Прыйсці да прытомнасці, ачуцца. Пад раніцу спала пякельная гарачка, і.. [Максімка] апрытомнеў.Сабаленка.Сарокін апрытомнеў на судне-кране, калі знялі скафандр.Данілевіч.// Апамятацца, набыць здольнасць спакойна дзейнічаць і разважаць. Па тым, што да іх падбег толькі адзін чалавек, Арлоўскі здагадаўся, што бой яшчэ не скончаны. Ад гэтай думкі ён адразу апрытомнеў.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бараба́нны
1. Trómmel-;
бараба́нны бой Trómmelschlag m -(e)s, -schläge;
бараба́нны дро́бат Trómmelwirbel m -s;
бараба́нная па́лачка Trómmelschlägel m -s -, Trómmelstock m -(e)s, -stöcke;
2.анат:
бараба́нная перапо́нка Trómmelfell n -s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
рва́тьсянесов.
1.в разн. знач. ірва́цца, (после гласных) рва́цца;
верёвка рвётся вяро́ўка рве́цца;
отноше́ния рву́тся адно́сіны рву́цца;
рва́ться в бой ірва́цца ў бой;
рва́ться с цепи́ рва́цца з ланцуга́;
рву́тся снаря́ды рву́цца снара́ды;
2.(о ткани, бумаге и т. п.) дра́цца, дзе́рціся;
оде́жда у дете́й бы́стро рвётся адзе́жа ў дзяце́й ху́тка дзярэ́цца;
они́ два часа́ сража́лись в ша́хматы яны́ дзве гадзі́ны змага́ліся (гуля́лі) у ша́хматы; см.срази́ться.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АЙВАЗО́ЎСКІ
(Гайвазоўскі) Іван Канстанцінавіч (29.7.1817, г. Феадосія — 2.5.1900),
расійскі мастак. Марыніст. У 1833—37 вучыўся ў Пецярбургскай АМ, з 1887 яе ганаровы член. З 1845 жыў у Феадосіі. Творы Айвазоўскага вылучаюцца рамантычным бачаннем, багатай колеравай гамай, паказам складаных і эфектных з’яў прыроды, імкненнем да гераізацыі. Аўтар каля 6 тыс. карцін, малюнкаў, акварэляў, у т. л. «Дзевяты вал» (1850), «Бура на Паўночным моры» (1865), «Вясёлка» (1873), «Сярод хваляў» (1898) і інш. Пісаў таксама батальныя кампазіцыі: «Чэсменскі бой», «Наварынскі бой» (абедзве 1843); жанравыя палотны («Вяселле на Украіне», 1891); партрэты [А.М.Айвазоўская, 1882, «Развітанне Пушкіна з морам» (з І.Рэпіным), 1887] і інш. У 1880 заснаваў карцінную галерэю ў Феадосіі. У Нац. мастацкім музеі Беларусі зберагаюцца «Пётр І каля Краснай Горкі» (1846), «Ноч на востраве Родас» (1850), «Бура» (1852), «Месячны пейзаж» (1855), «Раніца на моры» (1883) і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
zúpacken
vi
1) хапа́ць, схапі́ць, ухапі́цца
2) актыўна ўме́швацца, уступа́ць у бо́йку
frisch [scharf] ~ — энергі́чна ўзя́цца (за што-н.); рашу́ча ўступі́ць у бой
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
по́мста, ‑ы, ДМ ‑сце, ж.
Адплата за прычыненае зло. Ідуць, закованыя ў сталь, На нас драпежнікі і каты... Народ, на бой рашучы устань! Устань для помсты і расплаты!Крапіва.// Жаданне адпомсціць. І ў самых запаветных тайніках .. [Міхасёвай] мары гарыць яшчэ незгасальная іскра помсты самому каменданту .. за смерць бацькі.Якімовіч.
•••
Кроўная помста — помста забойствам за забойства сваяка як перажытак родавага ладу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ружжо́, ‑а, н.
Ручная агнястрэльная зброя з доўгім ненаразным (у адрозненне ад вінтоўкі) ствалом. На ахову палатна паставілі вартавога — Алеся Голуба, узброенага паляўнічым ружжом.Васілевіч.
•••
Пад ружжом — а) на ваенным становішчы, у стане баявой гатоўнасці (пра армію); б) у арміі (служыць).
Паставіць пад ружжогл. паставіць.
У ружжо! — а) каманда стаць у строй са зброяй; б) каманда быць гатовым прыняць або пачаць бой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. Рассякацца, быць пасечаным. Смаляць [белыя] па нас лежачы. Толькі лісце сячэцца ад куляў.Якімовіч.
3. Расшчапляцца на канцах, ламацца (пра валасы). Некалі прыгожая, Крывіцкая зараз паблякла. Русыя валасы секліся, давялося абстрыгчы і зрабіць завіўку.Гурскі.
4.Зал.да сячы (у 1–4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
éingreifen
*vi уме́швацца; рабі́ць за́хады
in j-s Réchte ~ — рабі́ць зама́х на чые́-н. правы́, паруша́ць чыю́-н. кампетэ́нцыю
2) уступа́ць у бой
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)