Verbum

рабо́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто працуе; працаўнік.

Ён — добры р.

Адказны р.

2. Чалавек, які працуе дзе-н., прафесійна займаецца якой-н. дзейнасцю.

Работнікі друку.

Р. музея.

3. Той, хто абслугоўвае каго-н. сваёй працай.

Наняць работніка.

|| ж. рабо́тніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. рабо́тніцкі, -ая, -ае (да 3 знач.).

ра́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Парада, павучанне, як паступіць, як зрабіць.

Папрасіць рады.

2. Сумеснае абмеркаванне якіх-н. пытанняў; нарада.

Сямейная р.

3. Народны сход, а таксама савет прадстаўнікоў у розныя гістарычныя перыяды ў Беларусі, Украіне, Літве, Польшчы.

Мясцовая р.

Выбарная р.

◊

Рады няма — не хапае сілы, магчымасці справіцца з кім-, чым-н.

расхо́д, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Трата, расходаванне чаго-н.

Р. электраэнергіі.

2. звычайна мн. Сума зрасходаваных грошай; выдаткі.

У наступным месяцы будуць вялікія расходы.

3. Графа ў бухгалтарскіх кнігах для запісу выдаткаў; проціл. прыход.

◊

Вывесці (пусціць, спісаць) у расход (разм.) — знішчыць, расстраляць.

Кішэнныя расходы — дробныя асабістыя расходы.

|| прым. расхо́дны, -ая, -ае.

род², -у, М -дзе, м., чаго.

1. Разнавіднасць чаго-н., якая валодае якой-н. якасцю, уласцівасцю.

Р. войск (спецыялізацыя войск у залежнасці ад характару ўзбраення і прызначэння). Войскі ўсіх родаў зброі.

2. Напрамак, спосаб дзейнасці.

Выбраць новы р. дзейнасці.

3. Нешта (нехта) накшталт каго-, чаго-н., падабенства каго-, чаго-н.

Гэта гасцініца — р. пансіяната.

сафа́ры, нескл., н.

1. Паляванне на буйных дзікіх жывёл у спецыяльных запаведніках у Афрыцы, а таксама самі запаведнікі, дзе дазволена такое паляванне.

Паехаць на с.

2. Паход, турпаездка, працяглае падарожжа ў экзатычныя краіны.

3. Адзенне з лёгкай гладкай тканіны ў асноўным ахоўнага колеру хакі з накладнымі кішэнямі, адстрочкай і пад.

Стыль с. па-ранейшаму актуальны.

прыла́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ла́д, ж.

1. Тэхнічнае прыстасаванне, пры дапамозе якога выконваецца работа ці якое-н. дзеянне.

Прылады працы.

Сельскагаспадарчая п.

2. Тое, што і прыбор (у 2 знач.).

Аптэчная п.

3. часцей мн. Камплект прадметаў для выканання аднаго працэсу, напрамку работ.

Рыбалоўныя прылады.

Спартыўныя прылады.

|| прым. прыла́дны, -ая, -ае.

пу́бліка, -і, ж., зб.

1. Людзі, якія знаходзяцца дзе-н. у якасці гледачоў, слухачоў, наведвальнікаў і пад., а таксама ўвогуле людзі, грамадства.

Тэатральная п.

Чытацкая п.

На публіку (гаварыць, рабіць і пад.: напаказ; разм., неадабр.).

2. Група або разрад людзей, аб’яднаных па якіх-н. агульных прыметах (разм., жарт. або неадабр.).

Няварта вадзіцца з такой публікай.

секу́нда, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ку́нд і -аў, ж.

1. Адзінка вымярэння часу, роўная 1/60 часткі мінуты ў Міжнароднай сістэме адзінак.

2. У матэматыцы: адзінка вымярэння вуглоў, роўная 1/3600 часткі градуса.

3. У музыцы: інтэрвал шырынёй у дзве ступені.

Малая с.

Вялікая с.

◊

Адну секунду! — вельмі нядоўга.

|| прым. секу́ндны, -ая, -ае.

скарб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. звычайна мн. Грошы, каштоўныя дарагія рэчы, каштоўнасці, схаваныя дзе-н.

Незлічоныя скарбы і багацце.

2. перан.; звычайна мн. Духоўныя і культурныя каштоўнасці (кніжн.).

Скарбы духоўнай культуры беларускага народа.

3. перан. Пра каго-, што-н. вельмі вялікай вартасці.

Гэты артыст — сапраўдны с.

4. Багацце, маёмасць, хатнія рэчы.

Уласны с.

склад³, -а, М -дзе, мн. -ы́, -о́ў, м.

Гук або спалучэнне гукаў, што вымаўляюцца адным штуршком выдыхнутага паветра.

Націскны с.

Дзяліць словы на склады.

○

Адкрыты склад — склад, які канчаецца на галосны гук.

Закрыты склад — склад, які канчаецца на зычны гук.

|| прым. складо́вы, -ая, -ае.

Складовае пісьмо (у якім знакамі абазначаюцца склады, а не гукі).