2.Разм. Параніць. Там, каля далёкага мангольскага возера Буір-Нур, Панасюка скубанула асколкам сталі.Навуменка.
3.перан.Разм. Урваць сабе, украсці. [Алена:] — А хто .. думае, каб даць нашаму калгасу менш, а скубануць з яго больш — дык няхай ён лепш нам не замінае.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сме́ртухна, ‑ы, ж.
Разм.Ласк.да смерць. [Ганна:] — Божа мой, божа! За што мне такая кара! Лепш бы я малою памерла, чым жыць з такім ірадам, з такім п’яніцам. Божачка мілы, чым я цябе прагнявіла! Пашлі ты мне смертухну ці яго забі маланкаю, громам-перуном. За што ён катуе мяне?!Колас.Павярніся, Ліска, Пакланіся Нізка: Смертухна ўжо блізка.Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шарачо́к, ‑чка і ‑чку, м.
1. Тое, што і шарачак. Палатно ды шарачок іншы раз былі лепш за крамніну.Сачанка.Богдан, як толькі ўбачыў Варанецкага, рухам плячэй паправіў пакінуты наапашкі картовы шарачок і пайшоў насустрач.Дуброўскі.
2.‑чка. Памянш.-ласк.да шарак (у 1 знач.); зайчык. Куляй вылецеў з кустоў малады шарачок і таксама шмыгнуў цераз дарогу.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Melius est nomen bonum quam magnae divitiae
Лепш добрае імя, чым вялікае багацце.
Лучше честное имя, чем большое богатство.
Гл.: Вопа fama...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Est avis in dextra melior quam quattuor extra
Лепш адна птушка ў правай руцэ, чым чатыры ў паветры.
Лучше одна птица в правой руке, чем четыре в воздухе.
бел.Лепш злавіць маленькую рыбку, чым вялікую жабу. Лепш пагана ехаць, чым добра ісці. Лепш верабей у руцэ, чым голуб на страсе. Лепш сініца/верабей у руцэ, чым журавель/жораў у небе.
рус. Лучше синица в руках, чем журавль в небе. Лучше яйцо сегодня, чем курица завтра. Не сули бычка, дай стакан молочка. Не сули собаке пирога, а дай краюху. Ближняя соломка лучше дальнего сенца. Лучше голубь в тарелке, чем глухарь на току. Лучше воробей в руке, чем петух на кровле.
фр. Moineau a la main vaut mieux que la grue qui vole (Воробей в руках лучше, чем журавль, который летает).
англ. A bird in the hand is worth two in the bush (Птица в руке стоит двух в кустах). One today is worth two tomorrows (Одно «сегодня» лучше двух «завтра»).
нем. Besser ein dürrer Hab’ ich als ein fetter Hätt’ ich (Лучше худой ястреб, чем жирный ястребёнок). Besser ein Sperling in der Hand als ein Kranich auf dem Dache (Лучше воробей в руке, чем журавль на крыше). Ein Vogel in der Hand als zehn über Land (Одна птица в руке, чем десять над землёй/в небе). Ein Sperling in der Hand ist besser als zehn auf dem Dache (Один воробей в руке лучше, чем десять на крыше).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
чемIIсоюз
1.(нежели) чым, як, ніж; (после сравн. ст. передаётся ещё конструкциями с предлогом) за (каго, што);
лу́чше по́здно, чем никогда́посл.лепш по́зна, як (чым) ніко́лі;
она́ сде́лала бо́льше, чем он яна́ зрабі́ла больш за яго́ (чым ён);
2.(вместо того, чтобы) заме́ст таго́, каб (преимущественно в конструкциях с част. «бы»); што (як) меў (ме́ла, ме́лі); як, чым (преимущественно в конструкциях без част. «бы»);
чем бы помо́чь, он ещё меша́ет заме́ст таго́, каб дапамагчы́, ён яшчэ́ перашкаджа́е;
чем торопи́ться, вы́йдем ра́ньше што (як) ме́лі спяша́цца, вы́йдзем лепш ране́й;
3.(насколько, в какой степени) чым;
чем бо́льше, тем лу́чше чым больш, тым лепш.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Балага́н (БРС) ’будова для хавання бульбы’ (Шушк.), балага́нчик (Касп.). Рус.балага́н, укр.балага́н. Запазычанне (праз цюрк. мовы) з перс.balaχanä ’верхні пакой, пакой над галоўным уваходам’. Локач, 17; Фасмер, 1, 112. Параўн. яшчэ Шанскі, 1, Б, 18–19.
Бала́ґан ’беспарадак’ (тураў., Г. А. Цыхун, вусн. паведамл.). Націск і выбухное ґ сведчаць аб запазычанні з польск.дыял.bałagan. Але (паводле Варш. сл.) у польск. няма такога значэння. Таму лепш лічыць запазычаннем з рус. мовы. Аб паходжанні слова гл. балага́н (якое таксама мае пераноснае значэнне ’беспарадак’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Honeste pauperem esse melius est, quam injuste divitem
Лепш быць сумленным бедняком, чым несумленным багацеем.
Лучше быть честным бедняком, чем нечестным богачом.
Гл.: Bona fama...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Kírsche
f -, -n ві́шня
mit ihm ist nicht gut ~n éssen* [pflücken] — яму́ па́льца ў рот не кладзі́, з ім лепш не мець ніцкіх спра́ў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Patiare potius ipse, quam facias scelus
Лепш самому трываць, чым чыніць зло.
Лучше самому терпеть, чем причинять зло.
бел.Лепш самому быць пакрыўджаным, чым каго іншага пакрыўдзіць.
рус. Лучше самому терпеть, чем других обижать. Лучше в обиде быть, нежели в обидчиках. Сам потерпи, а другого не обидь.
фр. Mieux vaut souffrir que nuire (Лучше страдать, чем вредить).
англ. Better suffer a great evil than do a small one (Лучше пережить большое зло, чем причинить малое).
нем. Besser weichen, als zanken (Лучше уступить, чем ругаться).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)