ры́са, -ы, мн. -ы, рыс, ж.
1. Вузкая паласа, лінія.
Правесці рысу.
Падвесці рысу пад чым-н. (таксама перан.: падвесці вынік, скончыць з якой-н. справай).
2. Лінія (існуючая ці ўяўная), якая раздзяляе што-н., рубеж.
Р. пад’ёму вады.
3. Уласцівасць, адметная адзнака, якасць.
Рысы характару.
Рысы новага чалавека.
4. мн. Тое, што і рысы твару.
Дарагія рысы.
◊
Рысы твару — абрысы, аблічча твару.
Прыгожыя рысы твару.
У агульных рысах — без падрабязнасцей.
|| памянш. ры́ска, -і, ДМ -ры́сцы, мн. -і, -сак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
досто́инство ср.
1. го́днасць, -ці ж.;
чу́вство со́бственного досто́инства пачуццё ўла́снай го́днасці;
ни́же моего́ досто́инства ніжэ́й маёй го́днасці;
2. (положительное качество) до́брая я́касць; (ценность) ва́ртасць, -ці ж.; (заслуга) заслу́га, -гі ж.;
э́тот план име́ет то досто́инство, что он прост гэ́ты план ма́е ту́ю до́брую я́касць (ва́ртасць), што ён про́сты;
оцени́ть по досто́инству ацані́ць па заслу́гах;
3. (стоимость) ва́ртасць, -ці ж.;
облига́ция досто́инством сто рубле́й абліга́цыя ва́ртасцю сто рублёў (у сто рублёў).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
устано́ўка ж., в разн. знач. устано́вка;
у. тэлефо́на — устано́вка телефо́на;
радыётэлегра́фная ўстано́ўка — радиотелегра́фная устано́вка;
у. на высо́кую я́касць праду́кцыі — устано́вка на высо́кое ка́чество проду́кции;
цэнтр даў но́выя ўстано́ўкі — центр дал но́вые устано́вки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
кваліфікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., каго-што.
1. Вызначыць (вызначаць), ацаніць (ацэньваць) якасць або ступень вартасці каго‑, чаго‑н. // Характарызаваць прадмет, адносіць яго да пэўнай групы. Кваліфікаваць злачынства.
2. Устанавіць (устанаўліваць) ступень падрыхтаванасці, годнасці да якой‑н. працы. Кваліфікаваць ступень падрыхтаванасці рабочых.
[Ням. qualifizieren.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́пка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. ляпіць (у 1 знач.). // Пра характар, якасць апрацоўкі, выяўлення аб’ёмнасці (скульптуры, карціны, малюнка). Цудоўная лепка.
2. Тое, што вылеплена. Нарада адкрылася ў прыгожай утульнай зале з двух’яруснымі балконамі, з адмысловай лепкай на сценах. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малавыра́зны, ‑ая, ‑ае.
Які недастаткова яскрава адлюстроўвае ўнутраны стан, якасць чалавека (пра вочы, выраз твару і пад.). Саханюк быў хлопец сухарлявы, досыць высокага росту, меў даволі прыгожы твар, але малавыразныя, жаўтавата-карыя вочы яго крыху псавалі. Колас. // Які недастаткова ярка перадае што‑н. Малавыразная мова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паспяхо́васць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і якасць паспяховага. Паспяховасць аднаўлення лесасек дубам у вялікай ступені залежыць ад працягласці часу паміж момантам рубкі і папярэднім ураджайным годам жалудоў. «Весці».
2. Ступень засваення вучнямі ведаў. Для таго, каб павысіць паспяховасць у класе, мы стварылі гурткі ўзаемадапамогі. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамата́, ‑ы, ДМ ‑маце, ж.
Уласцівасць, якасць прамога (у 4 знач.); праўдзівасць, шчырасць. Паважаюць гамяльчане Алёну Данілаўна за яе прамату характару, за дапытлівасць розуму, за праўдзівасць і прынцыповасць у вялікім і малым. Сабаленка. Гэты учарашні студэнт падкупляў .. [Максіма Сцяпанавіча] сваёй праматой і спакойнай адданасцю справе. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узнача́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
Стаць на чале каго‑, чаго‑н., узяць на сябе кіраўніцтва кім‑, чым‑н. Узначаліць партызанскі атрад. Узначаліць будаўніцтва завода. □ Камандзір пяхотнага палка ўзначаліў усю групоўку. Няхай. Згуртавалі калектыў, узначалілі барацьбу за тэмпы і якасць камуністы і камсамольцы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; незак. і зак.
1. незак., каго-што. Правяраць стан або якасць каго-, чаго-н., выпрабоўваць.
С. свае сілы.
С. голас.
2. незак., што. Каштаваць што-н., есці што-н. для вызначэння смаку.
С. суп.
3. незак. і (радзей) зак., з інф. Рабіць (зрабіць) спробу выканаць якія-н. дзеянні, здзейсніць што-н.
С. заснуць.
С. узлезці на дрэва.
4. незак. і (радзей) зак., што. Зведваць (зведаць) што-н.
Ён ужо не раз спрабаваў турму.
|| зак. паспрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)