Ро́ззе (розьзя) ’дробныя галінкі бярозы’ (пін., Шатал.). З *rozgьje, як і славен.rọ̑žje, ст.-слав.рождиѥ, раждиѥ; апошняя форма — пазнейшая: ра‑ — пад уплывам форм на раз- (< *orz‑). Да прасл.*rozga (рэканструкцыя паводле Вондрака, Vergl. gr., 1, 501; Фасмера, 3, 495). Да розга1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БІЯСКЕ́Н
(ад бія... + грэч. skene першапачатковая палатка),
найменшая гарыз. структурная адзінка мазаічнай экасістэмы, якая характарызуецца аднароднымі абіятычнымі ўмовамі і ўласным, спецыфічным для яе наборам відаў раслін, жывёл і мікраарганізмаў (напр., пясчаныя дзюны, дробныя вадаёмы, паверхня ліста або каменя і інш.).
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
марфаскульпту́ры
(ад гр. morphe = форма + скульптура)
дробныя формы рэльефу зямной паверхні (рачныя даліны, барханы, карставыя формы і інш.), ва ўтварэнні якіх асноўная роля належыць экзагенным працэсам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фрагмента́цыя
(фр. fragmentation, ад лац. fragmentum = абломак, кавалак)
распаданне на дробныя часткі;
ф. міякарда — мнагакратны разрыў клетак сардэчнай мышцы;
2) разрыванне храмасомы або храматыды на часткі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ёрш1, ярша, м.
1. Дробная прэснаводная касцістая рыба сямейства акунёвых з калючымі плаўнікамі. Адны дурныя пячкурыкі ды дробныя калючыя яршы чапляюцца на кручок.Якімовіч.
2. Шчотка для мыцця бутэлек, чысткі лямпавага шкла, частак механізмаў і пад.
ёрш2, ярша, м.
Разм. Сумесь гарэлкі з півам, якая хутка і моцна ап’яняе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.звычайнамн. (то́нкасці, ‑ей). Самыя дробныя дэталі, асаблівасці. У давацца ў тонкасці. Паэтычныя тонкасці. □ Чалавек, які пазнаў тонкасці і тайны сваёй прафесіі, які любіць яе, укладвае ў яе ўсю сваю душу, заўсёды выклікае ў нас павагу.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Надгру́зачкі ’кавалачкі’:⇉разбʼиласʼа на надгрузачкʼи (Сцяшк. Сл.). Са спалучэння на+друзачкі ’на дробныя частачкі’, гл. друзачка; у выніку частага ўжывання з прыназоўнікам на адбылося яго нарашчэнне перад назоўнікам, з’яўленне ўстаўнога г — вынік дээтымалагізацыі і пераразлажэння (над‑грузачкі), пры гэтым устаўны гук узнікае на месцы марфемнага шва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Парашок ’расцёртае на дробныя частачкі цвёрдае рэчыва; лекавае рэчыва пэўнай дазіроўкі ў раздробленым выглядзе’ (ТСБМ). Рус., укр.порошо́к, польск.proszek, чэш.prášek, серб.-харв.пра́шак, славен.prašek, балг.пра́шак ’тс’. Прасл.porchьkъ, дэмінутыў, утвораны з суф. ‑ьkъ ад porchъ (гл. порах) (Адносна словаўтварэння гл. SP, 1, 93).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ЛАПІ́ЛІ
(ад лац. lapillus каменьчык),
дробныя кавалачкі порыстай вулканічнай лавы. Форма круглаватая або вуглаватая. Памеры ад 2 да 50 мм. Выкідваюцца пры вывяржэнні вулкана і зацвердзяваюць у паветры. Складаюцца з свежых, радзей са старых лаў, не характэрных для вулкана парод, або крышталёў.