнымі адзнакамі, якія адрозніваюць яго ад іншых працэсаў, з’яў або прадметаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драматы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да драмы (у 1, 2 знач.). Драматычны тэатр. Драматычны твор. Драматычнае мастацтва.
2. Поўны драматызму (у 2 знач.). Драматычны выпадак. Драматычная развязка.
3. Моцны, крыху рэзкі па тэмбру, у адрозненне ад лірычнага (пра голас спевака). Драматычны тэнар. Драматычнае сапрана.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́пад (БРС) ’назначэнне; выпадак’ (Нас.). Рус. вы́пад, укр. ви́пад, польск. wypad, чэш., славац. výpad, в.-луж. wupad. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад выпадаць (гл.). У значэнні спартыўнага тэрміна (у фехтаванні) запазычана з рус., дзе з’яўляецца, магчыма, лексічнай калькай ням. Ausfall (Унбегаун, Le calque, 38). Гл. таксама Шанскі, 1, В, 228.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Неспадзе́ўкі ’нечакана’ (Гарэц., Некр.; докш., Янк. Мат.), ’нечаканы выпадак’ (Варл.), сюды ж неспадзёва ’нечаканасць’ (Сцяшк.), неспадзяванне (несподзеванне) ’тс’ (Нас.). Вытворнае ад не спадзявацца ’не мець надзеі, не чакаць’; іншы варыянт асновы ў неспадзе́янне (несподзѣенне) ’нечаканасць’, неспадзе́яцца (несподзѣицьца) ’не чакаць, не мець надзеі’ (Нас.), неспадзейна ’нечакана’ (Касп.). Параўн. неўспадзеўкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сму́тны
1. (сумны) tráurig, betrübt, kúmmervoll, vergrämt;
сму́тны вы́падак ein bedáuerlicher Vórfall;
сму́тны кане́ц das únrühmliche Énde;
2. разм гл цьмяны, нeвырaзны
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
emergency [ɪˈmɜ:dʒənsi] n. непрадба́чаны вы́падак; надзвыча́йныя абста́віны;
in case of emergency у вы́падку кра́йняй неабхо́днасці;
an emergency exit запасны́ вы́хад;
an emergency landing вы́мушаная паса́дка;
a state of emergency надзвыча́йнае стано́вішча
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
рэзе́рв, ‑у, м.
1. Запас чаго‑н. на ўсякі выпадак. Рэзервы вытворчасці. □ Людзей у нас поўна. Але вы не бойцеся, я вас пасялю ўдвух у трэці пакой. Мы яго на ўсякі выпадак трымаем у рэзерве. Сабаленка.
2. Крыніца, адкуль бяруцца новыя сілы, сродкі. Камсамол заўсёды быў і застаецца актыўным памочнікам і баявым рэзервам Камуністычнай партыі. «Звязда».
3. Частка войск, пакінутая ў распараджэнне камандзіра з мэтай выкарыстання яе ў патрэбны момант. Рэзерв Галоўнага камандавання. □ Адзін атрад і некалькі баявых груп заставаліся ў рэзерве. Кулакоўскі.
4. Састаў ваеннаабавязаных, якія прызываюцца ў армію па мабілізацыі.
•••
Працоўныя рэзервы — моладзь, якая ў розных тэхнічных вучылішчах атрымлівае спецыяльнасці кваліфікаваных рабочых.
[Ад лац. reservare — захоўваць, зберагаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)