2. Культыватар для глыбокага рыхлення глебы і знішчэння пустазелля.
[Лац. extirpo — вырываю з коранем.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
структу́раж. структу́ра;
с. ста́лі — структу́ра ста́ли;
с. гле́бы — структу́ра по́чвы;
арганізацы́йная с. — организацио́нная структу́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГЛЕ́БА,
паверхневы слой зямной кары, які развіўся ў выніку сумеснага ўздзеяння на горную (мацярынскую) пароду паветра, атм. ападкаў, сонечнага цяпла, жывых і адмерлых арганізмаў і мае прыродную ўрадлівасць; асн. сродак с.-г. вытв-сці.
Складаецца з генетычна звязаных глебавых гарызонтаў, якія адрозніваюцца саставам, будовай, структурай, колерам і інш. ўласцівасцямі; іх сукупнасць утварае глебавы профіль. Найб. значэнне мае верхні перагнойны або гумусавы гарызонт, на ворных землях ён дасягае 25—30 см. У глебе вылучаюць цвёрдую (гумус, першасныя і другасныя мінералы), вадкую (глебавы раствор), газападобную (глебавае паветра) часткі і жывыя арганізмы (глебавую фауну і флору). Глебы бываюць розных генетычных тыпаў, падтыпаў, родаў, відаў, разнавіднасцей. Паводле грануламетрычнага складу адрозніваюць пясчаныя глебы, супясчаныя глебы, сугліністыя глебы і гліністыя глебы, паводле колькасці вільгаці — нармальна ўвільготненыя (аўтаморфныя), часова і пастаянна пераўвільготненыя (паўгідраморфныя і гідраморфныя), якія патрабуюць асушэння. У залежнасці ад прыродных якасцей выбіраюць найб. эфектыўныя прыёмы іх паляпшэння. Глеба бесперапынна развіваецца і зменьваецца, у т. л. пад уплывам гасп. дзейнасці чалавека.
На тэр. Беларусі шмат тыпаў глебы, што розняцца паміж сабой будовай профілю, уласцівасцю і ўрадлівасцю, якую магчыма павялічыць пры дапамозе ўгнаенняў, апрацоўкі, рэгулявання воднага рэжыму і інш. Самыя пашыраныя тыпы: дзярнова-падзолістыя глебы, дзярнова-падзолістыя забалочаныя глебы (абодва найб. выкарыстоўваюцца ў с.-г. вытв-сці), таксама дзярновыя забалочаныя глебы, поймавыя глебы, тарфяна-балотныя глебы. Менш пашыраны бурыя лясныя глебы, дзярнова-карбанатныя глебы і падзолістыя глебы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
перагно́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да перагною. Перагнойныя арганічныя рэчывы.// З перагноем. Перагнойныя глебы.// Зроблены з перагною.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сідэра́цыя, ‑і, ж.
Спец.
1. Заворванне зялёнай масы бабовых раслін для павышэння ўрадлівасці глебы.
2. Арганічнае зялёнае ўгнаенне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Géilheit
f - юр, юрлі́васць; стра́снасць
2) біял. це́чка
3) урадлі́васць (глебы)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
фералі́тны
[ад фера- + ал(юміній) + -літ];
ф-ыя глебы — глебы вільготных лясоў і саваннаў трапічнага пояса, якія змяшчаюць многа жалеза і алюмінію.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Валаку́ша ’старадаўняя прылада для рыхлення глебы; невялікі невад’; ’барана з жалеза’ (БРС, Выг. дыс.). Рус.волокуша, укр.волокуша. Да валачы. Пра суфіксацыю гл. SP, 1, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падзо́л ’бедная солямі глеба шэравата-белага колеру’ (ТСБМ), падзо́ла (Касп.), падзо́лле (Бяльк.), падзо́ліца, падзо́ль (Сл. ПЗБ), падзо́ліца (Мат. Гом.) ’тс’. Да зала (гл.) па колеру глебы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wyjałowienie
н.
1. стэрылізацыя;
2. спусташэнне;
wyjałowienie gleby — спусташэнне глебы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)