Адзінка вымярэння часу, роўная 24 гадзінам; працягласць дня і ночы. Колькі падзей адбылося ў .. жыцці [Машы] за адны толькі суткі!Шамякін.Задажджылася раптам на цэлыя суткі.Брыль.Ляцяць птушкі круглыя суткі — удзень і ўначы.Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́тасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан сытага. Хада .. [рысі] была цяжкая і марудная, яна ледзь рухалася ад сытасці і, відаць, не хацела ці не магла ўступаць у бойку.В. Вольскі.Так і дыхала са здымка сытасцю, задаволенасцю, камфортам.Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сядня́, ‑і, ж.
Разм. Сядзенне (звычайна пра такое, што цягнецца гадзінамі, днямі). Ные спіна ад доўгай сядні, шуміць галава ад грукату.Пташнікаў.[Несцяровіч] не хацеў сядзець, яму хацелася прайсці пехатой кіламетраў дваццаць, так анямелі ад дзённай сядні ногі.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ, узнач.вык.
Тое, што і трэба. — Не трэ было за свой агарод так трымацца, — папракнуў .. [Варанецкі Зосю].Дуброўскі.Мусіць, сапраўды трэ было вярнуцца або лепш зусім не патыкацца з лесу, ды .. [Сотнікаў] проста не верыў, што можа захварэць.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узго́рысты, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты ўзгоркамі, з вялікай колькасцю ўзгоркаў. Узгорысты востраў. Узгорысты рэльеф. □ Праскочылі Прыпяць, праскочылі ўтульны ўзгорысты Мазыр.Караткевіч.Хочацца вось так, дыхаючы на ўсе грудзі, ісці прасёлкавай дарогай, глядзець на лес, па ўзгорыстае шэрае поле.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укра́дзены, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад украсці.
2.узнач.прым. Здабыты крадзяжом, прысвоены цішком. [Тварыцкі:] «Можа яны там хавалі ўкрадзеныя грошы?»Чорны.Так ваяўнікі і не агледзеліся, як ад украдзенай авечкі не засталося і следу.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фотака́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Рмн. ‑так; ж.
Картка з фатаграфічным здымкам каго‑, чаго‑н.; фатаграфічная картка. На сценах, у рамках, віселі фотакарткі.Гамолка.На фотакартцы быў мост — вялікі, прыгожы, з фігурамі на шырокіх каменных парэнчах.Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
халадэ́ча, ‑ы, ж.
Моцны холад. [Бацька:] — Надзень [Кастусь] пінжак, так прастынеш, прастудзішся. Гэта ж такая халадэча.Галавач.У нас даўно ўжо не было чым прапаліць у печы, і ў хаце стаяла такая халадэча, што бадай цяплей было на дварэ.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чараўні́ца, ‑ы, ж.
1.Жан.да чараўнік (у 1, 2 знач.).
2.перан. Пра незвычайна прыгожую жанчыну. [Лабановіч:] — Я лічу, што ў завітанскай чараўніцы і так вялікі штат кавалераў, і мая там прысутнасць ніколечкі не павялічыць яе вагі.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хайразм.
1.часціцаперадаеццадзеяслоўныміформамі: lass, mag, möge, soll (+ inf);
хай уво́йдзе! er soll kómmen [éintreten]!;
хай бу́дзе так! mag [möge, soll] es so sein;
хай пачака́е! er soll wárten!, möge er wárten!;
хай так! nun gut!; gut!; wohl möglich!;
хай бу́дзе, што бу́дзе! mag [möge, soll] kómmen, was da will;
хай ро́біць, што хо́ча! soll er doch máchen, was er will!;
ну і хай сабе́ wennschón!, so weit, so gut!;
2.злучн.уступальна-абмежавальны (хоцьхаця) wenn … auch; mag [möge, soll] es…;
хай снег, але́ я ўсё адно́ пае́ду soll es ruhig schnéien, ich fáhre trótzdem!
3.злучн.уступальны (дапусцім) es sei, néhmen wir an;
хай ву́гал бу́дзе ро́ўным 30° der Wínkel sei 30°
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)