насто́лькі, прысл.

У такой меры, у такой ступені. Буксаванне было настолькі моцнае, што з-пад колаў феерверкам пасыпаліся іскры. Васілёнак. Здзіўленне ў голасе маці было настолькі шчырае, што я міжвольна ўсміхнуўся. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неабхо́дны, ‑ая, ‑ае.

Такі, без якога цяжка або нельга абысціся; патрэбны. Неабходны дапаможнік. Неабходныя ўмовы. □ Андрэй абвясціў загад Васільева, зрабіў неабходныя распараджэнні. Кулакоўскі. // Абавязковы, непазбежны. Неабходныя меры. □ Прадметнасць — неабходная якасць вобраза. Юрэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непажада́ны, ‑ая, ‑ае.

Такі, якога не жадаюць, які не адпавядае чыім‑н. жаданням, інтарэсам. Непажаданы госць. □ Гутарка прымае непажаданы напрамак. Сергіевіч. Калі выяўляліся непажаданыя настроі.., дык адразу прымаліся і належныя меры. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́хады, ‑аў; адз. няма.

Меры, якія‑н. дзеянні, накіраваныя на дасягненне пэўнай мэты. Рабіць захады. Прымаць захады. □ Смех і жарты не сціхалі хвілін пяць, нягледзячы на самыя знергічныя захады Ніны Іванаўны. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мырня́к ’вялікі гліняны гаршчок, у якім варылі ежу’ (палес., малар., Сл. Брэс.; З нар. сл.). Да мера, мераць (гл.). Параўн. ст.-бел. мерникъ (Магілёўскія акты, Скурат, Меры, 87).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Набабэ́хаць ’наліць без патрэбы, разліць’ (слонім., Нар. лекс.). Экспрэсіўнае ўтварэнне, варыянт наважаць, гл. бахаць ’бухаць, ліць’, параўн. набаба́хаць ’наліць празмерна’ (Яўс.), набабу́хаць ’накласці, наліць без меры’ (Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нерашу́часць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан нерашучага; адсутнасць рашучасці. Мішурын пастаяў у нерашучасці і пасля пачаў паволі збірацца ў дарогу. Чорны. [Мучаідзе] праявіў нерашучасць толькі таму, што не быў у дастатковай меры смелым. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абапі́цца, ‑п’юся, ‑п’ешся, ‑п’ецца; п’ёмся, ‑п’яцеся; пр. абапіўся, апілася, апілося зак.

Прычыніць сабе шкоду, выпіўшы чаго‑н. звыш меры. Ну, а дожджык? Той ідзе і няма канца вадзе. Дзетвары здалося — Неба апілося. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

растру́ска, ‑і, ДМ ‑трусцы, ж.

1. Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раструсіць.

2. Р мн. ‑сак. Страты ў вазе і меры сыпкіх прадуктаў і матэрыялаў пры іх захаванні і перавозцы. Раструска мукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэто́рсія, ‑і, ж.

Абмежавальныя меры (павышэнне таможных пошлін, адмаўленне ў допуску на сваю тэрыторыю чужаземцаў і пад.) адной дзяржавы ў адказ на аналагічныя дзеянні другой дзяржавы з мэтай прымусіць апошнюю адмовіцца ад іх.

[Лац. retorsio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)