павява́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. павяваць (у 1 знач.); павеў, лёгкі рух паветра.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыто́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да прытока, прытоку; прытокавы. Прыточнае паветра. Прыточная вада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пнеўма́тык, ‑а, м.

1. Прыстасаванне для сціскання і разрэджвання паветра.

2. Напоўненая паветрам шына.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

азотаба́ктэр, ‑у, м.

Мікроб, які засвойвае з паветра азот і ўзбагачае глебу азоцістымі рэчывамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сільф, ‑а, м.

У кельцкай і германскай міфалогіі — лёгкая рухавая істота, увасабленне стыхіі паветра.

[Фр. sylphe ад грэч. silphē — моль, матылёк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фу́рма, ‑ы, ж.

Спец. Устройства для падачы сціснутага паветра ў металургічныя печы і агрэгаты.

[Ад ням. Form — форма.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халадне́ць, ‑ее; незак.

Станавіцца халодным, халаднейшым (пра паветра, надвор’е). Было ўжо за поўнач, але паветра не толькі не халаднела, а, здавалася, нават цяплела. Маўр. Маці выбягае на ганак, пакінуўшы адчыненыя дзверы, і адразу ў хаце халаднее ад ядранага паветра. Кудравец. // перан. Траціць душэўную цеплыню, станавіцца абыякавым. [Маладая жанчына] глядзела ў акно, і вочы яе, жывыя, разумныя, увесь час мяняліся. То рабіліся вясёлыя і нібы смяяліся, то халаднелі, цямнелі. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Люхт, лю́хцік, лю́хта, лю́хтачка, лю́кта ’дымавы ход у печы, грубцы’, ’юшка ў коміне’, ’гара ў хаце’, ’адтуліны ў падмурку’, ’адтуліна для выхаду дыму ў курнай хаце’, ’душнік, прадуха ў лазні’, ’нешта лёгкае, паветранае’, ’фортачка’ (Сцяшк., В. В., Касп., Бяльк.; КЭС, лаг.; ветк., чачэр., Мат. Гом.; лунін., в.-дзвін., Шатал.; навагр., Жыв. сл.; бых., Мат. Маг.; Сцяшк. Сл.). Запазычаны з с.-в.-ням. luft і с.-н.-ням. lucht ’паветра, адтуліна, акно’ (суч. ням. Luft) праз польскую мову, у якой luft, lucht, lukt абазначаюць ’праход у коміне, печы’, ’паветра, цяга паветра’ (Слаўскі, 4, 372–373; Чартко, Бел. лінгв. зб., 147, 149).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

задыха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Пачаць цяжка і часта дыхаць (ад хвалявання, бегу і пад.).

З. ад хвалявання.

2. Паміраць ад недахопу паветра, ад дыму, удушлівых газаў.

|| зак. задыхну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няцеся́, -ну́цца; -ні́ся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аэрапла́н

(фр. aéroplane, ад гр. aer = паветра + лац. planum = плоскасць)

уст. лятальны апарат, цяжэйшы за паветра; самалёт.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)