люстэ́рка, -а, мн. -і, -аў, н.

1. Тое, што і люстра¹ (у 1 і 2 знач.).

Глядзецца ў л.

Вочы — л. душы.

2. Невялічкае люстра¹ (у 1 знач.).

|| памянш. люстэ́рачка, -а, мн. -і, -аў, н.

|| прым. люстэ́ркавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прадра́ць, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; -дра́ў, -дра́ла; -дзяры́; -дра́ны; зак., што.

1. Прадзіравіць, знасіць да дзірак.

П. рукавы на локцях.

2. Прарваць чым-н. вострым.

П. страху.

◊

Вочы прадраць (разм., груб.) — прачнуцца.

|| незак. прадзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

tréuherzig

a шчы́ры, адкры́ты

~е Áugen — адкры́тыя [даве́рлівыя] во́чы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

gáffen

vi утаро́піцца; глядзе́ць, разцвіўшы рот; вы́трашчыць во́чы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ánglotzen

vt разм. вылу́пліваць во́чы (на каго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

áuffallen

* vi (s) кі́дацца ў во́чы; дзіві́ць, здзіўля́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

heráussagen

vt выка́зваць

geráde ~ — гавары́ць пра́ўду ў во́чы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Буркалы ’вочы’ (КЭС). Відаць, запазычанне з рус. бу́ркалы ’выпучаныя вочы’. Параўн. рус. бу́ркалки ’мыльныя бурбалкі’; гл. яшчэ Бернекер, 102; Праабражэнскі, 1, 54; Фасмер, 1, 245. Не пераконвае Шанскі, 1, Б, 232: рус. бу́ркалы < бу́ркать ’кідаць’ (буркать взгляд — кидать взор). Хутчэй проста ад рус. дыял. бу́ркать ’глядзець’ (бу́ркать глазами).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пралупі́цца ’абудзіцца рана’ (добр., Мат. Гом.). Конфікснае ўтварэнне (пра- + іцца) ад лупы ’вочы’ (гл. лупа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пака́звацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да паказацца.

2. Зал. да паказваць.

•••

На вочы не паказвацца — тое, што і на вочы не пападацца (гл. пападацца).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)