зубі́ла, ‑а, ж.

Ручны інструмент, род долата для апрацоўкі металу і каменю. Адзін рабочы прыстаўляў да прэнта зубіла, другі біў зверху молатам. Чорны. Часта люлькаю пыхкаў, злаваўся і грукаў Малатком па зубілу — разносіўся звон. Высякалі яго працавітыя рукі На каменні слупкі невядомых імён. Ляпёшкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бра́ма, ‑ы, ж.

Шчыльныя, на дзве палавіны, крытыя зверху вароты, якія закрываюць галоўны ўваход на тэрыторыю горада, завода, двара і інш. Гарадская брама. Заводская брама. Жалезная брама. □ Ад вуліцы дом адгароджваў шчытны дашчаны плот з высокай, падобнай на арку, брамай і з масіўнай форткай. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бура́н, ‑у, м.

Моцны вецер, які паднімае хмары сухога снегу або пяску; снежная бура, завея, завіруха (звычайна ў стэпах, на адкрытых месцах). Потым налятае буран, і Міцька падае разам са слупам. Кулакоўскі. Пераскочыць зверху пясчаны буран не ўдасца: самалёт не падымаецца на такую вышыню. Шыцік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кука́н, ‑а, м.

Вяровачка, на якую нанізваюць злоўленую рыбу, каб апусціць яе ў ваду да канца лоўлі. Тады хлопец згінаецца, выцягвае з вады кукан, на які нанізаны акуні, а зверху вялізны толькі што злоўлены шчупак кілаграмаў на шэсць і працягвае ўсю гэту здабычу Лявону. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мро́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мроіва; падобны да мроіва. Бліскуча-зялёнае жыта паабапал дарогі выдавала як бы крыху туманным, і як бы водсвет яго .. пераліваўся ў мройнай далечы поля. Савіцкі. Зверху, праз рознакаляровыя шыбы ў вокнах, падала ў пакой мройнае залацістае святло. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надпіса́ць, ‑пішу, ‑пішаш, ‑піша; зак., што.

Зрабіць на чым‑н. надпіс. Папас паклаў ліст у канверт, падпісаў на канверце адрас і зноў неяк супраць жадання пачаў услухоўвацца ў цішыню ночы, не кратаючыся з крэсла. Галавач. // Змясціць надпіс зверху чаго‑н. напісаняга, намаляванага. Надпісаць над радком.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нарука́ўнікі, ‑аў; адз. нарукаўнік, ‑а, м.

1. Чахлы, якія надзяваюцца зверху рукавоў пінжака, сукенкі і пад. для аховы ад пылу, гразі і інш. Надзець нарукаўнікі. □ Абцягваючы на хаду свае нарукаўнікі, у пакой забег бухгалтар Крык. Васілёнак.

2. Уст. Манжэты, якія прышываліся да рукавоў сукенкі, кофты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

угры́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. угрыз, ‑ла; зак., каго-што (пераважна з адмоўем «не»).

Разм. З цяжкасцю адкусіць, разгрызці. Сухар такі цвёрды, што не ўгрызеш яго. □ Смешныя ў .. [Курта] выходзілі пячонікі: зверху вуголле, а ўсярэдзіне цвёрдыя, як камень, — ні ўкусіць, ні ўгрызці. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

над (нада), прыназ. з Т.

1. Ужыв. пры абазначэнні размяшчэння, знаходжання каго-, чаго-н. зверху, паверх каго- ці чаго-н.; у непасрэднай блізкасці да таго, што названа залежным словам.

Туман над возерам.

Нада мной.

Вёска над Прыпяццю.

2. Ужыв. для абазначэння накіраванасці дзеяння на што-н., засяроджанасці на чым-н.

Працаваць над творам.

Сядзець над задачай.

3. У спалучэнні з займеннікам «усе» паказвае на вышэйшае праяўленне ўласцівасцей дадзенага прадмета.

Мароз над усімі маразамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Мерна гайдацца з боку ў бок або зверху ўніз.

Маятнік вагаецца.

2. перан. Быць у нерашучасці, адчуваць няўпэўненасць, сумнявацца.

В. ў ацэнцы рамана.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Быць няўстойлівым, хісткім, мяняцца.

Тэмпература паветра вагаецца ад 13 да 18°.

|| зак. павага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. вага́нне, -я, мн. -і, -яў, н.; прым. вага́льны, -ая, -ае (у 1 знач.).

Вагальны рух.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)