сце́нка¹, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. гл. сцяна.
2. Бок якога-н. пустога прадмета; абалонка якога-н. унутранага органа, поласці.
С. шафы.
С. страўніка.
3. перан. Шчыльны, самкнуты рад байцоў у кулачнай бойцы.
С. кінулася на сценку.
4. Прадмет мэблі ў выглядзе шырокай на ўсю сцяну шафы са шматлікімі секцыямі разнастайнага прызначэння (разм.).
Старамодная с.
◊
Паставіць да сценкі (разм.) — расстраляць.
Прыперці да сценкі каго (разм.) — сілай прымусіць зрабіць што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шавялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць; незак.
1. каго-што. Злёгку прыводзіць у рух, кратаць.
Вецер шавяліў лісце.
2. перан., каго-што. Прымушаць да дзейнасці, працы, выводзіць са стану вяласці, абыякавасці да навакольнага.
Вас не шавялі, дык самі не здагадаецеся нічога зрабіць.
Нішто не шавеліць яе душу.
3. чым. Злёгку рухаць.
Ш. пальцамі.
◊
Шавяліць мазгамі — думаць.
|| зак. пашавялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць.
|| аднакр. шавяльну́ць, -вяльну́, -вяльне́ш, -вяльне́; -вяльнём, -вельняце́, -вяльну́ць; -вяльні́.
|| наз. шавяле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
sprawić
sprawi|ć
зак.
1. прычыніць, учыніць, зрабіць, нанесці;
~ć wrażenie — выклікаць уражанне;
~ć przyjemność — зрабіць прыемнасць;
przypadek to ~ł — гэта справа выпадку;
2. купіць, справіць;
~ć nowe ubranie — купіць новы касцюм;
3. вытрыбушыць;
~ć zająca — вытрыбушыць зайца;
~ć komu lanie — даць дыху (чосу) каму
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
nabić
зак.
1. набіць;
nabić obcasy — падбіць абцасы;
nabić obręcz na beczkę — набіць абруч на бочку; перан. нарабіць; зрабіць;
nabić objętość разм. штучна павялічыць колькасць (аб’ём);
2. вайск.. зарадзіць;
nabić karabin — зарадзіць стрэльбу;
nabić kogo w butelkę — зрабіць з каго дурня; абдурыць каго; выставіць дурнем
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пасля́
1. нареч. пото́м, по́сле;
гэ́та мо́жна зрабі́ць п. — э́то мо́жно сде́лать пото́м (по́сле);
2. предлог с род. по́сле; (со словами, обозначающими определённые отрезки времени — ещё) спустя́;
п. Но́вага го́да — по́сле Но́вого го́да;
п. не́калькіх дзён — спустя́ не́сколько дней;
◊ п. до́жджыка ў чацве́р — по́сле до́ждичка в четве́рг
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
last1 [lɑ:st] n. the lаst : be the last to do smth. зрабі́ць што-н. апо́шнім, пасля́ і́ншых;
The cаptain was the last to leave the ship. Капітан пакінуў карабель апошнім.
♦
at (long) last нарэ́шце; урэ́шце; нарэ́шце-такі́;
lаst but one BrE перадапо́шні;
to/till the last да канца́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
вклад м.
1. (действие) уклада́нне, -ння ср., укла́дванне, -ння ср.;
2. (внесённая сумма) укла́д, -ду м.;
сде́лать вклад зрабі́ць укла́д;
сро́чный вклад тэрміно́вы ўклад;
3. перен. укла́д, -ду м.;
це́нный вклад в нау́ку кашто́ўны ўклад у наву́ку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
покуша́ться несов. рабі́ць зама́х; (пытаться) спрабава́ць, рабі́ць спро́бу; (вознамериваться) наме́рвацца, рабі́ць наме́р; (посягать) ква́піцца; асме́львацца што-не́будзь зрабі́ць;
покуша́ться на чью́-л. жизнь рабі́ць зама́х на чыё-не́будзь жыццё;
покуша́ться на чужо́е добро́ ква́піцца на чужо́е дабро́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
упере́ть сов.
1. упе́рці; см. упира́ть 1;
2. перен. (глаза, взор), разг. упе́рці; утаро́піць;
упере́ть глаза́ в сте́ну упе́рці (утаро́піць) во́чы ў сцяну́;
3. перен., разг. (настоятельно указать, подчеркнуть значение) падкрэ́сліць; зрабі́ць упо́р;
4. (украсть) прост. спе́рці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
загубі́ць, ‑гублю, ‑губіш, ‑губіць; зак., каго-што.
1. Давесці да гібелі, смерці; пагубіць. Загубіць чалавека. □ У калідоры пачуўся дзікі крык гаспадыні: — Эдвар, што ты робіш?! Ты нас усіх загубіш! Маўр.
2. Марна, без карысці патраціць (час, грошы і пад.). Процьму грошай на дарогу марна загубіла. Колас.
•••
Загубіць жыццё чыё — зрабіць няшчасным, бязрадасным чыё‑н. існаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)