піргеліёметр

(ад гр. pyr = агонь + геліёметр)

прыбор для вымярэння прамянёвай энергіі, якая прыходзіць на Зямлю ад Сонца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

драпе́жнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць драпежнага. Рыжая, як агонь, барада і такія ж валасы, маленькія хітрыя вочкі сведчылі аб жорсткасці і драпежнасці .. [Віркавай] натуры. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заі́клівы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і заікасты. Заіклівы галасок хлопчыка пытаецца: — Т-татка, а ч-чаму, каб агонь гарэў, на яго дзьмухаюць? Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зніч, ‑у, м.

Святы агонь у язычнікаў. У іх [літоўцаў] бажніцах, у дубровах заўжды магутны Зніч гарэў. Ягоны водбліск пурпуровы навокал золатам мігцеў. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папрыпіна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Прыпяць усіх, многіх. Папрыпіналі [мужчыны] коней, разлажылі агонь, перакусілі чаго было дый пачалі на начлег майстравацца. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раздзьму́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Дзьмухаючы, прымусіць гарэць, распаліць. [Хлопцы] ледзь раздзьмухалі апошнія вугельчыкі, распалілі вялікі агонь і паснулі каля яго. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

огни́ще

1. во́гнішча, -шча ср.;

2. (костёр) аго́нь, род. агню́ м., касцёр, род. кастра́ м.; во́гнішча, -шча ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аге́ньчык, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. гл. агонь.

2. -а. Святло ад чаго-н. у выглядзе кропкі, плямкі святла.

А. папяросы.

Вёска заснула: ні аднаго агеньчыка.

3. -у, перан. Захапленне, запал (разм.).

Танцор з агеньчыкам.

4. перан. Бляск вачэй (адлюстраванне ўнутранага стану каго-н.).

У яе вачах — смяшлівыя агеньчыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

палымне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Ярка гарэць, палаць; знішчацца ў агні.

Хаты палымнелі ў агні.

2. Набываць колер полымя; вылучацца колерам полымя, яркай чырвонай афарбоўкай.

На ўсходзе палымнела зара.

Палымнее чырвоная рабіна (перан.).

3. Пакрывацца румянцам.

Палымнее твар.

4. перан. Быць ахопленым якім-н. моцным пачуццём.

П. сэрцам.

Палымнее агонь помсты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́ркі, -ая, -ае; ярчэ́й; ярчэ́йшы.

1. Які вылучае моцнае святло, асляпляльны, зіхатлівы.

Яркае святло.

Я. агонь.

Яркае сонца.

Ярка (прысл.) гарэць.

2. Пра колер: рэзкі па чысціні і свежасці тону.

Я. колер.

Яркая зеляніна.

3. перан. Выдатны ў якіх-н. адносінах.

Я. талент.

Яркая дата.

Ярка (прысл.) адлюстраваць.

|| наз. я́ркасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)