сімпаты́чны², -ая, -ае (спец.).

1. Які мае адносіны да аддзела вегетатыўнай нервовай сістэмы.

С. нерв.

2. Які ўзнікае на іншых, блізкіх або сіметрычна размешчаных участках.

Сімпатычныя болі ў зубах.

3. Які аслабляе боль у хворага (пра нейтральныя лекавыя сродкі).

Сімпатычныя прэпараты.

○

Сімпатычнае чарніла — бясколерная або слаба афарбаваная вадкасць, якая выкарыстоўваецца ў тайнай перапісцы.

Сімпатычная нервовая сістэма (спец.) — аддзел нервовай сістэмы, які ўдзельнічае ў рэгуляванні кровазвароту, абмену рэчываў і іншых функцыях арганізма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэхні́чны, -ая, -ае.

1. гл. тэхніка.

2. Які мае адносіны да работы машын і механізмаў, звязаны з абслугоўваннем тэхнікі якой-н. вытворчасці.

Тэхнічная дапамога.

Т. аддзел.

3. Які падлягае выкарыстанню або апрацоўцы ў прамысловасці.

Тэхнічная вада.

4. Які выконвае розныя дапаможныя работы ў якой-н. справе, не адказны.

Т. сакратар.

5. Які вызначаецца высокай тэхнікай, майстэрствам (у спорце, мастацтве).

Т. футбаліст.

|| наз. тэхні́чнасць, -і, ж. (да 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гіпафа́рынкс

(ад гіпа- + гр. pharynks = глотка)

1) выпучванне склератызаванай сценкі ротавай поласці насякомых;

2) ніжні аддзел глоткі ў пазваночных.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

column

[ˈkɑ:ləm]

n.

1) калёна f., абэлі́ск -а m. слупо́к -ка́ m., калёнка f. (газэ́тная)

a column of smoke — слуп ды́му

the spinal column — хрыбе́т -та́, пазвано́чнік -а m

2)

а) аддзе́л -у m. (у газэ́це)

a financial column — фіна́нсавы аддзе́л

б) арты́кул у гэ́тым аддзе́ле

3) калёна f. (жаўне́раў), аўтакалёна

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гармо́нія, ‑і, ж.

1. Мілагучнасць, складнасць, прыемнасць гучання. Гармонія верша. Гармонія гукаў.

2. Зладжанасць, узаемная адпаведнасць асобных якасцей, прадметаў, з’яў, частак цэлага. Гармонія фарбаў. Гармонія зместу і формы. Гармонія жыцця.

3. Аддзел тэорыі музыкі, вучэнне аб правільнай пабудове сугучнасцей у кампазіцыі. Іменна гармонія зрабіла магчымымі трыумфы аркестравай музыкі. «Полымя».

[Ад грэч. harmonía — сувязь, сугучнасць, зладжанасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пліяцэнавая эпоха (аддзел) 1/361; 3/188, 484; 7/465; 8/473; 12/37

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ОБХС, ОБХСС (отде́л борьбы́ с хище́ниями социалисти́ческой со́бственности и спекуля́цией) ист. АБКС (аддзе́л барацьбы́ з крадзяжо́м сацыялісты́чнай ула́снасці і спекуля́цыяй); см. ОБЭП.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бухгалтэ́рыя

(ад ням. Buch = кніга + halten = трымаць)

1) падліковы аддзел ва ўстанове, на прадпрыемстве, у арганізацыі;

2) вядзенне грашовага ўліку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бібліягра́фія, ‑і, ж.

1. Навуковае, сістэматызаванае апісанне кніг і іншых выданняў, зробленае па якой‑н. прыкмеце. // Галіна ведаў аб спосабах такога апісання.

2. Спіс кніг і артыкулаў па якім‑н. пытанні, прадмеце. Бібліяграфія па старажытнай беларускай літаратуры.

3. Аддзел у часопісе або газеце, дзе змяшчаюцца рэцэнзіі або нататкі пра новыя кнігі.

[Ад грэч. biblíon — кніга і graphō — пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кні́гі ’аддзел страўніка буйной рагатай жывёлы’ (З нар. сл., Нар. сл., Нар. словатв.), ’страўнік і кішкі жывёлы, прыхаваныя для ежы’ (Шн., Нік. Очерки, Малчанава, Мат. культ.). Укр. книги, рус. книга ’тс’, балг. книга, серб.-харв. кнуйге, славен. knjiga,⇉польск. księgi, чэш. kniha, славац. kniha, в.-луж. knihi ’тс’. Гэтыя формы дазваляюць рэканструяваць прасл. kbnigy (формы мн. л.), што сведчыць аб старажытнасці семантычнага пераносу з kwiga, k^bnigy ў значэнні ’кніга’ (гл. Слаўскі, 3, 274; ЕСУМ, 2, 473).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)