Лі́шшы ’горшы’, ’лішні, большы, празмерны’ (Нас.) — параўнальная ступень прыметніка ліхі < прасл. lix‑ъ: lix‑jьs > lišь + i > lišii.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мазгачы́ (мн. л.) (экспр.) ’мазгі’ (Нас.) — адсубстантыўны назоўнік, утвораны пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑ач. Да мазгі́ 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мацёнак ’хітрун’, ’шэльма’, ’дураслівец’ (Нас.). Да мот (Насовіч, 292), якое ў маг. гаворках мае значэнне ’падманшчык’ (Мат. Маг.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мулю́ ’моў’ (Нас.), скажоная форма з муляў ’тс’ (ваўкав., БНТ, Лег. і пад.) < маўляў < маўляць. Да мова (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мы́йніца 1 ’начынне для мыцця’ (горац., Др.-Падб., Нас.). З польск. myjnica ’таз’. Пазней развілося значэнне ’рукамыйнік’ (Гарэц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мя́ліва ’матэрыял, падрыхтаваны да мяцця’ (Нас.). Да мяць (гл.). Карэннае ‑л‑ можна, відаць, растлумачыць уплывам мя́ла, мя́ліца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наатскоце, на атскоце ’на некаторай адлегласці, асобна, далей’ (Нас.). Хутчэй за ўсё ўтворана ад адскок, адскочыць, гл. скака́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Насу́праць ’наперакор; напроціў’ (Растарг., ТСБМ, Сл. ПЗБ), насупро́ць ’тс’ (Др., ТСБМ), насу́проця ’тс’ (Нас., Бяльк.). Гл. су́праць, супроць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
На́тта ’надта, вельмі’ (Бяльк., Сл. ПЗБ), натто ’тс’ (Кліх, Сцяшк., Сл. ПЗБ), ’звыш, залішне’ (Нас., Мал.). Гл. надта.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нату́га ’напружанне’ (Нас., Яруш., Гарэц., Бяльк.), ’празмернае напружанне сіл’ (Сл. ПЗБ), натужыць ’нацягнуць, напружыць’ (Бяльк.). Гл. тугі́, ту́жыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)