*Ліхтан, ст.-бел. лихтанъ (XVI ст.) ’невялікае, дапаможнае грузавое судна’ запазычана са ст.-польск. lichtan ’баржа’ (Булыка, Лекс. запазыч., 120), якое з ням. прус. licht(er)kahn, lidgan (Слаўскі, 4, 232–233). У сучаснай бел. мове заменена словам ліхтэр < рус. ли́хтер ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 83), запазычанае ў пачатку XVIII ст. з гал. ці н.-ням. lichter, новав.-ням. Leichter ’пласкадоннае судна, якое аблягчае вялікае судна’ (Фасмер, 2, 506).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плака́т ’каляровы насценны малюнак з агітацыйным тэкстам’ (ТСБМ). З рус. плака́т ’тс’ (якое з пач. XVIII ст.) ці з польск. plakat (з 1861 г.), якія праз нова-в.-ням. plakat, с.-нідэр. plackaert, гал. plakaat ’афіша, прыбітая да сцяны’ прыйшлі з франц. placard < ст.-франц. plaquir ’прыклейваць’ > новафранц. plaquer ’пакрываць ахоўным слоем, аббіваць дошкамі’ < ст.-нідэр. placken ’тс’ (Фасмер, 3, 272; Банькоўскі, 2, 596; Варш. сл., 4, 219).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́счын ’ростул’ (ТСБМ). Да расчыня́ць (гл.), дзе ‑чыняць/чыніць семантычна звязана з паняццем ’рабіць’ — як у балтыйскіх мовах (параўн. літ. atidarýti, лат. atdarīt). Аналагічна ўкр. розчини́ти і н.-луж. rozcyniś ’расчыніць’ ’тс’, в.-луж. rozčinić ’раз’ядноўваць, раздзяляць’. Такім чынам, семантычны пераход ’рабіць’ > ’зачыняць/расчыняць’, прадстаўлены на беларуска-ўкраінскім арэале, тэрытарыяльна звязаны з балтыйскімі мовамі, а сербалужыцкі — з германскімі дыялектамі (параўн. ням. aufmachen/zumachen ’тс’, гал. dichtmaken ’зачыняць’) (Непакупны, Связи, 86–89).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АПТЫ́ЧНАЯ СІ́ЛА,
фізічная велічыня, якая характарызуе пераламляльную здольнасць аптычнай сістэмы. Абазначаецца D. Аптычная сіла лінзы D = n/F, дзе n — паказчык пераламлення асяроддзя, у якім знаходзіцца лінза, F — фокусная адлегласць. Аптычная сіла збіральных аптычных сістэм дадатная, рассейвальных — адмоўная. Для сістэмы з дзвюх лінзаў D = D1 + D2 - dD1D2, дзе d — адлегласць паміж заднім гал. фокусам першай лінзы і пярэднім гал. фокусам другой. Адзінка аптычнай сістэмы дыяптрыя.
т. 1, с. 438
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ва́ты
(ням. Watten, ад гал. wadden = прыбярэжныя водмелі)
нізінныя палосы на ўзбярэжжы мора, якія штодзённа затапляюцца ў час прыліваў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кільва́тэр
(гал. kielwater)
струмень вады, які застаецца ў час руху ззаду судна; ісці ў кільватэры — рухацца ў адну лінію.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
лот1
(гал. lobd)
прыбор для вымярэння глыбіні мора з карабля; адрозніваюцца простыя (лотлінь), механічныя і акустычныя (рэхалот1).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
люк
(рус. люк, ад гал. luik)
адтуліна з векам для пранікнення ўнутр чаго-н. (напр. л. танка; каналізацыйны л.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
нок
(гал. nok)
мар. канцавая частка ўсякага гарызантальнага або нахільнага рангоутнага дрэва (гл. рангоут), напр. рэі, гафеля і г.Д.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пак1
(ням. Pack, ад гал. pak)
стос прадметаў, якія ляжаць адзін на другім (напр. п. газет, п. тавару).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)