уто́пія, ‑і, ж.

1. Вучэнне аб сацыяльнай перабудове, аб ідэальным грамадскім ладзе, заснаванае на ненавуковым разуменні аб’ектыўных заканамернасцей грамадскага развіцця. [Маркс] ператварыў сацыялізм з утопіі ў навуку, абгрунтаваў немінучасць гібелі капіталізму і перамогі камунізма. «Звязда».

2. Фантазія, неажыццявімая мара. Астранамічныя лічбы.. А накапаць 30 тысяч тон торфу! Ці не ўтопія гэта?.. Нават перавезці немагчыма. Дуброўскі.

3. Літаратурны твор, у якім апісваецца ідэальны грамадскі лад будучага.

[Ад грэч. u — не і tópos — месца, г. зн. месца, якога няма; па другой версіі, ад eu — дабро і tópos — месца, г. зн. благаславенная краіна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агнастыцы́зм

(фр. agnosticisme, ад гр. agnostos = невядомы)

філасофскае вучэнне, якое адмаўляе магчымасць пазнання навакольнага свету і яго заканамернасцей (параўн. скептыцызм 1)-

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гедані́зм

(ад гр. hedone = асалода)

філасофска-этычнае вучэнне, якое сцвярджае, што вышэйшым ідэалам, мэтай жыцця з’яўляецца асалода, уцеха; першапачаткова развівалася кірэнаікамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дарвіні́зм

[ад англ. C. Darwin = прозвішча англ. біёлага (1809—1882)]

вучэнне аб эвалюцыйным развіцці жывых арганізмаў на Зямлі шляхам натуральнага адбору.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

до́гма

(гр. dogma = думка, вучэнне)

палажэнне, якое прымаецца на веру як непахісная ісціна, нязменная пры ўсіх абставінах.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

арыя́нства

(ад арыянін)

плынь у хрысціянстве, заснаваная ў 4 ст свяшчэннікам Арыем з Александрыі; аспрэчвала афіцыйнае вучэнне царквы пра адзіную сутнасць тройцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

графало́гія

(ад графа- + -логія)

вучэнне аб почырку, даследаванне яго з пункту погляду адлюстравання ў ім характару і псіхічнага стану таго, хто піша.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дактры́на

(лац. doctrina = навука)

сістэматызаванае вучэнне (звычайна філасофскае, палітычнае, ідэалагічнае), звязная канцэпцыя, сукупнасць тэарэтычных ці палітычных прынцыпаў (напр. дзяржаўная д., ваенная д.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кабала́​2

(ст.-яўр. kabbäläh = паданне, традыцыя)

сярэдневяковае містычнае вучэнне ў іудаізме, заснаванае на пошуку асновы ўсіх рэчаў у лічбах і літарах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мело́дыка

(гр. melodikos = які адносіцца да мелодыі)

1) вучэнне аб мелодыі;

2) сукупнасць меладычных сродкаў, уласцівых твору, кампазітару, музычнаму стылю або кірунку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)