вы́трыманы

1. прич. вы́держанный;

в. ў раство́ры — вы́держанный в раство́ре;

2. в знач. прил. вы́держанный;

стро́га ~ная лі́нія — стро́го вы́держанная ли́ния;

в. чалаве́к — вы́держанный челове́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асве́чаны I (образованный) просвещённый;

а. чалаве́к — просвещённый челове́к;

◊ ~ная ду́мка — просвещённое мне́ние;

а. ро́зум — просвещённый ум

асве́чаны II прям., перен. освещённый; озарённый; см. асвяці́ць I

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нерабо́чы в разн. знач. нерабо́чий;

н. чалаве́к — нерабо́чий челове́к;

н. дзень — нерабо́чий день;

н. час — нерабо́чее вре́мя;

~чая жывёла — нерабо́чий скот;

н. настро́й — нерабо́чее настрое́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

няўва́жлівы

1. (не обладающий вниманием) невнима́тельный, рассе́янный;

н. чалаве́к — невнима́тельный (рассе́янный) челове́к;

2. (не проявляющий внимания) невнима́тельный;

3. (недостаточно основательный) неуважи́тельный;

~вая прычы́на — неуважи́тельная причи́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эксцэнтры́чны I в разн. знач. эксцентри́ческий, эксцентри́чный;

э. ну́мар — эксцентри́ческий (эксцентри́чный) но́мер;

э. чалаве́к — эксцентри́ческий (эксцентри́чный) челове́к

эксцэнтры́чны II мат. эксцентри́ческий;

~ныя фігу́ры — эксцентри́ческие фигу́ры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отчёт м. справазда́ча, -чы ж.;

отда́ть себе́ отчёт усвядо́міць, зразуме́ць;

челове́к до́лжен отдава́ть себе́ отчёт во всех свои́х посту́пках чалаве́к паві́нен разуме́ць су́тнасць усі́х сваі́х учы́нкаў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

превосхо́дный

1. (очень хороший) ве́льмі до́бры; (чудесный) цудо́ўны; (отличный) выда́тны; (необыкновенный) надзвыча́йны;

превосхо́дный челове́к ве́льмі до́бры (цудо́ўны) чалаве́к;

2. (превосходящий) перавыша́ючы;

превосхо́дная сте́пень грам. найвышэ́йшая ступе́нь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БАБО́САЎ Яўген Міхайлавіч

(н. 23.2.1931, г. Разань),

бел. філосаф і сацыёлаг. Акад. АН Беларусі (1994), чл.-кар. АН Беларусі (1977), д-р філас. н. (1972), праф. (1973). Скончыў БДУ (1955). З 1957 на выкладчыцкай рабоце. У 1977—89 дырэктар Ін-та філасофіі і права, з 1989 — Ін-та сацыялогіі АН Беларусі. Даследуе праблемы тэорыі і метадалогіі навук. пазнання, сацыялогіі экстрэмальных сітуацый і катастроф, асаблівасцяў пераходнага перыяду ў развіцці бел. грамадства. Распрацаваў новыя канцэптуальныя падыходы да вывучэння сац. аспектаў навук.-тэхн. прагрэсу, станаўлення і развіцця духоўнага свету чалавека. Прэзідэнт Беларускай сацыялагічнай асацыяцыі. Дзярж. Прэмія Беларусі 1984 за ўдзел у напісанні цыкла прац па гісторыі філас. і грамадскай думкі Беларусі (апубл. ў 1973—80).

Тв.:

Социальные аспекты научно-технической революции. Мн., 1976;

Истина и богословие. Мн., 1988;

Человек на пороге рынка: Социальные ожидания населения. Мн., 1992;

Катастрофы: социол. анализ. Мн., 1995.

т. 2, с. 183

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕЗАДХО́ДНЫЯ ТЭХНАЛО́ГІІ,

сукупнасць тэхнал. сродкаў і працэсаў, якія прадугледжваюць максімальна поўнае выкарыстанне ў працэсе вытв-сці сыравінных і паліўна-энергет. рэсурсаў і выключаюць адходы; экалагічная стратэгія ўсёй прам-сці і с.-г. вытв-сці. Безадходныя тэхналогіі накіраваны на стварэнне экалагізаваных цыклаў безадходнай вытворчасці, падобных да прыродных працэсаў у біясферы. Асн. кірункі развіцця безадходных тэхналогій: комплекснае выкарыстанне сыравіны і матэрыялаў, стварэнне замкнёных цыклаў вытв-сці без скідвання сцёкавых водаў і выкідаў у атмасферу шкодных рэчываў, улоўліванне і утылізацыя адходаў. Безадходныя тэхналогіі могуць быць эканамічна нявыгаднымі для адной вытв-сці або галіны прам-сці, але па сукупнасці вынікаў іх выкарыстанне можа даваць вял. станоўчы эфект.

Літ.:

Никитин Д.П., Новиков Ю.В. Окружающая среда и человек. 2 изд. М., 1986;

Сохранение окружающей среды на основе безотходного производства. Л., 1977;

Одум Ю. Экология: Пер. с англ. Т. 1—2. М., 1986.

т. 2, с. 372

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гаспада́рлівы

1. хозя́йский;

~выя адно́сіны да спра́вы — хозя́йское отноше́ние к де́лу;

2. (заботящийся о хозяйстве) хозя́йственный, домови́тый;

г. чалаве́к — хозя́йственный челове́к;

~вая жанчы́на — хозя́йственная (домови́тая) же́нщина

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)