прэпара́т, ‑а, М ‑раце, м.

1. Частка жывёльнага або расліннага арганізма, прыгатаваная для даследавання, вывучэння і пад. Анатамічны прэпарат. Прэпарат з лягушкі.

2. Рэчыва, падрыхтаванае для хімічнага даследавання. Радыеактыўныя прэпараты.

3. Хімічны або фармацэўтычны прадукт лабараторнага або фабрычнага вырабу. Вітамінныя прэпараты. Медыцынскі прэпарат.

[Ад лац. praeparatus — прыгатаваны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пято́к, ‑тка, м.

Разм. Колькасць, роўная пяці; пяць аднолькавых прадметаў. Вечарам, пакідаючы поле, я загортваў з пяток бульбін у мяшок і нёс іх у вёску — малому Генрыху. Ракітны. Праз якіх хвілін пяток вартавы асцярожна падсунуў .. [Васілю Іванавічу] пад галаву нечую ватоўку, прыкрыў шынялём. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размагні́ціцца, ‑нічуся, ‑ніцішся, ‑ніціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пазбавіцца магнітных уласцівасцей. Рука з компасам падвярнулася пад кабуру, і ад пісталета стрэлка размагніцілася. Карпюк.

2. перан. Разм. Стаць бязвольным, бяздзейным. [Стараста:] — Размагніціўся хлопец — на заняткі вунь на колькі позніцца. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размалёўка, ‑і, ДМ ‑лёўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. размалёўваць — размаляваць.

2. Р мн. ‑лёвак. Сценны жывапіс; узор, арнамент і пад., намаляваныя з мэтай упрыгожання.

3. Спалучэнне колераў, фарбаў на чым‑н.; афарбоўка. Налічваюць звыш ста відаў размалёўкі яек зязюлі. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распа́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. распальваць — распаліць (у 1 знач.).

2. Тое, чым распальваюць дровы, торф, вугаль і пад. [Слабодчыкаў] перакінуў з рукі ў руку сякеру і рашуча ступіў да сухой елкі. — Памагу вам. Добрая распалка будзе. Порах. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распляска́ны 1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад распляскаць ​1.

распляска́ны 2, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад распляскаць ​2.

2. у знач. прым. Які распляскаўся ​2, стаў плоскім; пляскаты. Міхаленя нахіліўся і падняў з-пад ног расплясканую галоўку.. снарада. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

свісту́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Невялікі свісток, зроблены з саломы, травы і пад.; пішчалка. На стале лугавіну гартаем, Ні травінкі марна не знішчылі: На свістульку прыдасца вунь тая, А вось гэтая пойдзе на пішчык. Зуёнак. // Дзіцячая цацка-свісток.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі́верны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Паўночны (пра вецер); халодны з рэзкім пранізлівым ветрам (пра пагоду). На дварэ за вугламі па-воўчы скавытаў халодны сіверны вецер. Нікановіч. Пазней.. [Аляксей] бачыў сіверную, віхурную зіму пад Сталінградам у новай танкавай брыгадзе, якая яшчэ не была ў баях. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слупяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Разм. Траціць здольнасць рухацца; заміраць, нямець ад моцнага ўзрушэння, хвалявання і пад. Усе адразу слупянеюць — у руках хлопчыка чалавечы чэрап. Асіпенка. — Рукі ўгору! — камандуе Сяргей і, выхапіўшы з кішэні новенькі наган, цэліцца ў акно. Хлопцы слупянеюць. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́лад, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Брадзільны прадукт, падрыхтаваны з прарошчанага, высушанага і змолатага зерня збажыны, які выкарыстоўваецца для вырабу спірту, піва, квасу і пад. Жытні солад. Ячменны солад.

2. перан. Прыемнае адчуванне, слодыч. Праз солад дрымоты Толя пачуў, як Максім засмяяўся. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)