здаві́ць, злаўлю, здавіш, здавіць; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і здушыць. Адчуў Ігнась зноў.. боль у грудзях, а пасля цяжэй стала дыхаць, як бы хто здавіў яму горла. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Натрудзі́ць ’стаміць, давесці да хваравітасці’ (Сл. ПЗБ), ’патрывожыць, натаміць і без таго стомленыя ці хворыя часткі цела; прычыніць боль, муку таму, хто нямоглы, хваравіты’ (Нас., Гарэц.), ’навярэдзіць’ (Некр., ТС). Гл. труд, трудзі́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паку́та ж. страда́ние ср., муче́ние ср., терза́ние ср., му́ка; мы́тарство ср., пы́тка;
боль ~ты — боль страда́ния;
душэ́ўныя ~ты — душе́вные страда́ния (муче́ния, терза́ния, му́ки);
гэ́та не рабо́та, а п. — э́то не рабо́та, а муче́ние (пы́тка);
◊ блука́нне па ~тах — хожде́ние по му́кам
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Ванцак ’хвароба жывата’ (Сцяшк. МГ); ’падучая’ (Шат., Касп.); ’рэзь у жываце’ (БРС). Фанетычна пераробленае запазычанне з польскай мовы, на што ўказвае, у прыватнасці, наяўнасць насавога. Польск. wąsad і памылковае wąsacz ’боль у крыжы’ (адкуль беларускае ванцак ’хвароба жывата’). Брукнер (605) тлумачыць wąsad, як ’тое, што ўсаджана’ і параўноўвае з чэш. úsad ’боль у крыжы’, балг. усади ’хвароба скаціны’. Форма ванцак тлумачыцца перараскладаннем запазычанага слова на ванц‑ і ‑ак, на падставе чаго ўзніклі ванцяць ’абняславіць’ (гл.) і ванцаты ’нервовы, шалёны’ (гл.). Параўн. Вярэніч, БЛ, 11, 66.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
schnéidend
a
1) во́стры (пра боль, насмешку)
2) рэ́зкі, прані́злівы (вецер, свіст)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wytrzymanie
wytrzymani|e
н. вытрымліванне;
ból nie do ~a — невыносны боль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
rwanie
н.
1. вырыванне; разрыванне;
2. рэзкі боль;
3. спарт. рывок
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
uskarżać się
незак. скардзіцца;
uskarżać się na ból — скардзіцца на боль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
złagodzić
зак. змякчыць;
złagodzić uderzenie — амартызаваць удар;
złagodzić ból — зменшыць боль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
dojmujący
пранізлівы;
dojmujący chłód — пранізлівы холад;
dojmujący ból — рэзкі (востры) боль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)